BBC Symphony Orchestra
o.l.v. Pierre Boulez
Rituel is een uitzondering in Boulez' oeuvre. Het werd snel gecomponeerd en onderging nooit Boulez'typische uitgebreide bewerkingen. Boulez schreef het nadat zijn vriend Bruno Maderna op drieënvijftigjarige leeftijd stierf aan kanker. Net als Boulez was hij een componist uit de avant-garde en dirigent, hoewel zijn interesse veel breder was. Naast moderne stukken en de onvermijdelijke Mahler voerde Maderna stukken zo oud als die van Josquin uit, net als werken uit de barokke, klassieke en romantische perioden - een bereik gelijk aan die van zijn leraar Hermann Scherchen.
Boulez reageerde op Maderna's dood met dit stuk met vernietigend effect, niet zozeer door complexiteit maar door een opsomming van simpelheden. In deze serie coupletten en refreinen is het orkest in acht groepen van oplopende grootte verdeeld, van alleen een hobo tot veertien koperen blaasinstrumenten. Elke groep heeft een slagwerker die het algemene ritme bepaalt in de coupletten met een algemeen gevoel van verscheidene, overlappende begrafenisprocessies met verschillende, onafhankelijke snelheden, waarbij de dirigent precies bepaalt wanneer de volgende groep invalt. In dit opzicht is het een van Boulez' meest vrije partituren. Vanwege zijn beperkte harmonische palet en pulserende ritmes wordt het ook vaak zijn meest minimalistische genoemd.
Door de flexibele vorm zijn geen twee opnamen van Rituel gelijk, maar deze, opgenomen kort na de eerste uitvoering, is het meest betrokken. Maderna's dood lag nog vers in het geheugen van Boulez en het BBC Symphony Orchestra waarmee Maderna vaak werkte, inclusief bij zijn laatste concert. De tragische sfeer is tastbaar en het idee van deze gezamenlijke vertoning van rouw is hartverscheurend.
nr = 7069
nr1 = 7
Pierre Boulez Conducts His Own Works (1983)
Rituel is anders. Het is gebaseerd op slechts één akkoord, meer niet.
Pierre Boulez
Aanbevolen 1001 Uitvoeringen
Explosante-fixe (1995)
Pierre-Laurent Aimard & Ensemble InterContemporain o.l.v. Pierre Boulez
Een levendig stuk ter nagedachtenis aan Stravinsky
