prev 1001 Klassieke uitvoeringen next

kop

Jonny Axelsson & Fredrik Ullén


Elektronische instrumenten en muziek bestonden al sinds de jaren '20, maar hun potentie werd pas in de jaren '50 in de Keulse radiostudio's gerealiseerd. Het principe van Stockhausens ontdekking (al te horen in GesangJünglinge uit 1956) was het hoorbaar maken van wat de Grieken eeuwen geleden al vermoedden: dat geluid uit pulsen bestaat. Hoe sneller de pulsen, hoe hoger de toonhoogte.

Kontakte gaat een stap verder door echte muzikanten te gebruiken: een slagwerker en pianist. Aangezien de technologie erg primitief was - honderden uren aan band werd opgenomen en met de hand gekoppeld waarna er getracht werd het te noteren - is dit een testament van Stockhausens verbeeldingskracht en zijn enorme zorg in de realisatie van zijn ideeën. Daardoor is Kontakte niet alleen het eerste meesterwerk in het elektronische genre, maar ook een van de meest blijvende.

Bij een live-uitvoering worden de luidsprekers in de hoeken van de zaal geplaatst. Als de xylofoon op het podium klinkt, hoort het publiek een superxylofoon rondom het hoofd. De variatie in de geluiden is ongelooflijk. Het enige waar de luisteraar op bedacht hoeft te zijn, is de aaneenschakeling van momentwisselingen in de zestien delen.

Stockhausen maakte van de twee versies één met'echte' spelers. Op de studioversie zijn subtiele accentveranderingen duidelijker, zonder de 'afleiding' van pianist en slagwerker, maar gaat een belangrijk element van 'Contact'verloren. De grilligheid van het geluid en de verkrijgbaarheid elimineren Stockhausens opnamen, maar dankzij de moderne geluidstechniek van deze Zweedse cd en de virtuositeit van de jonge uitvoerenden is dat geen catastrofe.

nr = 7038

nr1 = 7

Zyklus - Klavierstucke V and Ix - Kontakte (2000) 

Het hoorbaar maken van wat de Grieken eeuwen geleden al vermoedden: dat geluid uit pulsen bestaat.

1001 Klassieke uitvoeringen

Overige in AppleMusic

Bartok: Sonata for 2 Pianos & Percussion - Stockhausen: Kontakte (version for piano, percussion and 4-track tape), Work No. 12 1-2 (2011) 

Steven Schick & James Avery

Kontakte (Single) (2015) 

Karlheinz Stockhausen

Electronic Music Sources, Vol. 2 (1937-1959) (2012) 

Diverse uitvoerenden

The Complete Early Percussion Works (2014) 

Steven Schick & James Avery