titel

WDR Sinfonieorchester Köln
o.l.v. Arturo Tamayo, Peter Eötvös
& Jacques Mercier

Stockhausen was zevenentwintig toen zijn vrouw Doris op vakantie wilde. Karlheinzhad er geen zin in, dus zij nam hun twee jonge kinderen mee naar het strand en hij verbleef zes weken in een gehucht in de Alpen, waar hij de opzet voor Gruppen maakte, geïnspireerd door het uitzicht op de bergketens. Twee jaar deed hij er niks aan en onderzocht of vroege elektronische muziek harmonie, ritme en timbre zich samen kon voegen: de heilige graal van geheel seriële muziek. In 1957 voltooide hij in enkele maanden de partituur en beëindigde het met een 'Deo gratias' in de stijl van Bach en Haydn. Musici van Klemperer tot Stravinsky zagen meteen een modern meesterwerk.

Gruppen wordt nog geen tien jaar van Strauss' Vier laatste liederen gescheiden. Oppervlakkig gezien lijkt niks verder verwijderd dan Strauss' legato afscheid van een verdwenen tijdperk, maar er gaat verrassend veel continuïteit en traditie schuil achter het Straussiaanse genoegen in orkestrale virtuositeit van de jonge man. De drie dirigenten van de gescheiden orkesten delen een miniatuur vioolconcert; dit is een van de vijftig gruppen waaruit het stuk bestaat. Verscheidene daarvan gaan over in quasi-militair vertoon, opgevolgd door de beroemde climax waarin een akkoord door de koperblazers van elk orkest wordt overgepakt totdat elk standaard deel in sonatevorm zijn climax heeft bereikt.

Gruppen moet nog worden opgenomen in 'surround: sound' zodat de ruimtelijke diepte ook in de huiskamer effect sorteert. Dit wordt deels goedgemaakt door de dvd van een uitvoering in Birmingham geregisseerd door Simon Rattle (Arthaus). De cd-keuze is simpel: Peter Eötvös kent de componist en zijn muziek al decennia lang, net als het Keulse orkest die de eerste uitvoering gaf.

nr = 7026

nr1 = 7