titel

Orchestre National de France
o.l.v. Konstantin Simonovic

Iannis Xenakis (1922-2001) werd in Roemenië geboren, maar woonde sinds zijn tiende in Griekenland. Zijn composities hebben vaak Griekse titels, maar ondanks zijn identificatie met de Griekse cultuur en nationaliteit was zijn bijdrage aan 20e-eeuwse muziek vooral van internationaal belang. Hij was opgeleid als architect en werkte van 1948 tot 1959 als assistent van Le Corbusier terwijl hij ook een carrière als componist nastreefde. Hij kreeg wat les van Milhaud en Honegger, maar was vooral autodidact. Xenakis was een felle criticus van seriële muziek en zag het rigide twaalftoonssysteem naast verwerpelijk autoritair ook als doelloos; als pionier van composities met computer betoogde hij dat de feitelijke opvatting van een octaaf verdeeld in een sequens van halve tonen waarschijnlijk overbodig was. Hij verwierp ook het idee dat muziek gelijk stond aan taal en stelde dat muzikale structuur overeenkwam met 'de categorieën van tijd en ruimte.'

Metastaseis (Metamorfose) demonstreert deze denkwijze uitgebreid. Het is zijn eerste gepubliceerde compositie en geschreven voor een zestigdelig orkest, voornamelijk bestaand uit strijkers. Het werk combineert bouwkundige en wiskundige ideeën om een compositie te maken dat een mijlpaal in moderne muziek zou worden. Ondanks de schijnbaar cerebrale aard was het stuk geïnspireerd door herinneringen aan een anti-Nazi demonstratie in Athene. De opname heeft een smetteloos geluid en profiteert van het duidelijke inzicht en de betrokkenheid van de uitvoerenden. Daarbij is Monde's Xenakis Editie een noodzakelijk begin voor iedereen die het oeuvre van deze intrigerende componist verder wil ontdekken.

nr = 7016

nr1 = 7