City of Birmingham Symphony Orchestra o.l.v. Sir Simon Rattle
In 1909 werd Schoenberg gedreven door scheppende krachten die sterker waren dan zijn bewuste wil, om muziek te schrijven van een voorheen ondenkbare dissonantie en asymmetrie. De Vijf Orkeststukken zijn'innerlijke visioenen' van emotionele extremen (angst, hysterie en smart) en de fijnste nuances van vluchtige, ongrijpbare intuïtie.
We noemen zulke muziek 'expressionistisch' vanwege de verwantschap met het al even radicale werk van Kandinsky en Kokoschka (met wie Schoenberg, die zelf schilderde, samenwerkte en schilderwerk exposeerde). Het schilderachtigste van deze stukken is nr. 3. Het heeft een stil centraal deel, gebaseerd op één enkel akkoord dat steeds geherinstrumenteerd wordt in een subtiele, schuivende kaleidoscoop van kleuren die ook kleine verschuivingen in de harmonie veroorzaakt.
De individuele stukken kregen op verzoek van de uitgever hun huidige titels in 1912. Schoenberg schreef in zijn dagboek:'1 Voorgevoelens (heeft iedereen); 2 Verleden (heeft ook iedereen); 3 Akkoordkleuren (technisch); 4 Peripetie (algemeen genoeg, lijkt me); 5 Obligaat (misschien beter dan'ontwikkeld'of'eindeloos') recitatief'. Schoenberg reviseerde de stukken verschillende keren. Opnamen van de 'originele versie' gebruiken meestal de partituur uit 1922, die de derde versie is. Rattle en het CBSO geven deze contrastrijke studies een bijzondere scherpte en sonoriteit. De tonale nostalgie van nr. 2 en het hypnotiserende, hallucinatoire aura rondom het beginakkoord van nr. 3 zijn nooit beter tot hun rechtgekomen.
nr = 6063
nr1 = 6
Schoenberg, Webern & Berg: Orchestral Works (1989)
De Vijf Orkeststukken zijn'innerlijke visioenen' van emotionele extremen (angst, hysterie en smart)
1001 Klassieke uitvoeringen
Overige in AppleMusic
Verklärte Nacht, 5 Orchestral Pieces & Piano Works (1995)
Chicago Symphony Orchestra o.l.v. Daniel Barenboim
Schoenberg: 5 Orchestral Pieces, Cello Concerto - Brahms: Piano Quartet No. 1 (2006)
London Symphony Orchestra o.l.v. Robert Craft
Schoenberg: 5 Orchestral Pieces, Chamber Symphony No. 1 - Webern: Im Sommerwind, Passacaglia (1994)
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Riccardo Chailly
