titel

Steffen Schleiermacher

Dit stukje had evengoed kunnen bestaan uit een reeks van uitspraken over Vexations; men praat meer over het werk dan men ernaar luistert, en dat is jammer. De partituur past op een enkel kantje papier. Er zijn geen maatstrepen; alleen de instructie 'zeer langzaam'. Een thema in het basregister beslaat elf van de twaalf noten op een piano en wordt herhaald met een tweeledige harmonie in een hoger register. De baslijn komt terug en wordt nogmaals herhaald, maar dan met geïnverteerde harmonie. De partituur heeft de titel 'Pages mystiques' met de notitie: 'Aan de uitvoerende - om dit motief 840 maal achter elkaar te spelen, is het aan te raden dat men zich van tevoren goed voorbereidt, in de diepste stilte, en door middel van een strikte onbeweeglijkheid.' Om het hele werkte spelen moet men al gauw twintig uur uittrekken, zoals onder andere de volledige uitvoering van John Cage in New York, in 1963, aantoont. (Alleen Andy Warhol zou de hele uitvoering hebben uitgezeten.) Het gebrek aan een toonsoort en de overmatige kwarten maken het werk uitermate lastig te spelen en zeer lastig om weer in herinnering te brengen. Bepaalde progressies bevinden zich als het ware in het luchtledige en doen denken aan passages uit Tristan und Isolde of Parsifal, als we de aalgladde bedoelingen even negeren. (In 1893 had Satie zijn naar verluid eerste en laatste liefdesaffaire verbroken.)

Is Vexations gebedsmuziek, 'meubelmuziek' of een uitgebreide grap? De avant-gardistische pianist Steffen Schleiermacher gebruikt een originele benadering en laat de Vexations tussen enkele andere vroege pianowerken van de componist terugkeren, alsofze zich altijd al op de achtergrond bevonden. Eenmaal gehoord, nooit meer vergeten, en nooit meer glashelder herinnerd.

nr = 5166

nr1 = 5