Orchestra dell' Accademia Nazionale
di Santa Cecilia
o.l.v. Antonio Pappano
Na een pauze van tien jaar keerde Tchaikovsky in 1888 terug naar het genre van de abstracte symfonie. Hij wilde aantonen dat hij een symfonie kon schrijven naar westers klassieke snit. Zijn gids op dit gebied was Theodor Ave-Lallement, en conservatieve muziekdocent uit Hamburg, aan wie de Vijfde symfonie ook is opgedragen. Op het eerste gezicht is de Vijfde met haar vier bewegingen zelfs nog strakker gestructureerd dan de Vierde, en de percussie bestaat uitsluitend uit pauken. Er is echter nog steeds een programma. Het almachtige lotsmotief dat de Vierde symfonie domineerde en in de finale terugkeerde om het vrolijke volkswijsje om zeep te helpen, is nu een voorzienigheidmotief geworden, ontvankelijk voor verandering. Het motief manifesteert zich al in de eerste beweging, waarna het plaats moet maken voor een allegro dat Tchaikovsky beschreef als 'gemopper, twijfels, geweeklaag en verwijten met betrekking tot... XXX ' (waarschijnlijk een referentie naar zijn homoseksualiteit). De 'voorzienigheid' keert nog tweemaal terug in de langzame beweging, het grote Andante cantabile (de fraaiste die de componist schreef voor de Pathètique-symfonie), en volgt nog kort een gracieuze wals. In de finale krijgt het motief het karakter van nobele onverzettelijkheid, en na een heftige strijd treedt het met veel kabaal naar voren als overwinnaar in een triomfantelijke parade.
De Vijfde, het stralende middelpunt van Antonio Pappano's reeks van Tchaikovsky's laatste drie symfonieën, is schitterend opgebouwd en vormgegeven. De eerste beweging rept zich snel naar de lyrische climax en het ruimtelijke Andante cantabile, dat begint met intense pianissimo's van de lagere strijkers en een mistige hoornsolo, toont aan hoe dicht Tchaikovsky de wereld van de Italiaanse opera was genaderd. De wals is uitermate elegant en de finale ongetemd.
nr = 5140
nr1 = 5
Symphonies Nos. 4, 5 & 6 (2007)
Mijn symfonie is voltooid, en ik heb er zeker geen rommeltje van gemaakt
Pyotr Ilyich Tchaikovsky
Gramophone Monthly Choices
Tchaikovsky: Symphony No 5 & Schulhoff: Five Pieces (2023)
Pittsburgh Symphony Orchestra o.l.v. Manfred Honeck
* Record of the Month September 2023 *
Ik verwacht uitmuntendheid, in opwindend geluid, van alle nieuwe albums van Manfred Honeck en de Pittsburgh SO – deze opname van Tsjaikovski en Schulhoff is daarop geen uitzondering.
Tchaikovsky: Symphonies Nos. 1, 2 & 5 (2016)
Royal Liverpool Philharmonic Orchestra o.l.v. Vasily Petrenko
Een veelbelovend begin van wat een uitstekende cyclus van Petrenko zou kunnen worden, een cyclus die echt ingaat op het drama en de details van deze symfonieën.
Tchaïkovski: Symphony No. 5 - Shostakovitch: Festive Overture (2012)
Toulouse Capitole Orchestra o.l.v. Tugan Sokhiev
Het is een opname die in de uitvoering gecomponeerd klinkt, die organisch aanvoelt en die waarschijnlijk voor een groot deel te danken is aan de leermeesters van de grote Ilja Moesin, de man die Sokhiev opvoedde.
Aanbevolen 1001 Uitvoeringen
Symphonies Nos. 4, 5 & 6 - "Pathetique" (1961)
Leningrad Philharmonic Orchestra o.l.v. Yevgeny Mravinsky
Een koele, precieze uitvoering die de klassieke structuur benadrukt
Symphony No. 5; Capriccio Italien: Classic Library Series (2005)
St Petersburg Philharmonic Orchestra o.l.v. Yuri Temirkanov
Een indringende, sferische uitvoering van Temirkanov en het Filharmonisch Orkest van St. Petersburg
Overige in AppleMusic
