titel

Wiener Philharmoniker
o.l.v. Bernard Haitink

Bruckners Derde heeft de twijfelachtige eer zijn vaakst herziene symfonie te zijn. En het valt te begrijpen waarom hij dit werk perfect wilde hebben. De symfonie was opgedragen aan zijn grote idool Wagner, die het vorstelijke openingsthema prees. Het werk vertegenwoordigt ook een grote stap voorwaarts op onbekend symfonisch terrein; het verkent het Beethoveaanse idee van een reis van donker naar licht op geheel nieuwe wijze. De compositie bleek tijdens de première in 1877 echter te vernieuwend voor het Weense publiek. De opvoering werd een fiasco en Bruckners vertrouwen in de partituur liep een deuk op. De uiteindelijke versie uit 1889 is aantrekkelijk kort, maar het vele schrappen heeft de structurele eenheid geen goed gedaan. Enkele van Bruckners latere revisies klinken hier en daar wat eigenaardig. De versie uit 1877 is consistenter en het triomfantelijke einde lijkt op exact het juiste moment te komen.

De opname van Bernard Haitink uit 1963 heeft ons begrip van deze symfonie (en van de componist zelf) aanzienlijk vergroot. Haitinktoontaan dat de ogenschijnlijke problemen in de Derde het beste kunnen worden benaderd door Bruckners markeringen nauwgezet op te volgen in plaats van inventieve oplossingen te zoeken. De dirigent voelt de unieke sfeer van het werk goed aan; duister en mysterieus, maar ook kalm, alsof de luisteraar zich langzaamaan een weg door een gigantisch labyrint moet zien te vinden. Haitink weet ook de vorm en flow van Bruckners lange melodieuze passages te vatten. Met name de vermaarde passage in de finale, waarin een zorgeloze polka met een begrafenishymne wordt gecombineerd, wordt uitstekend gespeeld. En dan is er nog de geluidskwaliteit van de opname, die al zo'n vier decennia oud is!

nr = 5061

nr1 = 5