titel

Christa Ludwig, John Vickers &
Philharmonia Orchestra
o.l.v. Otto Klemperer

Beethovens enige opera, Fidelio, is een meesterwerk van het lyrische theater. Heel zijn leven had hij gezocht, maar hij had maar één onderwerp gevonden dat hem tot een opera inspireerde. De drie versies waarin het werk bestaat - 1805 origineel, 1806 herziening, 1814 definitieve vorm - geven aan hoezeer hij met het medium worstelde.

Fidelio is ook de ultieme realisatie van de Europese 'reddingsopera' die in de nasleep van de Franse revolutie opkwam. Een incident tijdens het Schrikbewind verschafte het onderwerp van Léonore, ou l'amour conjugal, de opéra comique van Gaveaux uit 1798, en het libretto hiervan door Bouilly vormde de basis van de tekst voor Beethovens werk. Omdat de oorspronkelijke Fidelio te lang en muzikaal log werd bevonden, werd de tekst herzien in 1806 en opnieuw in 1814, toen Beethoven eindelijk een redelijk evenwicht vond tussen plot, spraak en muzikale verdichting - daarbij veel glorieuze muziek opofferend. In alle versies is de invloed van Beethovens favoriete opera, Die Zauberflöte, voelbaar, evenals van die van Cherubini, die Beethoven hoog achtte omdat hij klassieke vormen nieuwe dramatische energie had gegeven.

In de kritieken van Fidelio overheersen twee punten. Het eerste prijst de bereikte grootsheid ondanks de beperkte dramatische reikwijdte en platte karakters, het tweede stelt dat Beethoven door muziek van alsmaar groeiende spiritualiteit elke operaconventie oversteeg en een theatermeesterwerk sui generis schiep. De geweldige opname door Klemperer, een nevenproduct van zijn gevierde productie voor Covent Garden, is een onderbouwing van het tweede punt. Het is een van de machtigste staaltjes van interpretatieve trouw in de geschiedenis van de muziekopname. ML

nr = 4028

nr1 = 4