Berliner Philharmoniker
o.l.v. Herbert von Karajan
Haydns laatste symfonie, nr. 104, werd voor het eerst uitgevoerd tijdens een geheel aan Haydn gewijd liefdadigheidsconcert op 4 mei 1794 in Londen. Hij koos het werk ook voor zijn afscheidsconcert, drie weken later. Het werk begint met een uitbarsting van licht, een majestueuze fanfare die overgaat in een ingetogen, mysterieuze en sfeervolle adagio inleiding in D klein. Het Allegro begint kalm, voordat het warme en zonnige thema in D groot het op opwindende wijze overneemt. In het Andante van de tweede beweging vormen serene en elegante delen in G groot het kader rond een kolossale tutti-periode in mineur: een laat, verfijnd voorbeeld van Sturm undDrang-drama.
Een krachtig menuet omhult een pastoraal trio dat de volksdans van Beethhovens Zesde symfonie aankondigt. De sprankelende finale is gebaseerd op een Kroatisch volkswijsje dat Haydn zich waarschijnlijk van zijn jeugd herinnerde, al werd hetzelfde deuntje tijdens zijn bezoek blijkbaar ook gezongen door Londense straatventers: 'Warme broodjes!' en 'Levende kabeljauw!' Wellicht kreeg deze symfonie daarom, als enige van de elf die Haydn er schreef, de bijnaam 'Londen'.
'Londen' was een favoriet van Von Karajan: hij dirigeerde hem vaker dan welke andere symfonie van Haydn ook. Misschien vanwege de blik vooruit, want er zijn veel overeenkomsten met de grootse gebaren en eenvoudige charme van Beethoven. Maar het is toch vooral een laatste opbloeiing van de klassieke traditie en Von Karajan behandelt het werk ook als zodanig in deze met liefde gemaakte opname uit 1975 met het magnifieke Berliner Philharmoniker. De uitvoering is afwisselend gespierd en krachtig, delicaat en elegant - en de klank van het orkest is buitengewoon prachtig.
nr = 3055
nr1 = 3
Symphonies (2008)
De sprankelende finale is gebaseerd op een Kroatisch volkswijsje dat Haydn zich waarschijnlijk van zijn jeugd herinnerde
1001 Klassieke uitvoeringen
Overige in AppleMusic
Sinfonien Nr. 100 & 104, Sinfonia Concertante (2008)
Bavarian Radio Symphony Orchestra o.l.v. Mariss Jansons
London Symphonies (2013)
Les Musiciens du Louvre o.l.v. Marc Minkowski
Haydns laatste drie Londense symfonieën vormen een bevredigende schijf - en dankzij Minkowski's voorliefde voor snelle allegro's passen ze op één cd... Maar Minkowski is geen dogmaticus op het gebied van oude muziek; hij geeft de adagio's en andantes de ruimte. Z'n orkest met historische instrumenten speelt met een opwindend vleugje.