Monteverdi Choir
& English Baroque Soloists
o.l.v. John Eliot Gardiner
De eerste twee bewegingen van de Mis in B klein (Kyrie en Gloria) belichaamden een van de meest sensationele sollicitaties in de muziekgeschiedenis: Bach stuurde ze in 1733 mee met een verzoek om een koninklijke titel aan de keurvorst van Saksen. Deze beide bewegingen vormden wat bekendstond als de lutheraanse mis. De andere bewegingen, Credo, Sanctus, Benedictus en Agnus Dei, waren een latere compilatie, hoofdzakelijk bewerkingen van bestaande bewegingen uit zijn cantates, die Bach tegen het eind van zijn leven schreef. Er is niets wat erop duidt dat hèt werk als één geheel tijdens Bachs leven is uitgevoerd.
Tegenwoordig wordt de Mis in B klein beschouwd als het toppunt in het koorrepertoire. De emotionele en technische verscheidenheid is immens, van intense, erudiete contrapunt in het tweede Kyrie, via uitbarstingen van kosmische vreugde aan het begin van het Gloria en het Sanctus tot het intieme en ontroerende Agnus Dei. De Mattheus Passion wellicht uitgezonderd zijn er maar weinig werken die de Mis als synopsis van Bachs genie naar de kroon steken.
Uitvoeringen uit de begintijd van de muziekopnamen klinken nu wat te gezwollen en grof in de oren. Een voorkeur voor snellere uitvoeringen, met kleinschaliger bezetting, kenmerkt veel opnamen sinds Nikolaus Harnoncourts eerste op authentieke instrumenten, in 1968. De opname van John Eliot Gardiner uit 1985 is een zeer effectieve middenweg en mengt solo en koor. De scherpte en eenstemmigheid van het Monteverdi Choir en de English Baroque Soloists leveren een opwindende respons op Gardiners overtuigende aanpak van het ritme op.
nr = 2053
nr1 = 2
Mass in B Minor, BWV 232 (1985)
Gardiners versie maakt vooral indruk door de gedisciplineerde, vaak spannende koorzang en door Michaei Chance's Agnus Dei.
Gramophone
Gramophone Monthly Choices
Bach: Mass in B Minor, BWV 232 (2014)
Arcangelo o.l.v. Jonathan Cohen
De hitfrequentie van de jonge groep Arcangelo op cd is indrukwekkend hoog en deze schitterende opname van Bachs meesterwerk is het meest gedurfde statement van de muzikanten tot nu toe.
Niemand begrijpt beter hoe Bach zowel met stemmen als instrumenten 'orkestreert' en het is alsof Cohen 30 jaar uitvoerende tradities destilleert tot iets buiten de heersende orthodoxie, maar toch inclusief en overtuigend communicatief.
J. S. Bach: Mass in B Minor, BWV 232 (2025)
Pygmalion o.l.v. Raphaël Pichon
Raphaël Pichon bevestigt zijn positie als Bach-dirigent met een diepzinnige en oprechte reflectie. Hij volgt zijn bekroonde Matthäus-Passion op met de Mis in b-klein.
J.S. Bach: Mass in B Minor, BWV 232 (2015)
Monteverdi Choir; English Baroque Soloists o.l.v. Sir John Eliot Gardiner
Dertig jaar na zijn baanbrekende eerste versie keert Gardiner terug om de machtige Mis in b-klein opnieuw op te nemen; het indrukwekkende resultaat is gebaseerd op al zijn grote kennis en ervaring met Bachs muziek.
Waar ooit solo's en duetten werden beschouwd als het domein van de 'ster'-zangers die onvermijdelijk de gemeenschappelijkheid van de uitvoering als geheel ontwrichten - haalt de opname uit 2015 de solisten grotendeels rechtstreeks uit het koor, zoals Bach zou hebben gedaan.
Bach: Mass in B Minor, BWV 232 (2016)
Concerto Copenhagen o.l.v. Lars Ulrik Mortensen
Drie maanden geleden vulde Gardiner deze pagina's met zijn terugkeer naar het werk, maar als een benadering zo anders en indrukwekkend is als deze, is er ruimte voor een andere.
Van de smeltende gravitas van de Et incarnatus tot de cumulatieve grootsheid van de Dona nobis pacem, small-is-beautiful Bach blijkt inderdaad bijzonder in deze opname uit 2015.
Overige in AppleMusic
Missa in h-moll (2012)
Collegium Vocale Gent o.l.v. Philippe Herreweghe
Gewicht en delicatesse worden in een voortreffelijk evenwicht gehouden, en het tempo, geleid door een uiterst onverstoorbare Kyrie, geeft de voorkeur aan de lange termijn boven aandacht zoeken op korte termijn.
Mass in B Minor (Breitkopf & Härtel Edition, by J. Rifkin, 2006) (2010)
Dunedin Consort o.l.v. John Butt
Mass in B Minor (1990)
Bach Ensemble o.l.v. Joshua Rifkin
'Er is één ding waar ik zeker van ben; dat voor Bach de klank van deze uitvoering veel waarachtiger zou hebben geklonken dan die van welke andere uitvoering dan ook die de meesten van ons zullen hebben gehoord...' Gramophone 1983 Choral Award
Mass in B Minor, BWV 232 (2018)
Orchestra of the Age of Enlightment o.l.v. Stephen Layton
'Katherine Watson, al een drukke solist, heeft een heerlijke baroksopraanstem... maar het is Iestyn Davies die het juweel van deze opname voorschotelt in zijn eerste Agnus Dei-opname, een masterclass in techniek, vocale schoonheid en ontr oerende muzikaliteit die moeilijk overtroffen kan worden … dit is een frisse en aantrekkelijke mis in B mineur, waar genoeg in zit om van te genieten' (Gramofoon)
