september 2025

Bacewicz: Orchestral Works, Vol. 2

Peter Donohoe & BBC Symphony Orchestra o.l.v. Sakari Oramo

Sakari Oramo, die in de uitgave van vorige maand sprak over zijn betrokkenheid bij Bacewicz, combineert woorden met uitvoering in deze uitstekende presentatie van haar muziek.

Sakari Oramo bevestigde zijn sympathie voor de muziek van Grażyna Bacewicz met opnames van de Derde en Vierde symfonie (12/23), en dit vervolgdeel stelt niet teleur.

De Tweede symfonie (1951) ademt ongetwijfeld een verscheidenheid aan gebeurtenissen die in geen verhouding staat tot haar lengte. Dit geldt zowel voor het heen en weer slingeren tussen dubbelzinnigheid en vastberadenheid in het eerste deel als voor de welsprekendheid van een Lento met Bacewicz' partituur op zijn meest vindingrijk, een scherzo waarvan de poëtische terzijdes de levendigheid nooit tenietdoen, en vervolgens een finale waarvan de beknoptheid (zoals bij Roussels Vierde symfonie, die wellicht model heeft gestaan) het werk als geheel aantoonbaar ten goede komt.

Ook in het Pianoconcert is Bacewicz zich bewust van de implicaties van het socialistisch realisme, maar blijft ze resoluut weg van de waarden ervan; in dit laatste werk is het neoclassicisme van haar vroege volwassenheid op zijn meest strijdlustig. Peter Donohoe geniet van het spannende samenspel van een eerste Allegro dat Bartók oproept en vindt echte plangentie in het Andante met zijn variaties op een volksliedje. Dichter bij Szymanowski wordt het laatste Allegro met alle nodige flair uitgevoerd.

Het Concert voor Orkest (1962) geeft aan waar Bacewicz stilistisch naartoe ging. Volgt het openings-Allegro nog een orthodoxe evolutie, dan is dat van het Largo evenzeer timbre en textuur als motivisch – het coloristische aspect weerspiegelt de fascinatie van deze componist voor Xenakis. Het daaropvolgende Vivo anticipeert op Lutosławski's formele concepten van later dat decennium, terwijl de finale een deugd maakt van elke schijnbare discontinuïteit en op weg is naar een uitdagend definitief slot.

Wie de CPO- en Ondine-opnames heeft, kan tevreden zijn, maar voor iedereen die zich afvraagt waarom Bacewicz nu tot de belangrijkste componisten van haar tijd wordt gerekend, is deze Chandos-uitgave, vol met provocerende aantekeningen van Katarzyna Naliwajek, de beste optie.

Sakari Oramo confirmed his sympathy for the music of Grażyna Bacewicz with recordings of the Third and Fourth Symphonies (12/23), and this follow-up volume does not disappoint.

Certainly, the Second Symphony (1951) exudes a variety of incident out of all proportion to its length. This is as true of its first movement’s pivoting between equivocation and resolve as in the eloquence of a Lento with Bacewicz’s scoring at its most resourceful, a Scherzo whose poetic asides never offset its vivacity, then a finale whose concision (as with Roussel’s Fourth Symphony, which may well be the model) is demonstrably to the benefit of the work as a whole.

Again, in the Piano Concerto, Bacewicz is conscious of the implications of socialist realism while steering clear decisively of its values; this latter work finding the neoclassicism of her early maturity at its most combative. Peter Donohoe relishes the tensile interplay of an initial Allegro evoking Bartók and finds real plangency in the Andante with its variations on a folk song. Closer to Szymanowski, the final Allegro is driven home with all the requisite panache.

The Concerto for Orchestra (1962) indicates where Bacewicz was heading stylistically. If the opening Allegro still follows an orthodox evolution, that of the Largo is as much timbral and textural as motivic – its colouristic aspect reflecting this composer’s fascination with Xenakis. The ensuing Vivo anticipates Lutosławski’s formal concepts from later that decade, while the finale makes a virtue of any seeming discontinuity as it heads to a defiantly conclusive close.

Those who have the CPO and Ondine recordings can rest content, but for anyone wondering why Bacewicz is now considered among the more notable composers of her era this Chandos release, replete with its provocative notes from Katarzyna Naliwajek, is the preferred option.