augustus 2025

Schubert: Piano Sonata, D. 959 & Moments musicaux, D. 780

Steven Osborne

Steven Osborne brengt een verbeeldingskracht en lyriek in deze uitvoeringen van Schuberts muziek die volkomen overtuigend klinken. Weer een subliem album van een fantastische pianist.

Als Steven Osborne, inmiddels 54, nooit meer een noot zou opnemen, zou zijn omvangrijke en gevarieerde discografie menig pianist jaloers maken. Zijn nieuwste album keert terug naar Schubert en boort een bron aan die al rijkdommen heeft opgeleverd. Was Osbornes opname van Schuberts Impromptus (D935), Drie Pianostukken (D946) en Hüttenbrenner Variaties (10/15) opmerkelijk, zijn samenwerking met Paul Lewis in de vierhandige stukken (12/10) is een van de meest boeiende op de plaat. Nu richt hij zich op de grootse sonate in A majeur, de tweede van de drie bekronende meesterwerken uit Schuberts laatste jaar, gecombineerd met de zes Moments musicaux.

De robuuste openingsmaten van het Allegro van de sonate bestrijken een uitgestrekt gebied met symfonische reikwijdte, waarvan de monumentaliteit wordt versterkt door een herhaling van de expositie. De overgang naar het tweede thema (1'25") is bijzonder overtuigend, terwijl een kristalheldere stemvoering de hele beweging doordringt. Osborne kiest het perfecte tempo voor het Andantino. Het lijkt in het begin misschien wat langzaam, maar wanneer het stormachtige middendeel losbarst, zorgt dit statige tempo voor een ongewone welsprekendheid in de recitatieven. Wanneer het openingsmateriaal verfraaid terugkeert om de beweging af te sluiten, is het verdriet aangrijpend. Deze sombere stemming wordt onmiddellijk verdreven door een levendig Scherzo, waarbij het Trio een contradanse van het Oostenrijkse Tirol oproept. Er is niets gehaasts in het afsluitende Allegretto, dat zich ontvouwt met een betoverend gevoel van gemak. Hier, net als in het eerste deel, is de stemvoering voortreffelijk, met het algehele sonische terrein gebeeldhouwd en proportioneel. Wanneer de presto-coda als een donderslag bij heldere hemel verschijnt, laat de nette samenvatting je verlangen naar nog meer van deze ruimtelijke rondo.

De Moments musicaux spreken met een ochtendlijke frisheid, elk doordrenkt met een eigen, onmiskenbaar individuele identiteit. Enkele van de vele hoogtepunten zijn onder meer de levendige karakterwisselingen in de As Andantino (nr. 2), de ijverige complexiteit van de Cis mineur (nr. 4) en de wilde rit van het Allegro vivace (nr. 5), beide opwindend en een tikkeltje angstaanjagend. Dit alles wordt bereikt zonder een spoor van sentimentaliteit en met een prachtige zang.

If Steven Osborne, who is now 54, never recorded another note, his large and varied discography would be the envy of many a pianist. His latest release returns to Schubert, mining a vein that has already yielded riches. If Osborne’s recording of Schubert’s Impromptus, D935, Three Piano Pieces, D946, and Hüttenbrenner Variations (10/15) was remarkable, his collaboration with Paul Lewis in the four-hand pieces (12/10) is one of the most compelling on record. Now he turns to the grand A major Sonata, the second of the three crowning masterpieces of Schubert’s final year, coupled with the six Moments musicaux.

The robust opening bars of the sonata’s Allegro survey vast terrain with symphonic scope, its monumentality enhanced by a repeat of the exposition. Transition into the second theme (1'25") is particularly convincing, while a crystalline clarity of voicing pervades the entire movement. Osborne chooses the perfect tempo for the Andantino. It may strike as being on the slow side at the outset, but when the tempestuous middle section erupts, this stately pace allows for uncommon eloquence in the recitatives. As the opening material returns embellished to conclude the movement, its sorrow is gripping. This sombre mood is immediately dispelled by a sprightly Scherzo, its Trio evoking a contredanse of the Austrian Tyrol. There is nothing rushed in the concluding Allegretto, which unfolds with a beguiling sense of leisure. Here, as in the first movement, voicing is exquisite, with the overall sonic terrain sculpted and proportionate. When the presto coda appears like a bolt from the blue, its neat summation leaves one wishing for even more of this spacious rondo.

The Moments musicaux speak with a morning freshness throughout, each imbued with its own unmistakably individual identity. Just a few of the many highlights would have to include the vivid shifts of character in the A flat Andantino (No 2), the studious intricacy of the C sharp minor (No 4) and the wild ride of the Allegro vivace (No 5), both exhilarating and just a bit scary. All this is accomplished without a trace of sentimentality and a gorgeous singing sound throughout.