juli 2025

Puccini: Le villi, SC 60 (Live)

Munich Radio Orchestra o.l.v. Ivan Repušić

Volgens recensent Tim Ashley is dit de beste opname van Puccini’s eerste opera, Le Villi, in meer dan veertig jaar; een knappe prestatie van een dirigent en zangers die het verhaal op ontroerende wijze tot leven brengen.

Deze nieuwe Le Villi uit München, dat moet meteen gezegd worden, is de beste opname van Puccini's eerste opera sinds de uitvoering door Lorin Maazel in 1979, die lange tijd werd beschouwd als de maatstaf voor dit ongelijke, maar vreemd genoeg meeslepende werk. Het is minder direct een ster dan zijn voorganger, hoewel het prachtig gedirigeerd en uiterst fijn gezongen is. De standaardpartituur uit 1889 wordt gebruikt in plaats van het origineel uit 1884, dat onlangs is hernomen en opgenomen door Opera Rara (A/19), en Ivan Repušić pleit krachtig voor de originaliteit ervan zonder de tekortkomingen te verdoezelen.

Het libretto, gebaseerd op de legende die ook de bron vormde voor Adolphe Adams Giselle, is bekritiseerd als gammel, maar ondanks de bovennatuurlijke pracht en dramaturgische eigenzinnigheid bevinden we ons soms in bekend Puccini-gebied. Anna, de eerste van zijn kwetsbare heldinnen, is, net als Butterfly, verliefd op een onbetrouwbare man, en haar twee duetten met de roekeloze Roberto – het eerste angstig maar liefdevol, het tweede tragisch en beschuldigend – hebben iets van de melodieuze vorm en emotionele directheid die kenmerkend zijn voor de volwassen componist. Minder geslaagd zijn misschien passages die doen denken aan Verdi of Mascagni en de nogal formele vaste stukken zoals het grote gebed dat Roberto's vertrek inleidt, waarin sommigen ook de invloed van Tannhäuser hebben opgemerkt.

Net als Maazel smeedt Repušić er een volkomen overtuigend dramatisch geheel van, hoewel zijn aanpak meer beschouwend en meer aangeboren lyrisch is. Warmer van toon dan Maazels National Philharmoniker, klinkt het Münchner Radio Orchester overal weelderig, hoewel hun spel een en al opwindende bravoure is in het intermezzo en de slotscène van 'Tregenda', waar Repušić de spanning opvoert door de partituur flink op te drijven. De laatste ontmoeting tussen Roberto en Anna, inmiddels getransformeerd tot de schim die hem moet vernietigen, is buitengewoon ontroerend, doorspekt met een pijnlijk besef van verspilde liefdes en levens, terwijl Maazel feller en al met al meer onder druk staat.

De casting benadrukt het verschil hier, want terwijl Maazel Renata Scotto en Plácido Domingo in een confronterende vorm laat zien, zijn Anita Hartig en Kang Wang veel subtieler en ingetogener. Hartig is de hele voorstelling geweldig, het geluid glorieus, de top moeiteloos en in staat om in de gebedsscène extatisch over het ensemble te zweven. 'Se come voi piccina io fossi' is voortreffelijk dromerig, wat haar latere transformatie tot een wraakzuchtige geest diep schokkend maakt, hoewel haar woede in het laatste duet even wegsmelt, om plaats te maken voor een verdriet en spijt die simpelweg hartverscheurend zijn.

Kang kan wonderbaarlijk elegant zijn, met een vloeiende lijnvoering en een fijne mezza voce, wat hem in de eerste akte veelzeggend verleidelijk maakt. Hij gaat de uitdaging van Roberto's grote scène in de tweede akte echter subliem aan, waarbij de spijt, schuld en uiteindelijke angst allemaal meedogenloos tot uiting komen. Boris Pinkhasovich speelt ondertussen Anna's vader Guglielmo. Wederom is de stem prachtig, maar hij klinkt een fractie te jong, en je mist af en toe de grotere gravitas van Leo Nucci voor Maazel. De koorzang is zo goed als je maar kunt wensen, en de opname is bewonderenswaardig ruim en fijn gebalanceerd, zonder dat er veel op wijst dat het live is opgenomen. Het ontbreken van teksten en vertalingen is een minpunt, maar desalniettemin is dit een sublieme prestatie. Een echte aanrader, vooral voor Hartig.

This new Le Villi from Munich, it should be said at the outset, is the finest recording of Puccini’s first opera since Lorin Maazel’s 1979 performance, long regarded as the benchmark version of this uneven if oddly compelling work. It’s less immediately starry than its predecessor, though it’s beautifully conducted and extremely finely sung. The standard 1889 score is used, rather than the 1884 original, recently revived and recorded by Opera Rara (A/19), and Ivan Repušić makes a strong case for its originality without attempting to disguise its flaws.

The libretto, based on the legend that also formed the source for Adolphe Adam’s Giselle, has been castigated as ramshackle, but despite its supernatural trappings and dramaturgical waywardness, we are at times in familiar Puccini territory. Anna, the first of his vulnerable heroines, is, like Butterfly, in love with an unreliable man, and her two duets with the feckless Roberto – the first anxious yet amatory, the second tragic and recriminatory – have something of the melodic shape and emotional directness characteristic of the mature composer. Less successful, perhaps, are passages reminiscent of Verdi or Mascagni and the rather formal set pieces such as the big prayer that prefaces Roberto’s departure, in which some have also detected the influence of Tannhäuser.

Like Maazel, Repušić forges an entirely convincing dramatic whole from it, though his approach is more reflective, more innately lyrical. Warmer in tone than Maazel’s National Philharmonic, the Munich Radio Orchestra sound sumptuous throughout, though their playing is all thrilling bravura in the ‘Tregenda’ interlude and closing scene, where Repušić ratchets up the tension by driving the score hard. The final encounter between Roberto and Anna, now transformed into the wraith who must destroy him, is extraordinarily moving, shot through with a painful awareness of loves and lives wasted, where Maazel is fiercer and altogether more pressured.

The casting emphasises the difference here, for while Maazel has Renata Scotto and Plácido Domingo on confrontative form, Anita Hartig and Kang Wang are altogether more subtle and reined in. Hartig is tremendous throughout, the sound glorious, the top effortless and capable of soaring ecstatically over the ensemble in the prayer scene. ‘Se come voi piccina io fossi’ is exquisitely dreamy, which makes her later transformation into a vengeful spirit deeply shocking, though her fury briefly melts in the final duet, to be replaced with a sadness and regret that are simply heartbreaking.

Kang can be wonderfully elegant, with a liquid sense of line and a fine mezza voce, which makes him tellingly seductive Act 1. He rises superbly to the challenge of Roberto’s big Act 2 scena, though, the remorse, guilt and eventual terror all unsparingly realised. Boris Pinkhasovich, meanwhile, plays Anna’s father Guglielmo. Again, the voice is beautiful, but he sounds fractionally too young, and you occasionally miss the greater gravitas of Leo Nucci for Maazel. The choral singing is as good as one could wish for, and the recording admirably spacious and finely balanced, with little indication it was made live. The absence of texts and translations is a drawback, but nevertheless this is a superb achievement. Highly recommended, for Hartig above all.