juli 2025

Ellis Island

Julia Hamos

‘Een debuutalbum van grote klasse’, schrijft Jed Distler; pianiste Julia Hamos maakt de hoge verwachtingen die ons ertoe brachten haar de titel One to Watch te geven, meer dan waar met een krachtig persoonlijke en muzikaal briljante opname.

Voor haar eerste solo piano-uitgave stelt Julia Hamos een muzikaal fris en intelligent samengesteld programma samen dat haar Hongaarse en Amerikaanse roots weerspiegelt. Ze geeft ook haar eigen uitgebreide en doordachte aantekeningen, waarin ze bespreekt wat de selecties kenmerkt en waarom de muziek belangrijk voor haar is. Belangrijker voor ons zijn echter de pure finesse, aangeboren muzikaliteit en totale toewijding die elke noot die ze speelt beïnvloeden, om nog maar te zwijgen van het prachtige opgenomen geluid.

Het openingssalvo maakt de luisteraar meteen duidelijk dat Hamos een statement maakt: ze geeft vorm aan de spervuur van glissando's op en neer over het klavier in Kurtágs 'Örökmozgó' door texturen met meerdere niveaus te creëren die elk hun eigen kleur en dynamiekschema hebben, alsof ze orkestreert. Het contrasteert met de verfijnde eenvoud van Meredith Monks Ellis Island, waar Hamos' prismatische, juweelachtige articulatie en ritmische focus andere interpretaties die ik heb gehoord in vergelijking daarmee nonchalant laten klinken. In Hamos' handen en vingers straalt elke noot, elke dynamiek, elk accent en elke stilte in Kurtágs aforistische Acht Stukken, Opus 3, intentie en specificiteit uit. Zelfs in het 38 seconden durende Prestissimo possibile verprutst de pianiste niets, terwijl ze overtuigende lijnen creëert uit de snel springende intervallen.

De grote componist, contrabassist en bandleider Charles Mingus speelde graag piano en nam in 1963 een album op met 'spontane composities en improvisaties' voor het label Impulse, getiteld 'Mingus Plays Piano'. De selectie getiteld 'Myself When I Am Real' is hier noot voor noot getranscribeerd, en Hamos bouwt voort op Mingus' originele uitvoering door het dynamische bereik van de zigzaggende, cimbalomachtige snelle loopjes en herhaalde nootpassages uit te breiden, terwijl hij meer tijd neemt om te genieten van de harmonische rijkdom van de lang aangehouden akkoorden. Mingus zou ongetwijfeld dol zijn geweest op haar herschepping!

Ik vermoed ook dat György Ligeti de ideale balans en de haarscherpe helderheid van deze pianiste in 'Fanfares' zou hebben gewaardeerd. Om te horen hoe Bartóks Dansen in Bulgaars Ritme zowel dansen als zingen, als lachen en praten, hoef je niet verder te zoeken dan Hamos' schitterende interpretaties. Hetzelfde geldt voor haar kleurrijk, idiomatische en fantasierijk vertolkte interpretaties van de 15 Hongaarse Boerenliederen van de componist, evenals vier stukken uit Kurtágs Játékok. En hoe ze de akkoorden van de rechterhand arpeggio's geeft en zo'n subtiele cadans aan de begeleiding van de linkerhand geeft in Schuberts Hongaarse Melodie in b mineur – dat is pure, onvervalste artisticiteit, mensen! Een debuutalbum van absolute klasse.

For her first solo piano release, Julia Hamos puts together a musically fresh and intelligently curated programme reflecting her Hungarian and American roots. She also provides her own extensive and thoughtful annotations, discussing what characterises the selections and why the music is important to her. More important to us, however, are the sheer finesse, innate musicality and total commitment informing every note she plays, not to mention the gorgeous recorded sound.

The opening salvo immediately impresses upon listeners that Hamos is making a statement: she shapes the barrage of glissandos up and down the keyboard in Kurtág’s ‘Örökmozgó’ by creating multi-level textures that each have their own colour and dynamic scheme, as if she was orchestrating. It contrasts with the sophisticated simplicity of Meredith Monk’s Ellis Island, where Hamos’s prismatic, jewel-like articulation and rhythmic focus make other interpretations I’ve heard sound casual by comparison. In Hamos’s hands and fingers, every note, every dynamic, every accent and every silence throughout Kurtág’s aphoristic Eight Pieces, Op 3, conveys intention and specificity. Even in the 38-second Prestissimo possibile, the pianist doesn’t fluff anything as she creates cogent lines from the rapidly leaping intervals.

The great composer, double bassist and bandleader Charles Mingus loved to play the piano, and recorded an album of ‘spontaneous compositions and improvisations’ for the Impulse label in 1963 called ‘Mingus Plays Piano’. The selection entitled ‘Myself When I Am Real’ has been transcribed note-for‑note here, and Hamos builds upon Mingus’s original performance by expanding the dynamic range of the zigzagging, cimbalom-like fast runs and repeated-note passages, while taking more time to savour the harmonic riches of the long sustained chords. No doubt Mingus would have loved her re‑creation!

I also suspect that György Ligeti would have savoured this pianist’s ideal balances and pinpoint clarity in ‘Fanfares’. To hear how one makes Bartók’s Dances in Bulgarian Rhythm both dance and sing as well as laugh and talk, look no further than Hamos’s splendid interpretations. One can say the same for her colourfully idiomatic and imaginatively voiced readings of the composer’s 15 Hungarian Peasant Songs, as well as four pieces from Kurtág’s Játékok. And how she arpeggiates the right-hand chords and imparts such subtle lilt to the left-hand accompaniment in Schubert’s Hungarian Melody in B minor – that’s pure, unalloyed artistry for you, folks! A debut album of real distinction.