mei 2025

Colouring Book

George Xiaoyuan Fu

George Xiaoyuan Fu's Debussy Études zitten, zoals verwacht, vol kleur, en de pianist verkent ze met eigenzinnigheid. De moderne werken – waaronder zijn eigen Passacaglia op een thema van Radiohead – maken het album perfect af.

Voordat ik George Xiaoyuan Fu's interpretaties van Debussy's Études bespreek, wil ik graag de opvallende pianowerken uit de 21e eeuw bespreken die hij in deze release aanbiedt. Ninfea Cruttwell-Reade's Drie Études voor piano en bloempotten zijn kort maar krachtig. Ik weet niet zeker of percussionist James Larter stokken of mallets gebruikt op de bloempotten, maar de resulterende klankkleuren doen denken aan een gamelanensemble zonder resonantie, of aan een vals klinkende marimba. Deze verrukkelijke klanken vloeien naadloos en ijverig over in de piano; ik vind het vaak lastig om de instrumenten te onderscheiden. Mijn enige kritiekpunt is dat elke étude eindigt precies op het punt waar hij begint, en ik wou dat de stukken langer hadden geduurd!

De eerste van Matthew Aucoins Drie Etudes kenmerkt zich door een grillige asymmetrie en plotselinge dynamische contrasten, vergelijkbaar met de hoog-octane Webern, het standaardmodel Boulez en sporen van de jonge Thomas Adès, met momenten van lyrische rust. De tweede etude, 'currents', begint met ostinato-achtige enkele lijnen die uiteindelijk worden onderbroken door luide, stekende noten. Al snel stijgt de gestage ritmische figuur naar de onderste regionen van de g-sleutel, begeleid door oplopende toonladders in de linkerhand (bedankt voor het lenen, meneer Ligeti!). De laatste etude, 'a sounding', begint met spaarzame en sombere gebaren, om vervolgens over te gaan in een buiige dissonantie voordat hij weer naar binnen keert. Fu baseert zijn eigen stuk, Passacaglia on a Theme by Radiohead, op de baslijn van 'Airbag', het openingsnummer van het album 'OK Computer' van de band. Je hoeft het Radiohead-origineel niet te kennen om Fu's ingenieus drukke, maar nooit rommelige polyritmische aplomb te waarderen, of te genieten van de onvoorspelbare variatie van variatie tot variatie. Het spreekt voor zich dat Fu zijn eigen muziek met enorme autoriteit en coloristische middelen speelt, net als de Cruttwell-Reade- en Aucoin-selecties.

Wat de Études van Debussy betreft, bevatten Fu's opnames enkele van de meest betoverend gekarakteriseerde interpretaties die ik heb gehoord sinds die van Ju-Ying Song, Florent Boffard, Mitsuko Uchida en Jean-Efflam Bavouzet. Ja, ze zijn zó goed! Fu is een van de weinige pianisten op cd die het drie-tegen-twee-ritme van Étude nr. 1 in maat 12 en 14 accuraat speelt, terwijl hij in elke nieuwe tempoovergang frisheid overbrengt. In de tertsen van nr. 2 vat Fu Debussy's legato- en sostenuto-instructies terecht op als flexibel en sexy. Hij geeft de herhaalde C-tonen in de openings-Andantino van nr. 4 een betekenisvol onderscheid en creëert een passende emotionele schok in de marteléstretto en gecontroleerde heftigheid elders. Fu bouwt de resonanties van nr. 5 van onderaf op, waarbij de bassen tot in de hemel klinken, wat een opvallend contrast vormt met de scherpe, in elkaar grijpende staccato's later. En wat een onverbiddelijke intensiteit in de accelerando-octaven, die ronduit Horowitziaans klinken. In plaats van in Lazar Berman-stijl door 'Pour les huit doigts' te racen, streeft Fu naar vlakheid, helderheid en een vloeiende melodie, alles ten goede van de muziek. Toegegeven, ik kan me een vlottere en lichtere nr. 7 voorstellen (hier regeert Uchida oppermachtig – Decca, 7/90), maar in nr. 8 compenseert Fu dit met poëtische breedte en pakkende versieringen. Let op de precieze nuancering van elke herhaalde noot in nr. 9. Degenen die, net als ik, nr. 10 als Debussy's meest diepzinnige pianostuk beschouwen, zullen Fu's diepte van klank en de ruimte tussen de akkoorden waarderen, ook al haalt de climax het niet bij Craig Sheppards extatische overgave (Roméo, 2/14). Ik wou alleen dat de pianist zich in het middendeel van nr. 11 niet voorzichtig had ingehouden, in tegenstelling tot zijn weelderige buitenste delen. Het tegenovergestelde gebeurt in nr. 12, waar de octaaf-/akkoordsprongen relatief studiogebonden klinken in verhouding tot de rijkelijk gefraseerde centrale episode. Toch zijn dergelijke kanttekeningen onbelangrijk gezien Fu's overvloedige talent en geweldige muzikaliteit. Het opgenomen geluid is prima, maar kan op luide momenten soms schril worden.

Before discussing George Xiaoyuan Fu’s interpretations of Debussy’s Études, I wish to comment upon the striking 21st-century piano works he offers in this release. Ninfea Cruttwell-Reade’s Three Études for Piano and Flower Pots are brief yet substantial. I’m not certain if percussionist James Larter uses sticks or mallets on the flowerpots, yet the resultant timbres evoke a Gamelan ensemble minus the resonance, or an out-of-tune marimba. These delightful sonorities seamlessly and assiduously blend in with the piano; indeed, I’m often hard-pressed to distinguish the instruments. My only quibble is that each étude concludes just at the point where it gets going, and I wish the pieces had gone on longer!

The first of Matthew Aucoin’s Three Études features jagged asymmetry and sudden dynamic contrasts, akin to high-octane Webern, regulation model Boulez and traces of the young Thomas Adès, with moments of lyrical respite. The second étude, ‘currents’, begins with ostinato-like single lines that are eventually punctuated by loud stabbing notes. Soon the steady rhythmic figure ascends to the treble clef’s nether regions, accompanied by upward scales in the left hand (thanks for the loan, Mr Ligeti!). The final étude, ‘a sounding’, starts with sparse and moody gestures, only to spill over into showery dissonance before turning inwards again. Fu bases his own piece, Passacaglia on a Theme by Radiohead, on the bass line of ‘Airbag’, the opening track from the band’s album ‘OK Computer’. You don’t have to know the Radiohead original to appreciate Fu’s ingeniously busy yet never cluttered polyrhythmic aplomb, or revel in the unpredictable variety from variation to variation. Needless to say, Fu plays his own music with tremendous authority and colouristic resources, as he also does with the Cruttwell-Reade and Aucoin selections.

As for the Debussy Études, Fu’s recordings contain some of the most enchantingly characterised interpretations I’ve heard since those of Ju-Ying Song, Florent Boffard, Mitsuko Uchida and Jean-Efflam Bavouzet. Yes, they’re that good! Fu is one of the few pianists on disc who plays Étude No 1’s three-against-two rhythm in bars 12 and 14 accurately, while conveying freshness in each new tempo transition. In No 2’s thirds, Fu rightly takes Debussy’s legato and sostenuto directives to be flexible and sexy. He gives the repeated C naturals in No 4’s opening Andantino meaningful distinction, and creates appropriate emotional shock in the martelé stretto and controlled vehemence elsewhere. Fu builds No 5’s resonances from the bottom up, ringing out the basses to high heaven, which makes a striking contrast to the sting of the interlocking staccatos later on. And what unrelenting intensity in the accelerando octaves, which sound positively Horowitzian. Rather than race through ‘Pour les huit doigts’ in Lazar Berman style, Fu aims for evenness, clarity and shapely melody, all to the music’s good. Granted, I can imagine a brisker and lighter No 7 (here Uchida reigns supreme – Decca, 7/90), yet in No 8 Fu compensates with poetic breadth and fetching ornaments. Note the pinpointed nuancing of each and every repeated note in No 9. Those like me who consider No 10 to be Debussy’s most profound piano piece will appreciate Fu’s depth of sound and spacing of chords, even if the climax falls short of Craig Sheppard’s ecstatic abandon (Roméo, 2/14). I only wish the pianist hadn’t gingerly held back in No 11’s middle section, in contrast to his voluptuous outer sections. The opposite happens in No 12, where the octave/chord leaps sound relatively studio-bound in relation to the lavishly phrased central episode. Yet such quibbles are unimportant in the face of Fu’s abundant gifts and stellar musicianship. The recorded sound is fine, yet sometimes turns strident in loud moments.