april 2025
Puccini: Tosca
Orchestra of the Accademia Nazionale di Santa Cecilia o.l.v. Daniel Harding
Een triomfantelijke Tosca van DG met een sublieme Eleonora Buratto in de hoofdrol en tenor Jonathan Tetelman als Cavaradossi; Daniel Harding dirigeert de muziek met echt drama.
De goden – of in ieder geval de A&R-goeroes van Deutsche Grammophon – luisterden duidelijk toen ik mijn lovende recensie van Jonathan Tetelmans album 'The Great Puccini' (A/23) afsloot met de wens 'spoedig een volledige Puccini-opera-opname, alstublieft'. Die gebeden zijn verhoord met de eerste Tosca die onder de gele cartouche verscheen sinds Giuseppe Sinopoli's verslag uit 1990.
En waar kun je Tosca beter opnemen dan in de Eeuwige Stad zelf, de setting van Puccini's grote operathriller? Het Orchestra dell'Accademia Nazionale di Santa Cecilia heeft in de afgelopen decennia op een aantal Tosca's gespeeld – Alberto Erede (1952), Francesco Molinari-Pradelli (1959), Lorin Maazel (1966), allemaal voor Decca – en zij zorgen hier voor de authentieke lokale kleur onder hun nieuwe muzikaal leider, Daniel Harding.
De drie optredens eind oktober vorig jaar waren Hardings inauguratieconcerten met zijn nieuwe band (samen met een Requiem van Verdi). De Britse dirigent heeft niet veel opera op zijn cv staan – en nauwelijks een spoor van Puccini – maar opera hoort er wel degelijk bij in deze functie. Zijn voorganger, Antonio Pappano, nam hier vijf complete opera's op voor Warner – Guillaume Tell, Madama Butterfly, Aida, Otello en Turandot – en legde daarmee de lat (onmogelijk?) hoog.
Harings interpretatie neigt meer naar het symfonische dan naar het theatrale, de rijke Santa Cecilia-strijkers spelen mooi zwaar op de carburateurs, met imposante, zware koperblazers. Zijn balans is goed, gezien het Parco della Musica niet altijd een geschikte locatie is voor stemmen. Harding blijft hangen in het liefdesduet, dat prima in orde is, maar laat de spanning na 'Vissi d'arte' afnemen, mogelijk omdat hij het geluid van zijn nieuwe band iets te veel waardeert. De dageraad die aanbreekt in de derde akte is adembenemend mooi, vooral de solo-bijdragen van cello en klarinet vóór 'E lucevan le stelle'. Elders, wanneer Harding het orkest de vrije loop laat, is het resultaat opwindend, en hoewel zijn tempo's niet Pappano-dringend zijn, komen we met 115 minuten niet in Sinopoli- of Colin Davis-gebied terecht.
In Tosca eindigen alle drie de hoofdpersonages dood. En Hardings hoofdrolspelers zijn om te smullen. Ik heb eerder genoten van Tetelmans Cavaradossi in het theater, en zijn zonnige toon en warme vibrato spreken me het meest aan. 'Recondita armonia' is ongedwongen à la Luciano Pavarotti, met een klinkende slotfrase. Hij is vurig in 'Qual occhio al mondo' in het liefdesduet en laat baritons in de borst horen in een fabelachtig gezongen 'E lucevan le stelle'. Het moet gezegd worden dat hij in de tweede akte niet al te toegeeflijk vasthoudt aan zijn kreten van 'Vittoria'.
Tetelman was vermoedelijk de raison d'être achter dit DG-project, maar het zijn zijn twee belangrijkste collega's – Eleonora Buratto en Ludovic Tézier – die de show stelen. Ze waren beiden relatief net terug van Kornél Mundruczó's nieuwe productie bij de Bayerische Staatsoper afgelopen zomer, waar Buratto inviel voor Lise Davidsen om haar roldebuut te maken – een nuttige voorbereiding op een grote opname.
Buratto heeft een prachtige stem, maar haar sopraan is ook ijzersterk, wat haar een adderachtige diva maakt die haar jaloerse trekjes al in de eerste akte maar al te gemakkelijk laat zien. Na zijn dramatische eerste verschijning – die akkoorden bezorgen je rillingen over je rug – is Téziers Scarpia hoffelijk en aristocratisch in zijn kat-en-muisspelletjes met Tosca. Je voelt bijna een zelfvoldane glimlach als de Attavanti-waaier zijn werk doet. Maar hij kan ook grommen – dit is een venijnige hond van een Scarpia – met een wellustig gegrom op ‘d’amor’ in een rustig Te Deum, waarin je voelt dat Tézier zich inspant om sneller te gaan dan Harding toestaat.
‘Vissi d’arte’ begint traag, waarbij Buratto’s ademhaling op de proef wordt gesteld, maar neemt dan toe. Het wordt dramatisch gezongen en Buratto's intonatie is wat spreidend op 'Signore', maar ze heeft een prachtige afsluiting, waarna Tézier lang en zacht spint over zijn 'Ebbene?'. Scarpia's moord is wonderbaarlijk dramatisch, Buratto spuwt haar 'bacio di Tosca' met venijn uit. Buratto en Tetelman zingen met innemende oprechtheid in de laatste akte.
Van Davide Giangregorio's jeugdige Sacristan (minder karikaturaal) tot Alice Fiorelli's charmante Shepherd Boy, de bijrollen zijn uitstekend. Een minpuntje voor DG, echter, dat hij geen libretto in het karige boekje heeft opgenomen.
Toen ik een overzicht van de Tosca Collectie maakte (8/22), koos ik voor Renata Tebaldi (Molinari-Pradelli) iets eerder dan Leontyne Price (Karajan). Die opnamen uit de jaren vijftig staan nog steeds op nummer één, maar ondanks de incidentele bedenkingen over Harding, beschikt deze nieuwe versie over de beste Tosca-cast van het digitale tijdperk en is het een opname waar ik in de komende jaren nog vaak naar terug zal keren.
The gods – or at least the A&R gurus at Deutsche Grammophon – were clearly listening when I concluded my favourable review of Jonathan Tetelman’s ‘The Great Puccini’ album (A/23) by wishing for ‘a full Puccini opera recording soon, please’. Those prayers have been answered with the first Tosca issued under the yellow cartouche since Giuseppe Sinopoli’s 1990 account.
And where better to record Tosca than the Eternal City itself, the setting of Puccini’s great operatic thriller? The Orchestra dell’Accademia Nazionale di Santa Cecilia has featured on a number of Toscas over the decades – Alberto Erede (1952), Francesco Molinari-Pradelli (1959), Lorin Maazel (1966), all for Decca – and they provide the authentic local colour here under their new Music Director, Daniel Harding.
The three performances in late October last year were Harding’s inaugural concerts with his new band (along with a Verdi Requiem). The British conductor doesn’t have a lot of opera on his CV – and barely any trace of Puccini – but opera very much comes with the territory in this job. His predecessor, Antonio Pappano, recorded five complete operas here for Warner – Guillaume Tell, Madama Butterfly, Aida, Otello and Turandot – setting the bar (impossibly?) high.
Harding’s reading tends towards the symphonic rather than theatrical, the rich Santa Cecilia strings nicely heavy on the carbs, with imposing heavyweight brass. His balancing is good, considering that the Parco della Musica is not always a kind venue to voices. Harding lingers in the love duet, which is perfectly fine, but lets the tension sag after ‘Vissi d’arte’, possibly loving the sound of his new band a bit too much. The dawn that breaks in Act 3 is breathtakingly beautiful, especially the solo cello and clarinet contributions before ‘E lucevan le stelle’. Elsewhere, when Harding allows the orchestra to let rip, the results are exciting, and although his tempos are not Pappano-urgent, at 115 minutes we’re not into Sinopoli or Colin Davis territory.
In Tosca, all three main characters wind up dead. And Harding’s principals are all to die for. I’ve enjoyed Tetelman’s Cavaradossi in the theatre before, and his sunny tone and warm vibrato are most appealing. ‘Recondita armonia’ is unforced à la Luciano Pavarotti, with a ringing final phrase. He’s ardent in ‘Qual occhio al mondo’ in the love duet and displays baritonal chest notes in a fabulously sung ‘E lucevan le stelle’. To his credit, in Act 2 he doesn’t hold on to his cries of ‘Vittoria’ too indulgently.
Tetelman was presumably the raison d’être behind this DG project but it’s his two principal colleagues – Eleonora Buratto and Ludovic Tézier – who steal the show. They were both relatively fresh from performing in Kornél Mundruczó’s new production at the Bavarian State Opera last summer, where Buratto stepped in for Lise Davidsen to make her role debut – useful preparation for a major recording.
Buratto is in gorgeous voice but her soprano has steel, too, making a viperish diva who allows her jealous streak to show all too easily in Act 1. After his dramatic initial appearance – those chords send a shiver up the spine – Tézier’s Scarpia is suave and aristocratic in his cat-and-mouse toying with Tosca. You can almost sense a self-satisfied smile as the Attavanti fan does its work. But he can snarl, too – this is a vicious dog of a Scarpia – with a lustful growl on ‘d’amor’ in a leisurely Te Deum, where you can sense Tézier straining to go faster than Harding will permit.
‘Vissi d’arte’ starts slowly, taxing Buratto’s breath control, but then picks up the pace. It’s dramatically sung and Buratto’s intonation spreads a little on ‘Signore’, but she has a lovely sign-off, after which Tézier purrs long and soft over his ‘Ebbene?’ Scarpia’s murder is wonderfully dramatic, Buratto spitting out her ‘bacio di Tosca’ with venom. Buratto and Tetelman sing with winning sincerity in the final act.
From Davide Giangregorio’s youthful Sacristan (less of the usual caricature) to Alice Fiorelli’s charming Shepherd Boy, the supporting cast is very fine. A black mark to DG, though, for not including a libretto in the skimpy booklet.
When I did a Tosca Collection survey (8/22), I plumped for Renata Tebaldi (Molinari-Pradelli) slightly ahead of Leontyne Price (Karajan). Those 1950s recordings remain in pole position but, even given occasional reservations over Harding, this new account boasts the finest Tosca cast of the digital era and is a recording I’ll be returning to often in years to come.