maart 2012

Bach: Sonates & Partitas, BWV 1001-1006

Amandine Beyer

Beyer speelt nooit in op de emoties van de luisteraar, maar behoudt in plaats daarvan een vleugje afstand die, in de context van haar stijlvolle optredens, passend lijkt.

Nu ik zo recent (2/12) onder de indruk ben van Maya Homburgers laatste deel van Bachs solosonates en -partita's, ben ik steeds meer onder de indruk van de componist zelf. Vooral deze muziek blijft immers geïnspireerde uitvoeringen trekken van elke volgende generatie violisten. De Franse violiste Amandine Beyer, spelend op een zijdezacht klinkende kopie van een barokviool van Pierre Jaquier, heeft de volledige set van drie sonates en drie partita's opgenomen, plus een toegift – een solosonate van J.G. Pisendel, Bachs tijdgenoot, leerling van Vivaldi en gerenommeerd Duits violist.

Dit zijn frisse, energieke en zorgvuldig uitgekozen uitvoeringen. De tempi van de snelle delen lijken nooit te snel, hoewel ze vaak sneller blijken te zijn dan die van andere muzikanten uit die tijd, en de langzame delen zijn subliem getempoerd. Interessant is ook dat, terwijl veel violisten je meenemen op hun persoonlijke odyssee, Beyer nooit inspeelt op de emoties van de luisteraar, maar in plaats daarvan een vleugje afstand bewaart die, in de context van haar stijlvolle uitvoeringen, passend lijkt voor muziek die bijna 300 jaar oud is.

In de Sonates zijn de Adagio's elegant gefraseerd, de Fuga's ruim maar nooit vaartloos, de derde delen elk op hun eigen manier memorabel en de finales een prachtige combinatie van briljant en ontspannen. In de Partita's vallen een aantal individuele delen op: de Allemande in b-klein en de Double door de manier waarop Beyer de muziek laat ademen, en de Corrente, waar haar strijkstok zwermen vlinders oproept die fladderen en door de lucht zweven; de vragende, filosofische Sarabande in d-klein en die Chaconne, waarin ze een diep aantrekkelijk gevoel van delicatesse vasthoudt; en de Loure in e-groot – zo dansbaar en prachtig versierd in de herhalingen. Uiteindelijk is de rode draad door alle zes werken Beyer's essentiële Fransheid, iets waar Bach zelf bewondering voor zou hebben gehad.

De Pisendel-sonate, misschien toegankelijker voor de speler dan die van Bach, is perfect gepositioneerd en biedt ons een passende vergelijking, mocht die ooit nodig zijn geweest, en een glimp van Pisendels improvisatiegevoel, smaak voor paarsachtige harmonie en liefde voor hoekige syncopen. Een enorm plezierige set.

Having marvelled at Maya Homburger’s final instalment of Bach’s Solo Sonatas and Partitas so recently (2/12), I find myself ever more in awe of the composer himself, for this music, in particular, continues to draw inspired performances from each successive generation of violinists. The French violinist Amandine Beyer, playing on a silky-toned copy of a Baroque violin by Pierre Jaquier, has recorded the entire set of three Sonatas and three Partitas, and an encore – a solo sonata by JG Pisendel, Bach’s contemporary, a pupil of Vivaldi and renowned German violinist.

These are fresh, spirited, finely judged performances. The tempi of the fast movements never seem too quick, though they often prove faster than those of other period players, and the slow movements are superbly paced. Interestingly, too, whereas many violinists take you with them on their personal odyssey, Beyer never plays on the listener’s emotions but instead maintains a sliver of detachment that, in the context of her stylish performances, seems appropriate for music that is almost 300 years old.

In the Sonatas, the Adagios are elegantly phrased, the Fugas spacious but never short of momentum, the third movements each made memorable in their way and the finales a wonderful combination of brilliant and relaxed. In the Partitas, a number of individual movements stand out: the B minor Allemande and its Double for the way in which Beyer allows the music to breathe, and the Corrente, where her bow conjures up swarms of butterflies fluttering and soaring through the air; the questioning, philosophic D minor Sarabande and that Chaconne, in which she sustains a deeply attractive sense of delicacy throughout; and the E major Loure – so danceable and beautifully ornamented in the repeats. In the end, the thread that runs through all six works is Beyer’s essential Frenchness, which is something Bach himself would have admired.

The Pisendel Sonata, perhaps more accessible for the player than the Bach, is appropriately positioned, presenting us with an apposite comparison, if ever one was needed, as well as a glimpse of Pisendel’s sense of improvisation, taste for purplish harmony and love of angular syncopation. An enormously enjoyable set.