maart 2013

Haydn: Die Tageszeiten (The Day Trilogy) [Symphonies Nos. 6-8]

La Petite Bande o.l.v. Sigiswald Kuijken

Van zonsopgang tot storm reageren deze spelers (zeven strijkers, zeven blaasinstrumenten – ze zijn allemaal klein) minutieus op het drama in deze symfonische vignetten.

Haydns eerste symfonieën voor zijn nieuwe werkgever, Prins Paul Anton Esterházy, vormen een groep van drie waarvoor de Duitsers een kenmerkende welluidende titel hebben, ‘Die Tageszeiten’ (de Engelse zijn net zo onhandelbaar: de ‘Times of Day’ Symphonies). Toen ik de beschikbare opnamen voor een Gramophone Collection (6/09) bekeek, viel het me op dat deze vroege werken niet helemaal bestand zijn tegen dergelijk herhaaldelijk luisteren; omgekeerd werd het me duidelijk dat veel uitvoeringen er niet veel meer in slagen dan de bewegingen uit te voeren, en weinig van de speelsheid van deze galante lekkernijen bieden.

Dat geldt niet voor Sigiswald Kuijken en La Petite Bande in deze liefdevol gepresenteerde uitvoeringen. Van zonsopgang tot storm reageren deze spelers (zeven strijkers, zeven blaasinstrumenten – petite inderdaad) minutieus op het drama in deze symfonische vignetten: de zangles in het langzame deel van Le matin; de lunchprocessie en huiselijke drukte die Le midi openen; de quasi-operatische scène van het Adagio van hetzelfde werk. En niet alleen weerspiegelen deze minidrama's het dagelijkse leven van de familie Esterházy (een resultaat van Paul Antons suggestie dat Haydn iets zou schrijven in de trant van Vivaldi's Vier Jaargetijden), maar de drie symfonieën exploiteren ook de solovaardigheden van elk van de hoofdrolspelers van het orkest, van fluit tot contrabas – om nog maar te zwijgen van heroïsche hoorns – elk levendig gekarakteriseerd. Haydnistas zal moeten weten dat deze uitvoeringen niet door een klavecimbel worden begeleid. Tempi zijn gematigd, wat niet alleen een zegen is in de menuetten, maar ook de solo-instrumenten in staat stelt om met volle toon te spreken in de finales, die minder vlot worden opgepakt dan bijvoorbeeld de topversie van Martin Haselböck. Als je die niet hebt (of de even fijne opname met klavecimbel van het Freiburger Barockorchester), zul je moeite hebben om een ​​fijnere uitvoering van een periode-instrument te vinden dan deze.

Haydn’s first symphonies for his new employer, Prince Paul Anton Esterházy, form a group of three for which the Germans have a characteristically mellifluous title, ‘Die Tageszeiten’ (the English is just as unwieldy: the ‘Times of Day’ Symphonies). When I surveyed the available recordings for a Gramophone Collection (6/09), it occurred to me that these early works don’t quite stand up to such repeated listening; conversely, it became clear that many performances manage little more than to go through the motions, offering little of the playfulness of these galant confections.

Not so Sigiswald Kuijken and La Petite Bande in these lovingly presented performances. From sunrise to storm, these players (seven strings, seven wind – petite indeed) are minutely responsive to the drama in these symphonic vignettes: the singing lesson in Le matin’s slow movement; the lunchtime procession and domestic bustle that open Le midi; the quasi-operatic scena of the same work’s Adagio. And not only do these mini-dramas reflect back to them the Esterházy family’s daily life (a result of Paul Anton’s suggestion that Haydn write something along the lines of Vivaldi’s Four Seasons), but the three symphonies exploit the solo skills of each of the orchestra’s principals, from flute to double bass – not to mention heroic horns – each vividly characterised. Haydnistas will need to know that these performances are not harpsichord-accompanied. Tempi are moderate, which is not only a boon in the minuets but enables the solo instruments to speak with full tone in the finales, which are taken less briskly than, for example, Martin Haselböck’s top-rated version. If you don’t have that (or the Freiburg Baroque Orchestra’s equally fine recording with harpsichord), you’ll be hard-pressed to find a finer period-instrument performance than this.