december 2014

Vivaldi: Concerti per flauto

Maurice Steger & I Barocchisti o.l.v. Diego Fasolis

Betoverende blokfluitvirtuositeit gecombineerd met levendige orkestrale ondersteuning, terwijl in de langzame delen een verrukkelijke sereniteit ontstaat.

In een wereld waar geen gebrek is aan Vivaldi-blokfluitconcerten, is het vermijden van routine een must. Sommigen falen, anderen proberen te hard, maar de verbluffend getalenteerde Maurice Steger vindt hier een uitstekende balans, eerst door zijn doordachte selectie van stukken en vervolgens door de specifieke interpretatieve zorg die hij aan elk van hen besteedt.

Eerst de selectie: we krijgen de bekende beschrijvende concerten Il gardellino (in de kleurrijke ‘kamer’-versie), La notte (in de ‘orkestrale’ Op. 10-versie) en La pastorella; we krijgen de beroemde ‘sopranino’ RV443, hoewel een kwart omlaag getranscribeerd naar discant, zoals Vivaldi zelf lijkt te hebben goedgekeurd; we krijgen de blokfluit die tussen vrienden dartelt in het ‘molti stromenti’-concert RV566 en in het kamerconcert RV103; en we krijgen Stegers eigen transcriptie van een vioolconcert, RV375, blijkbaar gemaakt om de simpele reden dat hij wat andere technische en muzikale uitdagingen wilde.

Wat de uitvoeringen betreft, valt er niet veel te zeggen over Stegers virtuositeit, behalve dat zijn oogverblindende vingerwerk, gevarieerde articulatie en kleur hem in staat lijken te stellen om alles te doen wat hij wil. Wat deze cd echter echt tot een uitstekende cd maakt, is de manier waarop hij voor elk concert een individuele muzikale wereld creëert. Misschien is dat te verwachten van de beschrijvende, maar weinig anderen hebben zijn verontrustend spookachtige, door luit geteisterde La notte geëvenaard, en ik heb nog nooit een aangenamer pastoraal La pastorella gehoord, met zijn smaakvolle (ja, smaakvolle) toevoegingen van draailier, psalterium en, in het tweede deel, strijkers in volksstijl. RV443, dat op zijn hogere toonhoogte als speelgoed en gimmicky kan klinken, komt hier met nieuwe diepte en variatie aan details over, waarbij in het eerste deel enkele grote rubato-gebaren worden losgelaten en de luiten in het langzame tweede deel als lichtjes op het water glinsteren. RV375 biedt de blokfluit een waardige en ‘volwassen’ nieuwe solo-setting. I Barrocchisti, een orkest waarvan de joie de vivre nooit slaapt, zijn de perfecte partners. Het is puur genot.

In a world with no shortage of Vivaldi recorder concerto discs, avoiding the routine is a must. Some fail, some try too hard, but the staggeringly talented Maurice Steger finds an excellent balance here, first by his thoughtful selection of pieces and then by the specific interpretative care he gives to each of them.

Selection first: we get the well-known descriptive concertos Il gardellino (in its colourful ‘chamber’ version), La notte (in its ‘orchestral’ Op 10 version) and La pastorella; we get the famous ‘sopranino’ RV443, though transcribed down a fourth on to descant, as Vivaldi himself seems to have sanctioned; we get the recorder gamboling among friends in the ‘molti stromenti’ concerto RV566 and in the chamber concerto RV103; and we get Steger’s own transcription of a violin concerto, RV375, apparently done for the simple reason that he wanted some different technical and musical challenges.

As for the performances, there is not much to be said about Steger’s virtuosity other than that his dazzling fingerwork, varied articulation and colour seem to make him capable of anything he wants. What really makes this disc an outstanding one, however, is the way he creates an individual musical world for each concerto. Maybe that is to be expected in the descriptive ones, yet few others have matched his disturbingly spectral, lute-haunted La notte, and never have I heard a more pleasingly pastoral La pastorella, with its tasteful (yes, tasteful) additions of hurdy-gurdy, psaltery and, in the second movement, folk-style strings. RV443, which can sound toy-like and gimmicky at its higher pitch, here comes across with new depth and variety of detail, releasing some big rubato gestures in the first movement and setting the lutes glinting like lights on the water in the slow second. RV375 offers the recorder a dignified and ‘grown-up’ new solo setting. I Barrocchisti, an orchestra whose joie de vivre never sleeps, are the perfect partners. It’s pure pleasure.