december 2014

Haydn: String Quartets, Vol. 1

Doric String Quartet

Het is een tijdperk gezegend met geweldige jonge strijkkwartetten en de Dorische behoren daar ook toe. Instinctieve greep op de muziek en een zeer duidelijke vreugde in het uitvoeren ervan zijn overal duidelijk aanwezig.

Papa Haydn. Komt hij, in de hedendaagse pejoratieve betekenis, aardig in de buurt van het beeld van een dwaas? Het Dorische Kwartet zegt anders; en om te horen hoe, probeer het eerste deel Allegro con spirito van nr. 3, van muziek die wankelt, aarzelt en opnieuw begint, van muzikanten die een persoonlijke worsteling voelen door het uit te beelden door middel van gevarieerde strijkbewegingen en een staat van spanning die zelfs tijdens stiltes gespannen blijft. Ze confronteren het onhandelbare; en ontheffen alleen de buitenste delen van dit werk van herhalingen in de tweede helft. Zo verrassen ongewone eindes wanneer ze maar één keer worden gehoord.

Bedachtzaamheid staat voorop. Verwant aan precisie in articulatie is een flexibiliteit in de scansie en vormgeving van zinnen, van noten getimed door een opmerkelijk begrip van rubato, van een scala aan expressieve veerkracht die zelfs de kleinste episodes in een lange rij hun eigen karakter geeft zonder de structuur te vervormen of de flow te verstoren, bijvoorbeeld snelheid gecombineerd met grap in het Allegro di molto e scherzando van nr. 6. Blijf om Haydns vindingrijke gebruik van kleur te ervaren, het Menuet helder, het Trio - zonder tweede viool - langzamer en ingetogen, gespeeld sopra una corda (op één snaar), de ambiance versterkt door opvallend verschillende tonale tinten; wat de zaken terugbrengt tot de kern van deze werken – de langzame bewegingen, of het nu het Affettuoso e sostenuto van nr. 1, het Capriccio van nr. 2 of het Adagio van nr. 5 is, elk ervan is van gloeiende of ernstige schoonheid. En dit is deel 1. Houd uw adem in voor de rest.

Papa Haydn. Is he, in today’s pejorative meaning, pretty close to the image of a simpleton? The Doric Quartet say differently; and to hear how, sample the first-movement Allegro con spirito of No 3, of music that lurches, hesitates and restarts, from musicians who feel a personal struggle portraying it through varied bowing and a state of tension that remains stretched even during silences. They confront the intractable; and exempt only the outer movements of this work from second-half repeats. Thus do unusual endings surprise when heard only once.

Thoughtfulness is uppermost. Allied to precision in articulation is a flexibility in the scansion and shaping of phrases, of notes timed through a remarkable understanding of rubato, of a range of expressive resilience that gives even the smallest of episodes in a long line their own character without distorting structure or disturbing flow, eg speed combining with jest in the Allegro di molto e scherzando of No 6. Stay to experience Haydn’s resourceful use of colour, the Minuet bright, the Trio – without second violin – slower and subdued, played sopra una corda (on one string), its ambience intensified by startlingly different tonal hues; which brings matters round to the nub of these works – the slow movements, be it the Affettuoso e sostenuto of No 1, the Capriccio of No 2 or the Adagio of No 5, each one divined to be of glowing or grave beauty. And this is Vol 1. Hold your breath for the rest.