juli 2014

J.S. Bach: Suites Nos. 2, 3, 6

Maxim Rysanov

Bach, Rysanov en de altviool – het is alsof je deze opmerkelijke maar vertrouwde werken opnieuw hoort, en een fascinerende en muzikaal mooie ervaring.

Ten slotte heeft de Oekraïense altviolist Maxim Rysanov zijn verzameling van JS Bachs Cellosuites voltooid, getranscribeerd voor altviool na de release in 2010 van het monumentale eerste deel (A/10). En net als bij het eerste, hoewel het kan zijn dat die stijging in tessituur een deel van de rust uit bepaalde bewegingen verstikt, toont dit tweede deel het soort opwindende en uitdagende perspectief dat het verdient om te blijven bestaan ​​als een van de grote interpretaties van deze meesterwerken.

Wat verloren kan gaan aan diepte van toonhoogte, gaat zeker niet verloren aan diepte van toon, en Rysanov vindt een verfijnde weg door zijn uitvoering die niet evangelisch authentiek is en toch – met zijn subtiele frasering en elegant spaarzame versiering – ver verwijderd blijft van de traditioneel romantische Russische school van Bach-spel. Het is echter in de Tweede Suite, waar hij een andere, lichtere strijkstok gebruikt en de muziek een octaaf hoger houdt (in plaats van het slechts een kwint hoger te spelen, zoals de meeste altviolisten doen), dat hij de muziek verplaatst van een directe transcriptie van cellomuziek naar de wereld van de viola da gamba. Hier krijgt de muziek een heel ander karakter en brengt het danselement naar voren dat altijd erg moeilijk te horen is op de cello (met name in de Gigue, hier en in de andere twee suites, brengt Rysanov muziek naar voren die ongeveer zo lelijk en agressief is als Bach kan worden, wat enorm opwindend is). Deze, van alle suites, is verrassend gemakkelijk om het oor aan te laten wennen: nee, het is niet alsof je naar de Cellosuites luistert op een altviool, maar als Rysanov het speelt, is het alsof je voor het eerst naar het stuk luistert en er verliefd op wordt. En dat moet worden gezien als de zeldzame en prachtige kans die het is.

Finally, the Ukrainian viola player Maxim Rysanov has completed his collection of JS Bach’s Cello Suites transcribed for viola after the 2010 release of the monumental first volume (A/10). And as with the first, although it may be that that rise in tessitura suffocates some of the calm out of certain movements, this second volume displays the sort of exhilarating and challenging perspective that deserves to make it endure as one of these masterworks’ great interpretations.

What may be lost in depth of pitch is certainly not lost in depth of tone, and Rysanov finds a refined way through his performance that is not evangelically authentic and yet – with its subtle phrasing and elegantly sparse embellishment – stops far short of the traditionally Romantic Russian school of Bach-playing. It is in the Second Suite, though, where he uses a different, lighter bow and keeps the music at pitch an octave up (rather than playing it up only a fifth, as most viola players do), where he moves the music from a direct transcription of cello music into the world of the viola da gamba. It is here that the music takes on an entirely different character and brings out the dance element it is always very difficult to hear on the cello (in particular in the Gigue, here and in the other two suites, Rysanov brings out music that is about as ugly and aggressive as Bach gets, which is enormously exciting). This, of all the suites, is surprisingly easy to acclimatise the ear to: no, it’s not like listening to the Cello Suites on a viola but, as Rysanov plays it, it’s like listening to and falling in love with the piece for the first time. And that should be taken as the rare and beautiful opportunity it is.