juni 2014

J.S. Bach: Lutheran Masses, Vol. 2

The Sixteen o.l.v. Harry Christophers

Een sierlijke elegantie loopt door deze opname van The Sixteen, waarbij Harry Christophers' regie de muziek van Bach perfect op tempo en rijk aan details laat aanvoelen.

Een van de meest duurzame deugden van Harry Christophers en The Sixteen is de ongedwongen vloeiendheid van hun muzikale inspanning – en de expressieve transparantie die ze brengen in repertoire waar ze zich bijzonder thuis voelen. In tegenstelling tot Händel is Bach nauwelijks dagelijks brood voor hen en toch geeft hun uitvoering van twee ‘parodie’-missen (waarvan we bijna al het originele cantatemateriaal hebben) een buitengewoon gemakkelijke en overzichtelijke benadering weer, al is het er een die, retorisch gezien, afstand neemt van enkele van de intenser gekleurde en urgente lezingen van recente continentale ensembles.

The Sixteen zou niet beter passen bij de geniale abstractie van de zonnige Mis in G majeur, BWV236. Hoe organisch en devotioneel Christophers de stile antico van het openings-Kyrie vormgeeft; er is ook iets diep geduldig en gematigds aan de manier waarop hij Bachs volwassen contrapuntische weefsel omarmt in het openings-‘Gloria’. Met zo'n ruim uitzicht levert Eamonn Dougan inderdaad een nobel bedacht 'Gratias agimus' (liefdevol onderstreept door David Millers theorbe-realisaties), waardoor we ons kunnen verheugen in Bachs onfeilbaar bruisende zetting van deze woorden, met even openhartige bijdragen van de andere fijne solisten.

Christophers' opname van Cantate nr. 79 is een aangename herinnering aan Bachs behendige transformatievaardigheden, in de aanpassing van twee delen van deze Reformatiecantate uit 1725 aan de latere Mis in G-groot. Toch is het de Mis in A-groot, BWV234, die het meest onverwachte genoegen biedt. Dit is een werk dat critici verdeeld heeft over 150 jaar Bach-onderzoek over de vraag of de dramatische aard van het materiaal – in het geval van Cantate nr. 67, de bron voor het ‘Gloria’, een ware Vox Christi die de duivel overwint met de kracht van vrede – succesvol kan worden getransformeerd in de relatief abstracte beeldspraak van het Ordinarium van de Mis. Het antwoord van de Zestien is om een ​​directe, bijna naadloze objectiviteit te brengen in de Latijnse tekst, maar voorzien van een dwingende warmte en zachtkorrelig genot in een onderscheidend harmonisch en textuurlandschap dat nog steeds jammerlijk ondergewaardeerd wordt door Bach-liefhebbers. Er zijn verfijndere en exquise uitvoeringen – waarvan Raphaël Pichon en Pygmalion momenteel de meest onweerstaanbare zijn – maar er zijn er maar weinig die zo bescheiden en natuurlijk zijn als deze. Sterk aanbevolen.

One of the most durable virtues of Harry Christophers and The Sixteen is the unfussy fluency of their musical endeavour – and the expressive transparency they bring to repertoire where they feel especially at home. Unlike Handel, Bach is hardly daily bread for them and yet their performance of two ‘parody’ Masses (for which we have almost all the original cantata material) conveys an extraordinarily easy and uncluttered approach, if one which, rhetorically, stands aloof from some of the more intensely coloured and urgent readings from recent continental ensembles.

The Sixteen could not be better suited to the genial abstraction of the sunny Mass in G major, BWV236. How organically and devotionally Christophers shapes the stile antico of the opening Kyrie; there’s also something profoundly patient and measured about the way he embraces Bach’s mature contrapuntal fabric in the opening ‘Gloria’. Indeed, with such a spacious outlook, Eamonn Dougan delivers a nobly conceived ‘Gratias agimus’ (underscored lovingly by David Miller’s theorbo realisations), allowing us to rejoice in Bach’s unfailingly effervescent setting of these words, with equally open-hearted contributions from the other fine soloists.

Christophers’s inclusion of Cantata No 79 is an agreeable reminder of Bach’s deft transformational skills, in the adaptation of two movements from this 1725 Reformation cantata to the later G major Mass. Yet it is the A major Mass, BWV234, which gives the most unexpected pleasure. This is a work that has divided the critics over 150 years of Bach scholarship as to whether the dramatic nature of the material – in the case of Cantata No 67, the source for the ‘Gloria’, a true Vox Christi prevailing over the devil with the power of peace – can be successfully transformed into the relatively abstract imagery of the Ordinary of the Mass. The Sixteen’s answer is to bring a direct, almost seamless objectivity to the Latin text but furnished with a compelling warmth and soft-grained delight in a distinctive harmonic and textural landscape still woefully under-appreciated by Bach lovers. There are more refined and exquisite performances – of which Raphaël Pichon and Pygmalion is currently the most irresistible – but there are few as unassuming and natural as this. Strongly recommended.