juni 2014
Prokofiev: Symphonies Nos. 3 & 7
Bournemouth Symphony Orchestra o.l.v. Kirill Karabits
Kirill Karabits put een rijke rijkdom aan details uit zijn spelers in zijn verkenning van beide symfonieën – een veelbelovend begin van deze volledige Prokofjev-cyclus.
Dit is niet de eerste onderscheiden Onyx-release van het Bournemouth Symphony Orchestra en zijn jonge Oekraïense dirigent, maar het is waarschijnlijk wel de meest significante. Het eerste deel van hun meest ambitieuze project tot nu toe, een complete Prokofiev-symfoniecyclus aangevuld met enkele van zijn minder bekende studentencomposities, suggereert dat Valery Gergiev en het LSO stevige concurrentie zullen krijgen.
Richard Fairman schreef in een recensie van James Ehnes' Britten en Shostakovich concerto-koppeling (8/13) dat 'Kirill Karabits en het Bournemouth Symphony Orchestra beschaafde collega's zijn, maar er zit niet veel gevaar in hun ostinato-ritmes of scherpte in hun aanval'. Hoewel ik weet wat hij bedoelt, is er meer dan één manier om een Russische beer te villen. Degenen die een meedogenloze, hoog-octane manier onaangenaam vinden, zelfs in muziek die zo onvermijdelijk OTT is als Prokofievs Derde symfonie, zullen Karabits' koelere, meer analytische benadering verwelkomen. Er kunnen niet veel stukken uit de 20e eeuw zijn die buiten het kernrepertoire vallen en die zijn opgepakt door Claudio Abbado, Riccardo Muti en Riccardo Chailly. Toch denk ik niet dat ik deze partituur ooit zo verfijnd heb gehoord als in Lighthouse, Poole. Misschien kun je niet altijd het bos door de bomen zien te midden van de chaos van innerlijke details die zijn opgegraven. Toch komt de muziek er fris uit, waarbij Prokofievs vaak wild originele textuur en harmonische onderbouw ondermijnen wat in andere handen als volwaardige romantiek kan klinken. Vioollijnen zijn prachtig gevormd zonder ooit het sonische landschap te verzadigen. Behalve het trio van het derde deel zijn de tempi iets relaxter dan normaal.
Gergievs epische lezing van de Zevende is een van de hoogtepunten van zijn LSO-serie, waardoor het een waardige Sovjet-opvolger lijkt van de Vijfde en Zesde. Karabits heeft andere, subtielere ideeën, ontvouwt Prokofjevs zwanenzang zonder een spoor van zwaarte of sentimentaliteit, en beoordeelt tot in de perfectie de ongemakkelijke mix van kinderlijke onschuld en gedempte tragedie. De publieksvriendelijke flair die Prokofjev aan het fragiele einde toevoegde, wordt geleverd als een quasi-toegift, nog een pluspunt. De geluidstechniek, in wat een onhandig galmende locatie kan lijken, is uitstekend, de soms onconventionele balansen lijken de bedoelingen van de dirigent te vervullen. De schijf mist conventionele noten. In plaats daarvan is er een uitgebreid interview met Karabits. Sterk aanbevolen.
This is not the first distinguished Onyx release from the Bournemouth Symphony Orchestra and its young Ukrainian conductor but it is probably the most significant. The initial instalment of their most ambitious project to date, a complete Prokofiev symphony cycle fleshed out with some of his lesser-known student compositions, it suggests that Valery Gergiev and the LSO will face stiff competition.
Reviewing James Ehnes’s Britten and Shostakovich concerto coupling (8/13), Richard Fairman wrote that ‘Kirill Karabits and the Bournemouth Symphony Orchestra make cultured colleagues but there is not much danger in their ostinato rhythms or edge to their attack’. While I know what he means, there’s more than one way to skin a Russian bear. Those who find a ruthless, high-octane manner unpalatable even in music as inescapably OTT as Prokofiev’s Third Symphony will welcome Karabits’s cooler, more analytical approach. There can’t be many 20th century pieces outside the core repertoire that have been taken up by Claudio Abbado, Riccardo Muti and Riccardo Chailly. Even so, I don’t think I have heard this score rendered with greater sophistication than it is in the Lighthouse, Poole. Perhaps you can’t always perceive the wood for the trees amid the welter of inner detail unearthed. Still, the music emerges refreshed, Prokofiev’s often wildly original textural undergrowth and harmonic substructure subverting what in other hands can sound like full-blown romanticism. Violin lines are beautifully shaped without ever saturating the sonic landscape. Save for the Trio of the third movement, tempi are slightly more relaxed than usual.
Gergiev’s epic reading of the Seventh is among the highlights of his LSO series, making it seem a worthy Soviet successor to the Fifth and Sixth. Karabits has other, subtler ideas, unfolding Prokofiev’s swansong without a trace of heaviness or sentimentality, judging to perfection its uneasy mix of childlike innocence and muted tragedy. The audience-friendly flourish Prokofiev appended to the fragile ending is provided as a quasi-encore, yet another plus. The sound engineering, in what can seem an unhelpfully reverberant venue, is excellent, the sometimes unconventional balances appearing to fulfil the conductor’s intentions. The disc lacks conventional notes. Instead there’s an extended interview with Karabits. Strongly recommended.