juni 2014

Shostakovich: Symphony No. 14

Gal James & Alexander Vinogradov & Royal Liverpool Philharmonic Orchestra o.l.v. Vasily Petrenko

Het nieuwste deel in deze consequent fantastische Shostakovich-cyclus – nu op het rechte stuk – is een intense reis door dit duistere werk.

Hoe compromisloos zijn morele en ideologische visie ook was, de vanzelfsprekende muzikale onderscheiding van Shostakovich’ Veertiende symfonie trok meteen de aandacht van opnameteams uit het oosten en westen. Niet al die vroege klassiekers van artiesten als Barshai, Ormandy, Gosman, Kondrashin, Rostropovich, Haitink en Bernstein zijn direct verkrijgbaar in fysieke vorm, maar het goede nieuws is dat Vasily Petrenko’s nieuwe cd, het voorlaatste deel van zijn Naxos-cyclus, tot de beste behoort. Ik zou Rostropovich’ maximaal emotionele versie uit 1973 met Galina Vishnevskaya en Mark Reshetin (voor het laatst gezien op Warner Classics) niet willen missen, maar Petrenko’s strakkere, directere manier heeft zijn eigen geldige Sovjetprecedenten. De ritmische precisie van wat klinkt als een relatief klein lichaam van Liverpool-strijkers is behoorlijk wat en het hoogspanningsgevoel van voorwaartse beweging blijft overal behouden. Het nadeel is dat het gekraak en geknetter van jeugdig enthousiasme soms diepere gevoelens lijkt te verdringen in de minder fysiek demonstratieve liedjes.

Er is geen koppeling, maar met een gedurfd geluid en gedetailleerde boekjesnotities zou dit een opwindende investering zijn, hoe dan ook. De teksten zijn behulpzaam getranslitereerd en we hoeven niet online naar vertalingen te zoeken. Laten we de fris klinkende bijdrage van de zangers niet vergeten. Alexander Vinogradov, vreemd genoeg gecrediteerd als een bariton, is een van die Russische bassen waarvan de rijke, graftonen, gemakkelijk te produceren, een jongensachtig frame verhullen. Hij is ook te horen op Delphians Rachmaninov-liederencompendium (vorige maand besproken). Gal James was een late stand-in. Ook al zou haar stem misschien een beetje te klein worden geacht, ze stort zich met opvallende toewijding in de procedure. Sterk aanbevolen.

However uncompromising its moral and ideological outlook, the self-evident musical distinction of Shostakovich’s Fourteenth Symphony at once attracted the attention of recording teams East and West. Not all those early classics from the likes of Barshai, Ormandy, Gosman, Kondrashin, Rostropovich, Haitink and Bernstein are readily available in physical format but the good news is that Vasily Petrenko’s new disc, the penultimate instalment of his Naxos cycle, is up there with the best of them. I would not want to be without Rostropovich’s maximally emotive 1973 version with Galina Vishnevskaya and Mark Reshetin (last sighted on Warner Classics) yet Petrenko’s tighter, more direct manner has valid Soviet precedents of its own. The rhythmic precision of what sounds like a relatively small body of Liverpool strings is quite something and the high-voltage sense of forward movement is maintained throughout. The downside is that the snap and crackle of youthful enthusiasm occasionally seems to edge out deeper sentiments in the less physically demonstrative songs.

There is no coupling but with bold sound and detailed booklet-notes this would be a thrilling investment at any price. The texts are helpfully transliterated and we are not expected to rootle around for the translations online. Let’s not forget the singers’ fresh-sounding contribution. Alexander Vinogradov, oddly credited as a baritone, is one of those Russian basses whose rich, sepulchral tones, easily produced, belie a boyish frame. He can also be heard on Delphian’s Rachmaninov song compendium (reviewed last month). Gal James was a late stand-in. Even if her voice might be thought a tad undersized, she throws herself into the proceedings with striking commitment. Strongly recommended.