januari 2014

Pletnev in Person

Mikhail Pletnev

Mikhail Pletnev is voortdurend op zoek naar wat hij voelt dat niet is opgeschreven. Hij levert een soort muzikaliteit die de vreemde zwakheden irrelevant of zelfs betekenisloos maakt.

Het is Mikhail Pletnev. Er is dus een andere visie – gesmeed uit een intens persoonlijke reactie op frasering en structuur; en intens gevoeld in Schuberts Impromptus, ook een voorbeeld van Pletnevs instinct om verrassingen te ontdekken die in muziek zijn ingebed. Voor hem is er niets fatsoenlijks aan de rennende triolen in nr. 2. Ze zijn snel en stormachtig, het middendeel in b mineur en de coda in es mineur ook theatraal. Meesterschap van rubato staat voorop in nr. 3, Pletnevs rechterhand volgt elastisch de melodische curven en de agitatie of rust in de onderstroom van sextupletten. Een ‘pre-Mendelssohnlied zonder woorden’ (Alfred Einstein) is dit niet.

De lange lijn is Pletnevs uitgangspunt. Hoe golvend hij het ook vindt dat het moet zijn, hoe delicaat of krachtig hij het ook vindt dat het moet zijn, het is altijd een integraal onderdeel van de vorm en het ritme van een stuk. Het Largo appassionato van Beethovens sonate zou niet zo aangrijpend in expressieve kracht kunnen zijn zonder Pletnevs volmaakte lineaire controle over het buigen en rechttrekken van het tempo. Maar de kroon op het werk is misschien wel Bachs Chaconne, door Busoni opnieuw vormgegeven voor zijn eigen tijd en gespeeld met een combinatie van kuise terughoudendheid, romantische flair, tonale diepte en immense schaal op een schijf die herinnert aan Edwin Fischers axioma: ‘Getrouwheid aan de tekst alleen is niet genoeg, alles kan niet worden vastgelegd.’ En Pletnev zoekt voortdurend naar wat hij voelt dat niet is vastgelegd, en biedt het soort muzikaliteit dat de vreemde zwakte irrelevant, zelfs betekenisloos maakt.

It’s Mikhail Pletnev. So there is another view – wrought from an intensely personal response to phrasing and structure; and intensely felt in Schubert’s Impromptus, exemplifying too Pletnev’s instinct for detecting surprises embedded in music. For him there’s nothing decorous about the running triplets in No 2. They are swift and stormy, the B minor middle section and E flat minor coda histrionic too. Mastery of rubato is to the fore in No 3, Pletnev’s right hand elastically tracing the melodic curves as well as the agitation or repose in the undercurrent of sextuplets. A ‘pre-Mendelssohn song without words’ (Alfred Einstein) this is not.

The long line is Pletnev’s starting point. However undulant he feels it need be, however delicate or powerful he feels it need be, it is always an integral part of the form and rhythm of a piece. The Largo appassionato of Beethoven’s sonata could not be so gripping in expressive strength without Pletnev’s consummate linear control over bending and straightening the tempo. But the crowning glory may well be Bach’s Chaconne, refashioned by Busoni for his own time and played with a combination of chaste restraint, romantic panache, tonal depth and immensity of scale in a disc that forms a reminder of Edwin Fischer’s axiom: ‘Faithfulness to the text alone is not enough, everything cannot be set down.’ And Pletnev continually searches for what he senses has not been set down, offering the kind of musicianship that makes the odd foible irrelevant, even meaningless.