november 2015

Ravel Piano Concertos

Yuja Wang & Zurich Tonhalle Orchestra o.l.v. Lionel Bringuier

Een jonge virtuoze ster, die haar status meer dan waarmaakt, komt hier met een boeiend gespeelde cd met Franse muziek.

Op papier ziet deze eerste stap op Frans grondgebied van een van de beste pianisten van vandaag de dag er veelbelovend uit. Het Tonhalle Orchestra was het eerste Europese orkest waarmee Yuja Wang op 15-jarige leeftijd optrad; ze trad er regelmatig mee op in het seizoen 2014-15; bovendien zitten zij en Bringuier muzikaal gezien op dezelfde golflengte. ‘Er was,’ zegt ze, ‘weinig te bespreken tijdens de repetities.’

Een goed project op papier vertaalt zich niet altijd in een succesvolle opname. In dit geval echter wel – met knoppen erop. Vijf jaar geleden, toen ik een verzamelstuk voor deze pagina’s schreef over Ravels G majeur Concerto, zette ik Jean Casadesus bovenaan, op de voet gevolgd door Anne Queffélec, Michelangeli en Argerich. Ik weet niet zeker of ik deze opname niet de palme d’or had toegekend. De buitenste delen zijn zo heerlijk licht, als een perfecte soufflé, uitgevoerd met ontwapenende nonchalance door zowel pianist als orkest, geïllustreerd door de brutale klarinet- en trombonespelen aan het begin van het derde deel. Toch is het centrale deel van het eerste deel met de belangrijke harpsolo ongewoon griezelig, net als die dissonante passage in het langzame deel (4'28", fig. 4). Je kunt je geen sfeervoller verslag van dit concert wensen – en ook geen spannender.

Hetzelfde geldt voor het linkerhandconcert met een opening die werkelijk sinister is (in beide betekenissen), maar waar Yuja Wang de textuur vederlicht houdt in G majeur, gebruikt ze hier de volledige resonantie van haar instrument. Technisch gezien is ze natuurlijk behoorlijk geweldig in een opname van kristalheldere helderheid en diepte. Tussen de twee concerten komt een helder, onsentimenteel verslag van de originele soloversie van Fauré's Ballade.

Het is pech voor Vincent Larderet dat een pianiste met een grote naam haar Ravel-concerten in dezelfde maand uitbrengt. Er is veel te bewonderen aan de Ars Produktion-versies, niet in de laatste plaats de geluidstechniek, maar uiteindelijk missen ze de persoonlijkheid en pure flair van DG's. Het belangrijkste verkoopargument is de première-opname van de piano- en orkestversie van J’entends dans le lointain… (1929) van Florent Schmitt (1870-1958). De fel veeleisende originele pianosolo (1917), geschreven op drie notenbalken, is het eerste deel van een drieluik getiteld Ombres. Het is, om met het boekje overeen te komen, een ‘sombere partituur [die] doet denken aan de verschrikkingen van massagraven, de vernietiging en grote kwelling van deze jaren’. Hierna volgt Ravels Linkerhandconcert als een lichte opluchting.

On paper, this first foray into French territory by one of today’s star pianists looks promising. The Tonhalle Orchestra was the first European orchestra with whom Yuja Wang appeared, aged 15; she performed regularly with them during the 2014-15 season; added to which she and Bringuier are very much on the same wavelength musically. ‘There was,’ she says, ‘little to discuss during rehearsals.’

A good project on paper does not always translate to a successful recording. In this case, however, it does – with knobs on. Five years ago, when I wrote a Collection piece for these pages on Ravel’s G major Concerto, I put Jean Casadesus at the top, closely followed by Anne Queffélec, Michelangeli and Argerich. I’m not sure I wouldn’t have awarded the palme d’or to this recording. The outer movements are so deliciously light, like the most perfect soufflé, executed with disarming insouciance by pianist and orchestra alike, exemplified by the cheeky clarinet and trombone licks at the start of the third movement. Yet the central section of the first movement with the important harp solo is uncommonly eerie, as is that dissonant passage in the slow movement (4'28", fig 4). You could not wish for a more atmospheric account of this concerto – nor a more thrilling one.

The same applies to the Left Hand Concerto with an opening that is truly sinister (in both senses) but where Yuja Wang keeps the texture feather-light in the G major, here she employs the full ringing resonance of her instrument. Technically, of course, she is fairly awesome in a recording of crystalline clarity and depth. Between the two concertos comes a crisp, unsentimental account of the original solo version of Fauré’s Ballade.

It’s bad luck on Vincent Larderet that a big-name pianist should release her Ravel concertos in the same month. There is a lot to admire about the Ars Produktion versions, not least the sound engineering, but ultimately they lack the personality and sheer panache of DG’s. The main selling point is the premiere recording of the piano-and-orchestra version of J’entends dans le lointain… (1929) by Florent Schmitt (1870-1958). The fiercely demanding original piano solo (1917), written on three staves, is the first part of a triptych entitled Ombres. It is, to concur with the booklet, a ‘gloomy score [which] brings to mind the horrors of mass graves, the annihilation and great agony of these years’. After it, Ravel’s Left Hand Concerto comes as light relief.