juli 2015

If the Owl Calls Again

Christianne Stotijn

Dit recital is eclectisch en boeiend, en heeft een sterk gevoel van persoonlijkheid – en persoonlijke keuze – dat overal doorheen loopt.

Veel eclectischer dan dit zijn liedrecitals niet. In het boekinterview onthult Christianne Stotijn haar fascinatie voor de uil, zowel als bron van wijsheid als als ‘filosofische erkenning van de natuur, van waar we vandaan komen’. Met de Alaskaanse dichter John Haines als motto ‘If the owl calls again’ wordt de uil de inspiratie voor een programma van religieuze en contemplatieve liederen die, in Stotijns woorden, ‘zowel de diepste resonantie van de oerkracht als de stem van onzekerheid en twijfel’ uitdrukken.

Je zult echter tevergeefs zoeken naar de nachtelijke roofvogel in de liederen zelf, die variëren van de heldere onschuld van Frank Martins Chants de Noël via de zwoele oriëntalismen van Ravel en Delage tot de romantische passie en melancholie van Bridges vroege liederen met altviool. Zoals je misschien wel vermoedt, overheerst de zielvolle traagheid. Toch sluiten de gevarieerde klanken en idiomen, en Stotijns scala aan kleuren en emotionele intensiteit, elke zweem van monotonie uit.

Stotijn bewijst ook dat ze een taalvirtuoos is, of ze nu zingt in idiomatisch Frans, Engels of (in twee neo-Straussiaanse liederen van Joseph Marx) Duits, of de Aramese en Jiddische gebeden van de hedendaagse Nederlandse componist Fant de Kanter met scherpe urgentie intoneert. In haar eigen taal geniet ze van het plezier van Kanters lied over een jongetje dat een hond leert bidden, aangemoedigd door hondengeblaf en gegrom van de contrabas. Begeleid door de rauwe, primitieve klanken van de duduk, declameert ze Ravels quasi-geïmproviseerde klaagzang ‘Kaddish’ met de vrijheid en vurigheid van een Joodse cantor. En met de suggestieve klanken van het Oxalys-ensemble vangt ze levendig het mysterie, de zinnelijkheid en (in het lied over de geboorte van Boeddha) de pulserende opwinding in Delages door Ravel beïnvloede Quatre Poèmes hindous.

In de Moesorgski vindt Stotijn een kinderlijke zuiverheid van toon, zonder gekunsteldheid – een mooi gedoseerde toets van adem, ook voor het ‘Avondgebed’ van de gefrustreerde jongen. Ze is eenvoudig en oprecht in Martins ‘Kerstlied’, versierd met kuise fluitmelismen, en afwisselend vurig en ontroerend intiem in de drie Brugliederen, waar de koperen gloed van haar mezzo wordt aangevuld door de donkergetinte altviool. Stotijns vaste pianist Joseph Breinl maakt indruk met de verscheidenheid en de delicatesse van zijn toets. Als liefhebbers van uilen zich tekortgedaan voelen, dan hebben Stotijnfans en avontuurlijke liedjesliefhebbers geen aanmoediging nodig om een ​​onvergetelijk recital te komen bekijken.

Song recitals don’t come much more eclectic than this. In the booklet interview Christianne Stotijn reveals her fascination with the owl both as a source of wisdom and as a ‘philosophical recognition of nature, of where we come from’. With Alaskan poet John Haines’s ‘If the owl calls again’ as epigraph, the owl becomes the inspiration for a programme of religious and contemplative songs that, in Stotijn’s words, express ‘both the deepest resonance of the primal force and the voice of uncertainty and doubt’.

You’ll look in vain, though, for the nocturnal bird of prey in the songs themselves, which range from the limpid innocence of Frank Martin’s Chants de Noël via the sultry orientalisms of Ravel and Delage to the Romantic passion and melancholy of Bridge’s early songs with viola. As you might suspect, soulful slowness prevails. Yet the varied sonorities and idioms, and Stotijn’s range of colour and emotional intensity, preclude any whiff of monotony.

Stotijn also proves herself something of a linguistic virtuoso, whether singing in idiomatic French, English or (in two neo-Straussian songs by Joseph Marx) German, or intoning the contemporary Dutch composer Fant de Kanter’s Aramaic and Yiddish prayers with keening urgency. In her own language, she relishes the fun of Kanter’s song about a little boy teaching a dog to pray, abetted by canine woofs and growls from the double bass. Accompanied by the raw, primitive sounds of the duduk, she declaims Ravel’s quasi-improvised lament ‘Kaddish’ with the freedom and fervour of a Jewish cantor. And with the evocative sonorities of the Oxalys ensemble, she vividly catches the mystery, sensuousness and (in the song about the birth of Buddha) pulsing excitement in Delage’s Ravel-influenced Quatre Poèmes hindous.

In the Mussorgsky Stotijn finds a child-like purity of tone, without affectation – a nicely judged touch of breathiness, too, for the flustered boy’s ‘Evening Prayer’. She is simple and sincere in Martin’s ‘Christmas Song’, adorned by chaste flute melismas, and by turns ardent and movingly intimate in the three Bridge songs, where the copper glow of her mezzo is complemented by the dusky-toned viola. Stotijn’s regular pianist Joseph Breinl impresses with the variety and delicacy of his touch. If owl lovers may feel short-changed, Stotijn fans and adventurous song aficionados should need no encouragement to investigate a thoroughly memorable recital.