juli 2015

Mendelssohn, Grieg & Hough: Cello Sonatas

Steven Isserlis & Stephen Hough

De verstandhouding tussen Hough en Isserlis – al briljant vastgelegd op schijf – biedt ons een aantal belonende Grieg en Mendelssohn-stukken, plus Houghs eigen Sonate.

Steven Isserlis is een meester in het matchen van zijn pianisten met repertoire: Robert Levin in Beethoven, Dénes Várjon in Schumann en Stephen Hough in sonates van Brahms tot Rachmaninov en nu die van Grieg en Mendelssohn.

Isserlis en Hough balanceren de urgentie van het openingsthema van Griegs glorieuze sonate met een stralende lezing van het rhapsodische tweede idee en overal schittert hun lezing met overtuiging. Hough zet in het tweede deel een iets sneller tempo dan Pascal Amoyel voor Bertrand (nog een uitzonderlijk fijne interpretatie), en Isserlis is ongeëvenaard in de manier waarop hij aan de eenvoudige melodie trekt met hartverscheurend effect. De cellist is ook diep ontroerend in de solo-opening van het derde deel voordat de levendige Halling losbarst.

Isserlis heeft eerder Mendelssohns Tweede Sonate opgenomen met de fortepianist Melvyn Tan. Nu is zijn kleurenpalet nog breder, zijn intensiteit onbelemmerd en overal heb je het gevoel dat hij en Hough elkaar opjutten, niet bang om risico's te nemen. Het langzame deel is een lust voor het oog, met al het verlangen dat je zou verwachten, maar ook een vrijheid die Hough prachtig neerzet in zijn fijn genuanceerde openingsmonoloog. Het is retorischer dan Huw Watkins of Larry Todd, en Isserlis' gevoel van hartstochtelijk verlangen is nog aangrijpender dan Paul Watkins en veel smakelijker dan de theatrale snikkende toon van Mischa Maisky. We worden ook herinnerd aan Houghs grote affiniteit met Mendelssohn (herinner je je die concerto-opnames van 15 jaar geleden?) in de manier waarop hij luchtigheid van textuur en briljante articulatie kan combineren terwijl hij snel beweegt, en de finale is een van de meest uitbundige op de plaat.

Tussendoor krijgen we Houghs eigen Sonate voor cello en piano linkerhand, een werk waarvan het ene deel drie verschillende delen heeft. De bijnaam Les adieux verwijst niet alleen naar Beethovens sonate met die naam, maar ook naar die van Dussek, terwijl de markering Im Legendenton boven het tweede deel ons terugverwijst naar Schumann. Het is niet bang om een ​​zweem van nostalgie te ademen - wat het een goede aanvulling maakt op de andere sonates hier - maar de resultaten zijn verfrissend persoonlijk. Een van de meest fascinerende aspecten van de sonate is de nauwe wisselwerking tussen de twee protagonisten, hun regels vaak verstrengeld, waarbij de piano vaak de leiding neemt en de cello omhoog trekt naar het hoge register. Het tweede deel heeft een hypnotiserende, licht oosterse kwaliteit in zijn regels, terwijl het verrukte laatste deel zweeft, schittert en uiteindelijk stasis bereikt, waarbij de cello terugkeert naar het pizzicato van het begin, nu opgelost op de laagste noot. De uitvoering kan niet overtuigender zijn en de twee spelers zijn prachtig opgenomen, waarbij Isserlis de typisch aansprekende noten voor zijn rekening neemt.

Steven Isserlis is a past master when it comes to matching his pianists to repertoire: Robert Levin in Beethoven, Dénes Várjon in Schumann and Stephen Hough in sonatas from Brahms to Rachmaninov and now those of Grieg and Mendelssohn.

Isserlis and Hough balance the urgency of the opening theme of Grieg’s glorious sonata with a luminous reading of the rhapsodic second idea and everywhere their reading glints with conviction. Hough sets a slightly faster pace in the second movement than Pascal Amoyel for Bertrand (another exceptionally fine interpretation), and Isserlis is matchless in the way he tugs at the simple melody to heart-rending effect. The cellist is also deeply moving in the solo opening of the third movement before the lively Halling bursts in.

Isserlis has previously recorded Mendelssohn’s Second Sonata with the fortepianist Melvyn Tan. Now his range of colours is wider still, his intensity more unfettered, and everywhere you have the sense that he and Hough are egging one another on, unafraid to take risks. The slow movement is a thing of beauty, with all the yearning that you’d expect but also a freedom that Hough sets up beautifully in his finely nuanced opening soliloquy. It’s more rhetorical than Huw Watkins or Larry Todd, and Isserlis’s sense of impassioned yearning is even more affecting than Paul Watkins and a great deal more palatable than the histrionic sobbing tone of Mischa Maisky. We’re also reminded of Hough’s great affinity for Mendelssohn (remember those concerto recordings from 15 years ago?) in the way he can combine airiness of texture and brilliance of articulation while moving at speed, and the finale is one of the most exuberant on disc.

In between we get Hough’s own Sonata for cello and piano left hand, a work whose single movement has three distinct sections. Its nickname of Les adieux refers not only to Beethoven’s sonata of that name but also to Dussek’s, while the marking of Im Legendenton over the second part refers us back to Schumann. It’s unafraid to breathe an air of nostalgia – making it a good companion to the other sonatas here – but the results are refreshingly personal. One of the sonata’s most fascinating aspects is the close interplay between the two protagonists, their lines often entwined, with the piano frequently leading the way, drawing the cello up into the treble register. The second section has a hypnotic, slightly Eastern quality to its lines, while the rapt final section hovers, shimmers and finally achieves stasis, the cello returning to the pizzicato of the outset, now resolved on its lowest note. The performance couldn’t be more persuasive and the two players are beautifully recorded, with Isserlis providing typically engaging notes.