april 2015
Beethoven String Quartets – Volume 1 - Wigmore Hall Live
Elias Quartet
De voormalige BBC Radio 3 New Generation Artists hebben een stoutmoedigheid in hun spel die je vanaf het begin grijpt. Het voorspelt buitengewoon veel goeds voor de cyclus.
Ondanks alle stoutmoedigheid van zowel de stippen als hun uitvoering, houdt het Elias Quartet zich aan een zekere klassieke gepastheid die Beethovens meer wilde inspiraties niet domesticeert, maar zijn innovatie in de juiste context plaatst. Het met lichte handen uitgevoerde Trio van Op. 18 nr. 4 heeft een ongedwongen charme die dient om de anders dominante toonsoort van felle spanning te accentueren. Nergens drijven de Elias het tempo tot onredelijke extremen; in plaats daarvan is klankkleur een belangrijk en individueel middel van expressie, inclusief zuivere toon en sul ponticello in het spectrale Presto van Op. 130 en een klaaglijk portamento dat niet zou misstaan in Bartók of Ligeti en toch hier naar tonale zekerheid tast in de donkere inleiding tot Op. 74, voordat de zon opkomt in het Allegro en zijn beroemde 'harp'-tegenmelodie, die zelden de bijnaam minder heeft verdiend: hier geen mooie imitatie. Toch verdikt de steile en ruige passage door de ontwikkeling het lichaam van hun geluid niet, dat net zo kenmerkend slank en lenig blijft als op hun geweldige debuut-cd van Mendelssohn (10/09).
Die opnamen werden met onverminderde moed van voren geleid door Sara Bitlloch, en ik hoor die kwaliteit vooral in de langzame delen van Op. 74 en Op. 130: hoe onbevreesd ze is voor de melodieuze sneeuwgrens, hoe stevig haar collega's achter haar aan zijn geketend. En als de Grosse Fuge uit deze enkele uitvoering is gepatcht, is dat niet voor de hand liggend: hoe dan ook is het een verbazingwekkende prestatie om het stuk voor eens en altijd te laten aanvoelen als een plausibele finale en niet als een monoliet, door elk gebaar de retorische ruimte van een Bruckner-finale te geven en niet elke dissonant in je oor te malen. Langdurig applaus blijft behouden en is verdiend.
For all the boldness of both the dots and their execution, the Elias Quartet observe a certain Classical propriety which does not domesticate Beethoven’s more feral inspirations but places his innovation in its proper context. Done with light hands, the Trio of Op 18 No 4 has an easy-going charm that serves to accentuate the otherwise dominant key of fierce tension. Nowhere do the Elias push the tempo to unreasonable extremes; rather tone-colour is an important and individual means of expression, including pure tone and sul ponticello in the spectral Presto of Op 130 and a keening portamento that would not feel out of place in Bartók or Ligeti and yet here gropes for tonal certainty in the dark introduction to Op 74, before the sun comes out in the Allegro and its famous ‘harp’ countermelody, which has rarely deserved the nickname less: no pretty imitation here. Still the steep and rugged passage through the development doesn’t thicken the body of their sound, which remains as distinctively slim and lithe as it was on their superb debut CD of Mendelssohn (10/09).
Those recordings were led from the front with unstinting courage by Sara Bitlloch, and I hear that quality in the slow movements especially of Op 74 and Op 130: how unafraid she is of the melodic snowline, how securely her colleagues are roped behind her. And if the Grosse Fuge is patched from this single performance, it isn’t obvious: either way it’s an astonishing achievement, to make the piece feel for once like a plausible finale and not a monolith, by giving each gesture the rhetorical space of a Bruckner finale and not grinding every dissonance into your ear. Lengthy applause is retained and deserved.