maart 2015

Liszt: Piano Sonata, Dante Sonata & Petrarch Sonnets

Angela Hewitt

De catalogus zwelt aan met uitstekende uitvoeringen van Liszts formidabele pianosonate in b-klein, maar die van Angela Hewitt is een fantastische aanvulling die tot de allerbeste gerekend kan worden.

In haar persoonlijke en boeiende aantekeningen vertelt Angela Hewitt ons dat Liszts sonate in b-klein ‘gewoonweg een van de beste werken is die ooit door een componist voor piano is geschreven’ en, verdergaand, dat het muziek is die je doet beseffen ‘dat onze dagelijkse zorgen zo triviaal en onbelangrijk zijn’. En zo is het ook in haar voortreffelijk serieuze uitvoering, een uitvoering die alle persoonlijke ijdelheid, alle opschepperige maniertjes en flamboyantie schuwt, maar die met overvloedige kracht het stille centrum in het hart van Liszts razende heldendaden plaatst. Wat een benijdenswaardige houding en expressieve schoonheid om het centrale Andante te lanceren, wat een gedempte en aanhoudende openingsoctaven (hierin volgt ze zowel haar eigen neiging als die van Brendel in plaats van Horowitz’ scherpe afsnijding), wat een geconcentreerde focus in plaats van een adembenemende spurt door de fuga van het laatste deel. Ook haar coda ademt ‘glazige zuchten en bedreigingen’; en als er één concessie is om te laten zien (een basversterking), nou, waarom niet? Ondanks een catalogus die overloopt van grootsheid – Horowitz (zijn opname van begin 1938), Arrau, Brendel, Gilels, Argerich, Richter, et al – houdt Hewitt zich zo staande dat ze je alle verfoeilijke vergelijkingen laat vergeten en in plaats daarvan naar een van de grote mijlpalen in alle muziek laat luisteren.

Als haar Petrarch Sonnetten en Dante Fantasia (Liszts ‘andere’ sonate) dit verheven niveau niet helemaal bereiken, zijn het niettemin uitvoeringen van de bovenste plank. Er is een rijk inclusieve zin in de Sonnetten van hartstocht en reflectie (‘Ik vrees, maar hoop, ik brand, maar word in ijs veranderd’ en ‘Ik zag op aarde engelachtige genade’). Hewitts Dante Sonata is een levendig en intens muzikaal alternatief voor Volodos’ verbluffende virtuoze recreatie (Sony Classical, 6/10). Hyperion’s geluid en presentatie zijn zo onberispelijk als altijd en er is voldoende ademruimte tussen elk item. Dit is mogelijk de allerbeste van Angela Hewitts vele opnames.

Writing in her personal and engaging notes, Angela Hewitt tells us that Liszt’s B minor Sonata is ‘quite simply one of the greatest works ever written for the piano by any composer’ and, continuing, that it is music that makes you realise ‘that our everyday worries are so trivial and unimportant’. And so it is in her superbly serious performance, one that eschews all personal vanity, all preening mannerism and flamboyance but which, with strength in abundance, locates the still centre at the heart of Liszt’s raging heroics. What enviable poise and expressive beauty to launch the central Andante, what muffled and sustained opening octaves (in this she follows both her own inclination and also Brendel’s rather than Horowitz’s sharp cut-off), what concentrated focus rather than a breathless hurtle through the final section’s fugue. Her coda, too, breaths ‘glassy sighs and threats’; and if there is one concession to display (a bass reinforcement), well, why not? Despite a catalogue brimming over with greatness – Horowitz (his early 1938 recording), Arrau, Brendel, Gilels, Argerich, Richter, et al – Hewitt holds her own to such an extent that she makes you forget all about odious comparisons and listen instead to one of the great milestones in all music.

If her Petrarch Sonnets and Dante Fantasia (Liszt’s ‘other’ sonata) don’t quite reach this exalted level, they are nonetheless front-rank performances. There is a richly inclusive sense in the Sonnets of ardour and reflection (‘I fear, yet hope, I burn, yet am turned to ice’ and ‘I beheld on earth angelic grace’). Hewitt’s Dante Sonata is a vibrant and intensely musical alternative to Volodos’s stunning virtuoso recreation (Sony Classical, 6/10). Hyperion’s sound and presentation are as immaculate as ever and there is ample breathing space between each item. This is possibly the very finest of Angela Hewitt’s many recordings.