januari 2015

Hasse: Siroe - Re Di Persia

Max Emanuel Cencic & Armonia Atenea o.l.v. George Petrou

Er zit een levendig en meeslepend gevoel voor drama in een ambitieus project dat uitstekend is uitgepakt. Een uitstekende cast wordt geleid door een werkelijk indrukwekkende prestatie van countertenor Cencic.

Metastasio's libretto Siroe, re di Persia is losjes gebaseerd op het leven van de Perzische koning Khosrau II, wiens agressieve empirische oorlogen tegen naburige koninkrijken hem kortstondig de bijnaam 'Parviz' ('de onverslaanbare') opleverden, totdat zijn uiteindelijke val het tegendeel bewees. Hij hoopte zijn jongere zoon Medarza op de troon te krijgen in plaats van zijn oudere zoon Shiruya, die hij gevangen zette wegens verraad; samenzweerders bevrijdden Shiruya, kroonden hem tot koning en slechts een paar dagen later executeerde hij zijn vader en 18 van zijn broers (inclusief Medarza). Metastasio transformeerde het verhaal om een ​​meer geïdealiseerde dramatische context te creëren om de moraal van kinderlijk respect, politieke plicht, deugdzaam koningschap te onderzoeken en hoe deze in gevaar kunnen worden gebracht door de conflicterende passies van liefde, lust en afgunst.

Hasse zette Siroe voor het eerst op voor Bologna in 1733, maar deze opname is gebaseerd op een andere versie die in 1763 werd voorbereid voor de hofopera in Dresden en Warschau (keurvorst Augustus III van Saksen was ook de koning van Polen). Twee derde van de aria's werd volledig herschreven, inclusief alle aria's voor de titelheld. Voor deze opname is een kleine hoeveelheid materiaal van Handel en Graun geïnterpoleerd in Act 3 (de reden hiervoor is onverklaard).

George Petrou bereikt een ongrijpbare dichotomie van orkestrale delicatesse en theatraal tempo. Stapels recitatieven knetteren van dramatische overtuiging. Max Emanuel Cencic’s gepassioneerde uitvoering van Siroe’s eerste aria ‘La sorte mia tiranna’, met zijn schaduwrijke contrasten tussen pathos en heroïsche vastberadenheid, lang uitgesponnen melodieuze cantilena en subtiele kleuringen van hoorns, fluiten en hobo’s, geeft aan hoezeer Hasse’s stijl de ‘klassieke’ generatie (inclusief het kind Mozart) heeft beïnvloed. Franco Fagioli is treffend gecast als Siroe’s kwaadaardige kleine broertje Medarse, wiens uitgebreide pronkstuk aan het einde van Act 1 geen ruimte of verlangen heeft voor subtiliteit en geen gevangenen neemt (‘Fra l’orror della tempesta’). Julia Lezhneva’s sprankelende coloratuur wordt gebruikt om de dramatische gevoelens van Laodice’s wraakzuchtige ‘O placido il mare’ (gezongen nadat haar ongewenste avances door Siroe zijn afgewezen) te dienen, en later tript haar verontschuldigende ‘Mi lagnerò tacendo’ helder voort. Emira’s pad naar geluk is verre van gladjes, want haar vader werd in de strijd gedood door de vader van haar geliefde Siroe; Mary-Ellen Nesi’s ontlading van de opgekropte woede op Cosroe in een reeks begeleide recitatieven culmineert op een opwindende manier in het woedende ‘Che furia, che mostro’. Juan Sancho’s veranderlijke tiran blinkt evenzeer uit in tirannieke woede (Cosroe bedreigt zijn zoon in ‘Tu di pietar mi spogli’) als in bittere zelfverwijten wanneer hij zijn fout te laat beseft (‘Gelido in ogni vena’). Parnassus Productions verdient lof voor zijn avontuurlijke ambitie om een ​​complete Hasse-opera op te nemen op zo’n hoog niveau – ook al is Decca’s retro-stijl cover van de grote ster gekleed in kostuum tenenkrommend.

Metastasio’s libretto Siroe, re di Persia is based loosely on the life of the Persian King Khosrau II, whose aggressive empirical wars against neighbouring kingdoms briefly earned him the nickname ‘Parviz’ (‘the unbeatable’) until his eventual fall proved otherwise. He hoped to promote his younger son Medarza to the throne instead of his older son Shiruya, whom he imprisoned for treason; conspirators liberated Shiruya, crowned him king, and only a few days later he executed his father and 18 of his brothers (including Medarza). Metastasio transformed the story to create a more idealised dramatic context to explore the morals of filial respect, political duty, virtuous kingship and how these can be compromised by the conflicting passions of love, lust and envy.

Hasse first set Siroe for Bologna in 1733 but this recording is based on a different version prepared in 1763 for the court opera in Dresden and Warsaw (Elector Augustus III of Saxony was also the King of Poland). Two-thirds of the arias were completely rewritten, including all of those for the title-hero. For this recording, a small amount of material by Handel and Graun is interpolated into Act 3 (the reason is unexplained).

George Petrou achieves an elusive dichotomy of orchestral delicacy and theatrical pace. Reams of recitatives crackle with dramatic conviction. Max Emanuel Cencic’s impassioned performance of Siroe’s first aria ‘La sorte mia tiranna’, with its shaded contrasts between pathos and heroic resolve, long-spun melodic cantilena, and subtle colourings from horns, flutes and oboes, indicates how much Hasse’s style influenced the ‘Classical’ generation (including the child Mozart). Franco Fagioli is aptly cast as Siroe’s evil little brother Medarse, whose elaborate showpiece at the end of Act 1 has neither room nor desire for subtlety and takes no prisoners (‘Fra l’orror della tempesta’). Julia Lezhneva’s sparkling coloratura is utilised to serve the dramatic sentiments of Laodice’s vengeful ‘O placido il mare’ (sung after her unwanted advances have been spurned by Siroe), and later on her apologetic ‘Mi lagnerò tacendo’ trips along limpidly. Emira’s path to happiness is far from smooth because her father was killed in battle by her beloved Siroe’s father; Mary-Ellen Nesi’s unleashing of the pent-up anger at Cosroe in a chain of accompanied recitatives culminates thrillingly with the enraged ‘Che furia, che mostro’. Juan Sancho’s changeable tyrant excels equally at tyrannical rage (Cosroe threatening his son in ‘Tu di pietar mi spogli’) and bitter self-reproach upon realising his mistake too late (‘Gelido in ogni vena’). Parnassus Productions earns kudos for its adventurous ambition to record a complete Hasse opera to such a high standard – even if Decca’s retro-style cover of the big star dressed-up in costume is cringeworthy.