augustus 2016

James MacMillan: Since it was the day of Preparation

Hebrides Ensemble

De tweede fascinerende moderne evangeliesetting in de selectie van deze maand – dit keer de laatste delen uit Johannes: een krachtig werk van persoonlijk geloof door James MacMillan.

Weinig componisten hebben in de recente tijd hun geloof zo ondubbelzinnig in de concertarena gebracht als James MacMillan. Hier hebben we het laatste in een reeks belangrijke werken die zijn diepgewortelde katholicisme uitdrukken, en wat mij betreft is het veruit het meest effectief. De combinatie van elementen die zijn geïnspireerd door gregoriaans, Schotse volksmelodie, Arabische dans (het intermezzo dat het eerste deel afsluit), renaissancemuziek, Bach, Stravinsky en Britten (met name aan het begin van het tweede deel), de taal is uniek en onmiskenbaar MacMillans eigen, net als de zeer ongebruikelijke beslissing om een ​​Bijbelse tekst te plaatsen die zelden eerder in een periode van de muziekgeschiedenis is geplaatst.

Een soort vervolg op zijn eerdere Johannes Passion, en gegoten in drie delen die doorlopend lopen, Since it was the Day of Preparation… plaatst het laatste deel van het Johannesevangelie, dat de periode omvat van de dood van Christus via de wederopstanding tot zijn definitieve wegzending van de discipelen. De tekst, zoals MacMillan laat zien, biedt volop mogelijkheden voor dramatische kleur en introspectie, maar misschien is dit laatste element wel het meest krachtig naar voren gebracht in deze uitstekende opname, gemaakt in de genereuze omgeving van het RSNO-centrum in Glasgow.

Het is gecomponeerd voor de merkwaardige instrumentale bezetting van harp, theorbe, cello, klarinet en hoorn, met af en toe extra bellen die MacMillan zelf op deze opname speelt, en de tekst wordt voorgedragen door een kwintet van solostemmen, wat, vooral wanneer het met zo'n heerlijke helderheid wordt gezongen als Synergy Vocals hier, een wonderbaarlijk transparante kwaliteit creëert, zelfs in het troebele water van de Zee van Tiberius dat aan het begin van het derde deel binnenspoelt. Brindley Sherratt is de prachtig resonerende bas die de woorden van Christus zingt, maar tenor Benedict Hymans verdient een speciale vermelding voor zijn betoverende voordracht van de openingsverzen van de tekst.

Dit waren de artiesten die het werk in première brachten op het Edinburgh Festival van 2012, en ze hebben het sindsdien meerdere keren uitgevoerd. Dus tegen de tijd dat ze het op cd zetten, hadden ze er een echte affiniteit mee ontwikkeld, en dat is terug te zien in elk moment van deze intens ontroerende uitvoering. Onder leiding van de opdrachtgever, William Conway (die, het meest effectief, het laatste woord heeft in de opname), levert het Hebrides Ensemble – waarvan elk lid een substantiële solo krijgt toegewezen in de tussenspelen die de gezongen secties accentueren – een welsprekend getuigenis van de aanhoudende impact van MacMillans schrijven.

Few composers in recent times have so unequivocally brought their faith into the concert arena as has James MacMillan. Here we have the latest in a stream of major works which express his deeply held Catholicism, and for my money it is by far and away the most effective. Combining elements inspired by plainchant, Scottish folk melody, Arabic dance (the Interlude which concludes the first part), Renaissance music, Bach, Stravinsky and Britten (most notably at the start of the second part), the language is uniquely and undeniably MacMillan’s own, as is the highly unusual decision to set a Biblical text which has rarely been set before in any period of musical history.

Something of a sequel to his earlier St John Passion, and cast in three parts which run continuously, Since it was the Day of Preparation… sets the final section of St John’s Gospel, encompassing the period from the death of Christ through the Resurrection to his final dismissal of the disciples. The text, as MacMillan shows, has plenty of opportunity for dramatic colour as well as for introspection, but perhaps it is this latter element which is most potently brought out in this outstanding recording, made in the generous environment of the RSNO’s centre in Glasgow.

It is scored for the curious instrumental line-up of harp, theorbo, cello, clarinet and horn, with occasional additional bells which MacMillan himself plays on this recording, and the text is delivered by a quintet of solo voices, which, especially when sung with such delicious clarity as Synergy Vocals here, creates a wonderfully transparent quality, even in the murky waters of the Sea of Tiberius which wash in at the start of the third part. Brindley Sherratt is the superbly resonant bass who sings the words of Christ, but tenor Benedict Hymans deserves special mention for his enchanting delivery of the opening verses of the text.

These were the performers who premiered the work at the 2012 Edinburgh Festival, and they have performed it several times since. So by the time they committed it to disc, they had developed a real affinity for it, and this informs every moment of this intensely moving performance. Directed by the work’s dedicatee, William Conway (who has, most effectively, the last word in the recording), the Hebrides Ensemble – each member of which is allotted a substantial solo in the interludes that punctuate the sung sections – provide eloquent testimony to the sustained impact of MacMillan’s writing.