maart 2016

J.S. Bach: Sonatas for Violin & Harpsichord, BWV 1014-1019

Leila Schayegh & Jörg Halubek

Zulke open lijnen vereisen onberispelijk spel, dat Schayegh hier op briljante wijze neerzet, in een boeiend gesprek met klavecinist Halubek gedurende het hele stuk.

Leila Schayegh behoort nog niet tot de bekendste namen in de barokvioolwereld, misschien omdat de sonate-opnames die ze tot nu toe heeft gemaakt, meestal van componisten als Caldara, Mossi, Franz Benda en CPE Bach zijn. De Benda werd op deze pagina's (5/12) warm ontvangen en het was haar cd van CPE Bach uit 2014 met klavecinist Jörg Halubek die als eerste mijn aandacht trok. Met de sonates voor viool en obligaat klavecimbel van JS Bach pakt ze nu echter repertoire aan dat niet alleen aanzienlijk hoger is in kwaliteit, maar dat ook een discografie heeft met de meeste van de beste barokviolisten van de afgelopen 40 jaar. Dat ze dat met onderscheiding doet, getuigt van haar zekere techniek en stralende toon (deze stukken zijn genadeloos voor iedereen met een timide geluid of een dubieuze stemming), evenals van de heldere visie die zij en Halubek delen over hoe elk van de sonates zichzelf uitdrukt.

Technische bekwaamheid komt hen zeker goed van pas in de snellere bewegingen, die met snelheden voortkomen die snel genoeg zijn om opwindend en zorgeloos te zijn zonder ooit gehaast te klinken (bijvoorbeeld in de finale van Sonate nr. 3). Maar het is in de langzamere bewegingen dat dit duo excelleert, en regelmatig atmosferische schoonheden en dieptes erin vindt die veel anderen hebben gemist of gewoon niet kunnen bereiken. De opening van nr. 1 laat je al weten dat je iets speciaals te wachten staat met de meest exquise messa di voce van Schayegh, en een natuurlijke controle van lijn en frasering die door de hele set wordt gereproduceerd in een aantal van de meest betoverend lyrische muziekstukken die Bach ooit schreef. Nog indrukwekkender zijn de welsprekende dialogen die zij en Halubek in deze bewegingen oproepen, bijvoorbeeld direct vanaf de verleidelijk geponeerde krullen van de eerste maten van nr. 2 of in de warme en intiem betrokken uitwisselingen van het Largo van nr. 5. Voeg aan die overtuigende versieringen de dwingende kleuringen van een houten demper in het Adagio van nr. 4 en een leren exemplaar (die zich nestelt tegen het viervoetsregister van het klavecimbel) in dat van nr. 5 toe, en een individuele kijk op nr. 6 die verrast in de sombere klachten van het tweede deel en een lichtvoetige finale, en deze opname is een waar genot. Laten we hopen op nog veel meer van waar het vandaan komt!

Leila Schayegh is not yet among the most familiar names in the Baroque violin world, perhaps because the sonata recordings she has made so far have tended to be of composers such as Caldara, Mossi, Franz Benda and CPE Bach. The Benda was warmly received in these pages (5/12), and it was her 2014 disc of CPE Bach with harpsichordist Jörg Halubek that first caught my attention. With JS Bach’s sonatas for violin and obbligato harpsichord, though, she now tackles repertoire that is not only considerably higher in quality but which also has a discography which features most of the best Baroque violinists of the last 40 years. That she does so with distinction is testament to her secure technique and shining tone (these pieces are merciless to anyone with a timid sound or dodgy tuning), as well as to the clear vision she and Halubek share of how each of the sonatas expresses itself.

Technical prowess certainly stands them in good stead in the faster movements, which bowl along at speeds that are fast enough to be exciting and carefree without ever sounding rushed (eg in the finale of Sonata No 3). But it is in the slower movements that this duo excel, regularly finding atmospheric beauties and depths in them that many others have either missed or are simply unable to achieve. The very opening of No 1 lets you know that you are in for something special with the most exquisite messa di voce from Schayegh, and a natural control of line and phrasing that is reproduced throughout the set in some of the most beguilingly lyrical music Bach ever wrote. Even more impressive are the eloquent dialogues she and Halubek conjure in these movements, for instance right from the seductively posited curlicues of No 2’s first bars or in the warm and intimately involved exchanges of the Largo of No 5. Add to that convincing ornamentation, the compelling colourings of a wooden mute in the Adagio of No 4 and a leather one (nestling against the harpsichord’s four-foot register) in that of No 5, and an individual view of No 6 that surprises in the sombre complaints of the second movement as well as a light-footed finale, and this recording is a true joy. Let’s hope for plenty more where it came from!