februari 2016

Medtner & Rachmaninoff: Piano Works

Yevgeny Sudbin

Yevgeny Sudbins begrip van Medtners klankwereld voelt instinctief aan en zijn uitvoering is zeer persoonlijk.

Dit is een wonderbaarlijke cd. Yevgeny Sudbin is niet de enige die de pianomuziek van Nikolay Medtner heeft verdedigd: in recente tijden hebben Marc-André Hamelin, Steven Osborne en Hamish Milne allemaal hun speciale inzichten in een componist gebracht die misschien af ​​en toe problematisch en op de een of andere manier afstandelijk kan lijken. Sudbin lijkt echter een uitzonderlijke affiniteit te hebben met Medtners taal. Hij brengt zowel zijn hart als zijn hoofd in het spel bij het uitvoeren van deze stukken. Zijn hoofd pakt texturen en harmonieën aan en verlicht ze die bij een eerste studie van de partituren ondoorzichtig en knoestig lijken; zijn hart wordt vervolgens aangewend om de buitengewone gevoeligheid, passie en volkomen individuele melodie die door de muziek stroomt over te brengen. Zoals gebruikelijk bij Sudbins serie BIS-cd's, schrijft hij ook zijn eigen boekje-notities op een heldere manier die getuigt van zowel zijn enthousiasme als zijn begrip.

‘Als je eenmaal gehypnotiseerd bent door de harmonieën,’ zegt hij, ‘staat de tijd stil en word je volledig opgenomen in het moment.’ Dat is ook het gevoel dat de luisteraar krijgt als hij hem deze selectie van zeven stukken hoort spelen, die – vermoedelijk opzettelijk – het scala aan emoties illustreert dat Medtner in zijn muziek kon distilleren. Er is bijvoorbeeld de schijnbare sereniteit van het miniatuur Fairy Tale, Op 26 nr. 1, maar het is een sereniteit waarin het gladde oppervlak van de muziek wordt gegolfd door levendige motieven en gekleurd met vreemde harmonieën en sonoriteiten. Zoals Sudbin zegt over een ander Fairy Tale, het Op 51 nr. 3, wordt het ‘steeds interessanter naarmate er meer details [naar voren komen]. Dit is een bijzonder kenmerk van Medtners oeuvre: herhaaldelijk luisteren vergroot de waardering voor zijn muziek enorm.’ Hetzelfde geldt voor het Sprookje, Opus 26 nr. 1, en dat geldt eigenlijk voor alle stukken in Sudbins set. Het is fascinerend om Medtners gedachtegang te volgen via de Sonata-Reminiscenza, vooral wanneer de intrigerende contrasten worden verduidelijkt met zo'n samenhang en betoverende magie als hier.

Medtners natuurlijke metgezel op deze cd is zijn intieme vriend, Rachmaninov, uit wiens Preludes Opus 23 en 32 Sudbin zes stukken put. Zelfs de bekende g mineur, Opus 23 nr. 5, komt met een nieuwe opwinding in Sudbins handen; de f mineur, Opus 32 nr. 6, krijgt een angstaanjagende, woedende intensiteit. Maar in al deze zes preludes gebruikt Sudbin een helder kleurenspectrum, een duidelijke interpretatieve focus en een fijn afgestemde verbeelding om hun essentie te vatten.

This is a wondrous disc. Yevgeny Sudbin has not been alone in championing the piano music of Nikolay Medtner: in recent times Marc-André Hamelin, Steven Osborne and Hamish Milne have all brought their special insights into a composer who can perhaps on occasion seem problematic and somehow remote. Sudbin, however, seems to have an exceptional affinity with Medtner’s language. He brings both his heart and his head into play when performing these pieces. His head tackles and illuminates textures and harmonies that might seem opaque and knotty on a first study of the scores; his heart is then harnessed to convey the extraordinary sensibility, passion and thoroughly individual cast of melody that courses through the music. As usual with Sudbin’s series of BIS discs, he also writes his own booklet-notes in a lucid way that testifies both to his enthusiasm and to his understanding.

‘Once you have become mesmerised by the harmonies,’ he says, ‘time stands still and you are completely absorbed in the moment.’ Such is also the feeling that comes over the listener when hearing him play this selection of seven pieces, which – presumably purposely – illustrates the range of emotion that Medtner could distil into his music. There is, for example, the ostensible serenity of the miniature Fairy Tale, Op 26 No 1, but it is a serenity in which the smooth surface of the music is ruffled by animated motifs and coloured with strange harmonies and sonorities. As Sudbin says of another Fairy Tale, the Op 51 No 3, it becomes ‘progressively more interesting as more detail [emerges]. This is a particular trait of Medtner’s oeuvre: repeated listening enhances one’s appreciation of his music greatly.’ The same is true of the Fairy Tale, Op 26 No 1, and indeed could be said of all the pieces in Sudbin’s set. It is fascinating to follow Medtner’s line of thinking through the Sonata-Reminiscenza especially when its intriguing contrasts are elucidated with such coherence and spellbinding magic as they are here.

Medtner’s natural companion on this disc is his intimate friend, Rachmaninov, from whose Preludes Opp 23 and 32 Sudbin draws six pieces. Even the well-known G minor, Op 23 No 5, comes up with a new exhilaration in Sudbin’s hands; the F minor, Op 32 No 6, acquires a terrifying, angered intensity. But in all six of these preludes Sudbin deploys a luminous spectrum of timbre, a clear interpretative focus and a finely tuned imagination to encapsulate their very essence.