januari 2016

My Cup Runneth Over: The Complete Piano Works of R. Nathaniel Dett

Clipper Erickson

Een fascinerende en verrukkelijke kennismaking – zeker voor mij – met een boeiende componist uit het begin van de 20e eeuw in Amerika, die alle pianomuziek bestrijkt die hij in zijn creatieve leven heeft geschreven.

De pianowerken van Robert Nathaniel Dett (1882-1943) bestrijken zijn hele creatieve leven, van vroege ragtime-invloeden tot de complexiteit en substantie van zijn laatste werken voor het instrument. Gezien zijn belang als een van de eerste componisten van Afrikaanse afkomst die een verfijnde en serieuze fusie van negervolksmuziek en spirituals met Europese kunstmuziektradities bereikte, om nog maar te zwijgen van zijn vaardigheden als concertpianist, is het verrassend dat niemand tot Clipper Erickson Detts complete piano-output op cd heeft gezet.

Het wachten was het echter waard, want deze muziek is gewoonweg prachtig, terwijl Ericksons idiomatische, kleurrijke, technisch behendige en zorgzame interpretaties het repertoire volledig recht doen. Hoewel men Detts stilistische invloeden gemakkelijk kan waarnemen, blijft de consistente creativiteit van de muziek altijd interessant, zelfs in zulke vroege stukken als de Magnolia Suite (1912); het is moeilijk om niet meegezogen te worden in de broeierige atmosfeer en de donkere basakkoorden van The Deserted Cabin of de eigenzinnige virtuoze uitbarstingen die je in The Place Where the Rainbow Ends op het verkeerde been zetten. Niemand minder dan Percy Grainger was een voorvechter van In the Bottoms (1913), van waaruit hij de levendige maar veeleisende Juba Dance opnam die Erickson zo zwierig ten gehore brengt.

Met de twee vierdelige suites Enchantment (1922) en Cinnamon Grove (1928) breidt Detts harmonische en textuurpalet aanzienlijk uit, terwijl Tropic Winter (1938) zowel charme als contrapuntische verfijning overbrengt. Detts afscheidslied Eight Bible Vignettes graaft echter het diepst van allemaal. Het zevende stuk, ‘Other Sheep’, is een bijna 10 minuten durend meesterwerk vol intens lyrische polyfonie, scherpe declamatorische unisono-statements, percussieve passages en het soort gravitas dat je in Brahms’ late pianostukken vindt.

Deze historisch en muzikaal belangrijke release vult niet alleen een cruciaal hiaat in de catalogus, maar zet ook referentienormen. Geen enkele serieuze liefhebber van de geschiedenis van de Amerikaanse pianomuziek kan het zich veroorloven dit te missen.

The piano works of Robert Nathaniel Dett (1882-1943) span his entire creative life, from early ragtime influences to the complexity and substance of his final works for the instrument. Given his importance as one of the first composers of African descent to achieve a sophisticated and serious fusion of Negro folk music and spirituals with European art-music traditions, not to mention his skills as a concert pianist, it’s surprising that no one until Clipper Erickson has essayed Dett’s complete piano output on disc.

However, the wait was worth it, for this music is simply wonderful, while Erickson’s idiomatic, colourful, technically adroit and caring interpretations do the repertoire full justice. While one easily perceives Dett’s stylistic influences, the music’s consistent creativity always holds interest, even in such early pieces as the Magnolia Suite (1912); it’s hard not to get pulled into The Deserted Cabin’s brooding atmosphere and dark bass-register chords or the quirky virtuoso outbursts that keep you guessing in The Place Where the Rainbow Ends. No less a figure than Percy Grainger championed In the Bottoms (1913), from which he recorded the sprightly yet demanding Juba Dance that Erickson so dashingly tosses off.

With the two four-movement suites Enchantment (1922) and Cinnamon Grove (1928), Dett’s harmonic and textural palette considerably expands, while Tropic Winter (1938) conveys both charm and contrapuntal refinement. However, Dett’s valedictory Eight Bible Vignettes digs deepest of all. The seventh piece, ‘Other Sheep’, is a nearly-10-minute masterpiece packed with intensely lyrical polyphony, jagged declamatory unison statements, percussive passages and the kind of gravitas one finds in Brahms’s late piano pieces.

This historically and musically important release not only fills a crucial catalogue gap but sets reference standards. No serious aficionado of the history of American piano music can afford to miss it.