januari 2016

Mozart Double Piano Concertos

Lucas and Arthur Jussen pfs Academy of St. Martin in the Fields o.l.v. Sir Neville Marriner

De eerste van twee verwante cd's deze maand: de buitengewoon getalenteerde Jussen-broers vergezellen Marriner in Mozart voor twee, uitgevoerd met virtuositeit en grote charme.

Mozarts Concerto voor drie piano's, K242, werd in 1776 gecomponeerd voor gravin Lodron en haar twee dochters, en later gearrangeerd voor (de enige iets handigere) twee piano's. Het Concerto voor twee piano's volgde in 1779 en werd bedacht voor Mozart zelf en zijn zus Nannerl om samen uit te voeren. Er wordt veel gespeeld met de mogelijkheden voor de piano's om elkaar te echoën of hocket-figuren tussen de twee instrumenten, en ook door de ene de andere te laten begeleiden of de ene de melodie van de ander harmonisch te laten vullen. Het volgt dat deze muziek ideaal is voor een paar pianisten die qua toon, temperament en techniek bij elkaar passen. Twee broers bijvoorbeeld.

Lucas (b1993) en Arthur (b1996) Jussen zijn zo'n ideaal paar, tot aan hun identieke flodderige blonde haar, zwarte T-shirts en winklepickers. Het is niet zo dat alleen hun moeder ze uit elkaar kan houden, maar als ze ze deze twee duetconcerten hoort spelen, kan zelfs zij er moeite mee hebben. De cadens in de openingsbeweging van K365 eindigt met een chromatische toonladder van drieënhalve octaaf, verdeeld over de twee piano's, en ik zweer dat je de verbinding niet kunt horen. Die momenten waarop de twee piano's een motief tussen elkaar gooien, klinken als één instrument. En elk weet wanneer hij zijn toon moet verfijnen tot pianissimo om de ander zijn moment in de schijnwerpers te laten hebben.

De Jussen-jongens hebben misschien wel de perfecte medewerker gevonden in Sir Neville Marriner, die meer Mozart heeft gedirigeerd dan de meesten; de Academie kwijt zich goed van hun taak. De cd sluit af met de sonate die alle amateur-duettisten proberen te spelen – de D majeur uit 1772 – misschien niet gespeeld met de vrijheid die Pires en Argerich meekregen in Lugano, maar met een jeugdige uitbundigheid die helemaal past bij muziek van een 16-jarige componist.

Mozart’s Concerto for three pianos, K242, was composed in 1776 for the Countess Lodron and her two daughters, and later arranged for (the only slightly more convenient) two pianos. The Concerto for two pianos proper followed in 1779 and was conceived for Mozart himself and his sister Nannerl to perform together. Much play is made of the opportunities for the pianos to echo each other or hocket figures between the two instruments, as well as simply letting one accompany the other or one provide harmonic filling to the melody of the other. It follows that this music is ideally cast for a pair of pianists who match each other in tone, temperament and technique. Two brothers, for instance.

Lucas (b1993) and Arthur (b1996) Jussen are such an ideal pair, right down to their identical floppy blond hair, black T-shirts and winklepickers. It’s not quite that only their mother can tell them apart, but on hearing them play these two duet concertos, even she might struggle. The cadenza in K365’s opening movement ends with a chromatic scale over three and a half octaves, split between the two pianos, and I swear you can’t hear the join. Those moments where the two pianos toss a motif between each other sound for all the world like a single instrument. And each knows when to fine his tone down to pianissimo to let the other have his moment in the spotlight.

The Jussen boys have found perhaps the perfect collaborator in Sir Neville Marriner, who has conducted more Mozart than most; the Academy acquit themselves well. The disc closes with the sonata that all amateur duettists attempt – the D major of 1772 – perhaps not played with the freedom that comes with the experience enjoyed by Pires and Argerich in Lugano but with a youthful exuberance that’s entirely appropriate for music by a 16-year-old composer.