december 2017

Secrets

Marianne Crebassa & Fazıl Say

Fin de siècle-liederen van Duparc tot de late Fauré vormen de basis van dit indrukwekkende recital. Crebassa’s toon en schakering zijn ideaal in dit repertoire, en pianist Fazıl Say weet dit overal goed te evenaren.

Marianne Crebassa's Franse liedalbum onderzoekt de fin de siècle-melodie van Duparc tot wijlen Fauré, waarbij de nadruk ligt op de setting van symbolistische poëzie en de kracht van muziek om de 'geheimen' ervan te ontsluiten of te verpakken (vandaar de titel). Met haar warme toon en vaak opmerkelijke manier van zowel vocale kleur als verbale intonatie, is Crebassa uitstekend in dit repertoire, en in Fazıl Say heeft ze een begeleider wiens directe maar subtiele benadering overeenkomt met die van haar.

Trois Chansons de Bilitis, waarmee ze openen, krijgt een van de meest sexy uitvoeringen op de plaat, met Crebassa die geweldig is in haar oordeel over de dunne scheidslijn tussen sensualiteit en naïviteit. De buitenste liederen van de Trois Mélodies de Verlaine hebben een uitbundige vaart, hoewel de tijd lijkt stil te staan ​​in het centrale ‘Le son du cor s’afflige vers les bois’, met zijn suggestie van verre geluiden die weerkaatsen over een uitgedroogd landschap. Eén verkeerde beweging in Fauré’s Mirages kan de cyclus ondertussen overdreven lijken, hoewel de uitvoering hier een voorbeeld is van ingetogenheid: Crebassa ontrafelt voorzichtig de nuances in Renée de Brimonts nogal zelfbewuste tekst; Say doet buitengewone dingen met de voortdurend verschuivende begeleidingen.

Er zijn echter een paar verrassingen onderweg. Allereerst komt Shéhérazade met piano – niet voor het eerst op een cd, hoewel in dit geval een solofluit wordt toegevoegd voor het tweede lied. Crebassa projecteert tekst en regel met precies de juiste combinatie van elegantie en insinuatie, maar het pianospel, met name in 'Asie', klinkt over het algemeen dreigender en agressiever dan de bekendere orkestrale versie - misschien een herinnering dat Ravels Orient even gevaarlijk als aantrekkelijk is.

Ten tweede is het laatste nummer Say's eigen Gezi Park 3, waaraan Crebassa is opgedragen, het laatste in een trilogie van werken die zijn gecomponeerd als reactie op de brute onderdrukking van protesten tegen de voorgestelde verstedelijking van Istanbul's Taksim Gezi Park door de autoriteiten in 2013. Een onverbiddelijke woordloze klaagzang, het put uit traditionele Turkse muziek en brengt Crebassa bijna tot haar limieten met sprongen tussen hoge, hoge lyriek en gutturale frasen laag in haar stem. Say's pianospel, aanvankelijk Debussiaans, wordt op het hoogtepunt grillig en steeds bozer.

Sommigen zouden de opname ervan in twijfel kunnen trekken; maar we zijn tot op zekere hoogte voorbereid op het emotionele landschap door de ongewone Duparc-groep die er onmiddellijk aan voorafgaat – vier sombere liederen over afwezigheid en verlies, waarin de stemming merkbaar donkerder wordt. Crebassa geeft ‘Élégie’ operagewicht met zijn echo's van Tristan, en de gotische rillingen van ‘Au pays où se fait la guerre’ dragen bij aan het overheersende gevoel van angst. Hier, zoals overal, is de combinatie van intelligentie, onmiddellijkheid en subtiliteit volkomen dwingend en markeert ‘Secrets’ als een van de beste Franse liedrecitals van de afgelopen jaren. Ik kan het niet genoeg aanbevelen

Marianne Crebassa’s French song album surveys the fin de siècle mélodie from Duparc to late Fauré, placing the emphasis on settings of Symbolist poetry and the power of music either to unlock or to encapsulate its ‘secrets’ (whence the title). With her warm tone and often remarkable way with both vocal colour and verbal inflection, Crebassa is outstanding in this repertory, and in Fazıl Say she has an accompanist whose direct yet subtle approach matches her own.

Trois Chansons de Bilitis, with which they open, gets one of its sexiest performances on disc, with Crebassa wonderful in her judgement of the thin dividing line between sensuality and naivety. The outer songs of the Trois Mélodies de Verlaine have an exuberant sweep, though time seems to stand still in the central ‘Le son du cor s’afflige vers les bois’, with its suggestion of distant sounds echoing across a desiccated landscape. One false move in Fauré’s Mirages, meanwhile, and the cycle can seem overwrought, though the performance here is a model of restraint: Crebassa gently teases out the nuances in Renée de Brimont’s rather self-conscious text; Say does extraordinary things with the ceaselessly shifting accompaniments.

There are a couple of surprises along the way, however. First of all, Shéhérazade comes with piano – not for the first time on disc, though in this instance a solo flute is added for the second song. Crebassa projects text and line with just the right combination of elegance and insinuation, but the piano-writing, particularly in ‘Asie’, sounds altogether more menacing and aggressive than the more familiar orchestral version – a reminder, perhaps, that Ravel’s Orient is as dangerous as it is attractive.

Second, the final track is Say’s own Gezi Park 3, of which Crebassa is the dedicatee, the last in a trilogy of works composed in response to the brutal suppression of protests against the proposed urbanisation of Istanbul’s Taksim Gezi Park by the authorities in 2013. An unsparing wordless lament, it draws on traditional Turkish music and takes Crebassa almost to her limits with leaps between soaring high lyricism and guttural phrases low in her voice. Say’s piano-writing, initially Debussian, turns jagged and increasingly angry at the climax.

Some might question its inclusion; but we are to some extent prepared for its emotional landscape by the unusual Duparc group that immediately precedes it – four bleak songs about absence and loss, during which the mood perceptibly darkens. Crebassa brings operatic weight to ‘Élégie’ with its echoes of Tristan, and the Gothic frissons of ‘Au pays où se fait la guerre’ add to the prevailing sense of anguish. Here, as throughout, the combination of intelligence, immediacy and subtlety is utterly compelling and marks ‘Secrets’ out as one of the finest French song recitals of recent years. I cannot recommend it too highly