september 2017

Rachmaninov: All-Night Vigil

MDR Radio Choir o.l.v. Risto Joost

Wanneer de auteur van onze recente collectie over Rachmaninovs Nachtwake deze nieuwkomer tot ‘het allerbeste dat beschikbaar is’ rekent, hoeven bewonderaars van dit werk niet te aarzelen.

Deze opname sluit aan bij wat nu een zeer drukke markt is, zozeer is Rachmaninovs meesterwerk onderdeel geworden van het koorrepertoire over de hele wereld. Het MDR Rundfunkchor heeft al ervaring met het Russische koorrepertoire, en heeft onlangs een prachtige plaat opgenomen van Bortnyansky en Schnittke, en de vertrouwdheid van de Estische dirigent Risto Joost met de Russische traditie helpt om dit een uitstekende aanvulling op die markt te maken.

De toon (of beter gezegd, het podium) wordt gezet door de toevoeging van de dialoog tussen diaken en priester vóór het openingskoor ‘Amin’, zodat het niet zomaar uit het niets komt. Contralto Klaudia Zeiner is werkelijk uitstekend in het daaropvolgende ‘Blagoslovi, dushe moya’, net als de tenor Falk Hoffmann, met name in de ‘Nyne otpuschaeshi’, waar hij precies de juiste combinatie van lichtheid en incisie vindt. Ook de bassectie stelt niet teleur in de beroemde afdaling naar de lage Bes. Joost heeft het werk inderdaad heel goed getimed, omdat hij begrijpt dat er een dramatische boog is die hij absoluut moet overbrengen, zodat het werk niet alleen een opeenvolging van geïsoleerde gebeurtenissen is, hoewel er individuele momenten zijn die er bijzonder uitspringen, zoals het crescendo van het laatste deel van ‘Svete tikhi’ of het stuiterende laatste deel van ‘Blagosloven esi Gospodi’. Hij neemt een risico met de lage snelheden die hij kiest voor ‘Bogoroditse Devo’ en de ‘Shestopsalmie’, maar het loont de moeite, want de spanning neemt nooit af, de regel raakt nooit verloren.

De uitspraak van het Slavisch door zowel koor als solisten is uitstekend, hoewel iemand de flagrante uitspraak in het boekje had moeten opmerken dat ‘Alle werken worden gezongen in de Russische taal’ … inderdaad, de enige serieuze bedenkingen die ik heb, hebben betrekking op het boekje: de vertalingen naar het Engels van de teksten zijn gemaakt vanuit het Duits, niet vanuit het Slavisch, en zijn overeenkomstig vreemd; er zijn ook enkele onvolkomenheden in de vertaling van Harald Hodeiges uitgebreide aantekeningen. Niets hiervan doet echter afbreuk aan de uitvoering zelf, die zich kan scharen onder de allerbeste die er zijn. De uitstekende opname werd gemaakt in de Paul-Gerhardt-Kirche in Leipzig.

This recording joins what is now a very crowded market indeed, so much has Rachmaninov’s masterpiece become part of the choral repertoire the world over. The MDR Rundfunkchor already has experience with Russian choral repertoire, having recently recorded a fine disc of Bortnyansky and Schnittke, and Estonian conductor Risto Joost’s familiarity with the Russian tradition helps to make this an outstanding addition to that market.

The tone (or rather, the stage) is set by the addition of the dialogue between deacon and priest before the opening choral ‘Amin’, so that it does not simply come out of nowhere. Contralto Klaudia Zeiner is truly excellent in the following ‘Blagoslovi, dushe moya’, as is the tenor Falk Hoffmann, notably in the ‘Nyne otpuschaeshi’, where he finds exactly the right combination of lightness and incision. Neither does the bass section disappoint in the famous descent down to the low B flat. Joost paces the work very well indeed, understanding that there is a dramatic arc which it is imperative to transmit, so that the work is not merely a sequence of isolated events, though there are individual moments that particularly stand out, such as the crescendo of the final section of ‘Svete tikhi’ or the bouncing final section of ‘Blagosloven esi Gospodi’. He takes a risk with the slow speeds he chooses for ‘Bogoroditse Devo’ and the ‘Shestopsalmie’ but it pays off, because the tension never lets up, the line is never lost.

Pronunciation of the Slavonic by both choir and soloists is excellent, though somebody should have caught the egregious statement in the booklet that ‘All works are sung in the Russian language’ … indeed, the only serious reservations I have concern the booklet: the translations into English of the texts were made from German, not from Slavonic, and are correspondingly odd; there are similarly some infelicities in the translation of Harald Hodeige’s extensive notes. None of this detracts from the performance itself, however, which can join the ranks of the very best available. The excellent recording was made at the Paul-Gerhardt-Kirche in Leipzig.