april 2017

David Matthews: Piano Trios & Journeying Songs

Leonore Piano Trio

Dit zijn fantasierijke en boeiende hedendaagse kamermuziekwerken. Lyrische lijnen worden gespeeld met een ontroering en delicatesse door een ensemble dat volledig gelooft in de muziek.

Is het een Brits ding? Geconfronteerd met componisten die frisse, communicatieve muziek schrijven, geworteld maar niet gevangen in de traditie, verwaarlozen we ze niet bepaald. David Matthews publiceerde onlangs zijn Op. 143 (A Song for Max voor fluit, klarinet, viool, cello en piano), en deze eerste opname van wat hij ‘mijn trio van pianotrio’s’ noemt, is de laatste in een reeks cd’s van Toccata Classics die gewijd zijn aan zijn kamermuziek. Maar als we ze niet verwaarlozen, kan het zeker voelen alsof we ze niet altijd koesteren zoals we zouden moeten.

En dat zouden we ook echt moeten doen. Probeer het Adagio van Matthews’ Second Trio uit 1993. Onder een afgemeten begeleiding op de piano zingen, klimmen en stijgen viool en cello; een lange, glorieuze melodie die zich steeds maar opbouwt. Het is bijna Schubertiaans in zijn cumulatieve ontroering. Matthews is een romanticus. Je hoeft de boekjes met aantekeningen (waarin hij uitlegt dat hij het stuk bedacht als een gedenkteken voor een geliefde) niet te lezen om dat te voelen.

Toegegeven, die beweging is niet helemaal typisch. Matthews heeft, net als Haydn, de neiging om bondige, energieke bewegingen te schrijven, volgepropt (opnieuw, net als Haydn) met ideeën. En nogmaals, je hoeft de specifieke bronnen van zijn inspiratie niet te kennen – die variëren van een West Highland-zeegezicht in het Tweede Trio tot een uitdrukkingsloos portret van Hans Keller in het scherzo van het Eerste – om op deze muziek te reageren. Het loont de moeite om er herhaaldelijk naar te luisteren, waarbij Matthews' lyrische gave nooit ver van de oppervlakte is (en heel erg op de voorgrond staat in zijn Journeying Songs voor onbegeleide cello, hier gevoelig uitgevoerd door de celliste van het Leonore Trio, Gemma Rosefield).

Het Leonore Trio heeft duidelijk met deze muziek geleefd; hun spel is alert en stijlvol, niet bang om de melodieën te laten vliegen. ‘Hun uitvoeringen lijken mij definitief,’ zegt Matthews. Ik wil (of hoef) de componist niet tegenspreken, maar ik zal alleen toevoegen dat het opgenomen geluid helder en natuurlijk is.

Is it a British thing? Confronted with composers who write fresh, communicative music, rooted but not trapped in tradition, we…well, we don’t neglect them exactly. David Matthews recently published his Op 143 (A Song for Max for flute, clarinet, violin, cello and piano), and this first recording of what he calls ‘my trio of piano trios’ is the latest of a series of discs from Toccata Classics devoted to his chamber music. But if we don’t neglect them, it can certainly feel like we don’t always cherish them as we should.

And we really should. Try the Adagio of Matthews’s Second Trio, of 1993. Over a measured accompaniment on the piano, violin and cello sing and climb and soar; a long, glorious melody that simply builds and builds. It’s almost Schubertian in its cumulative poignancy. Matthews is a romantic. You don’t have to read the booklet-notes (in which he explains that he conceived the piece as a memorial to a loved one) to sense that.

True, that movement isn’t entirely typical. Matthews tends, like Haydn, to write concise, energetic movements, crammed (again, like Haydn) with ideas. And again, you don’t need to know the specific sources of his inspiration – which range from a West Highland seascape in the Second Trio to a deadpan portrait of Hans Keller in the scherzo of the First – to respond to this music. It rewards repeated listening, with Matthews’s lyrical gift never far from the surface (and very much front and centre in his Journeying Songs for unaccompanied cello, sensitively performed here by the Leonore Trio’s cellist Gemma Rosefield).

The Leonore Trio have clearly lived with this music; their playing is alert and stylish, unafraid to let the melodies soar. ‘Their performances seem to me definitive,’ says Matthews. Not wanting (or needing) to gainsay the composer, I’ll only add that the recorded sound is lucid and natural.