maart 2017

Heimat

Benjamin Appl & James Baillieu

De schoonheid van de stem en de doordachte interpretatie die ons ertoe brachten Benjamin Appl uit te roepen tot onze Jonge Artiest van het Jaar – en Sony Classical ertoe bracht hem te contracteren – zijn tijdens dit recital duidelijk zichtbaar.

Iedereen die genoot van Benjamin Appls vorige cd, een Schubert-recital (Wigmore Hall Live, 16/7), zal dezelfde kwaliteiten herkennen op dit nieuwe album, de eerste vrucht van een nieuw gesmede relatie met Sony Classical. De stem heeft een gepolijste, eikenhouten schoonheid en ook een aanzienlijke zoetheid (goed vastgelegd in Sony's natuurlijke techniek), terwijl de interpretaties doordrenkt zijn van een zachte intelligentie, een instinct voor ongedwongen maar directe communicatie en wat voelt als een echte liefde voor het repertoire. Die laatste eigenschap is nog duidelijker aanwezig in dit project, een project met een ontwapenend persoonlijk element: een zorgvuldig samengesteld programma dat niet alleen het abstracte concept van 'Heimat' onderzoekt, maar ook de relatie van de jonge bariton met zijn twee thuislanden, origineel en geadopteerd.

Het is een heerlijke selectie, verder opgesplitst in suggestieve subkoppen, die bekende en minder bekende nummers, het verwachte met het onverwachte, mixt. Schubert, Wolf en Brahms domineren het grotere, Duitse deel van het programma, prachtig uitgevoerd. Maar we hebben ook de ontwapenende, fonkelende eenvoud van Regers ‘Des Kindes Gebet’, evenals Adolf Strauss’ soepele ‘Ich weiss bestimmt’, gepresenteerd met een zacht pathos en verfijning die op stille wijze de tragiek van het feit dat het in Terezín is gecomponeerd onderstreept – hier, zoals overal, is het pianospel van James Baillieu fantastisch.

Appls verhuizing naar het Verenigd Koninkrijk wordt aangekondigd in een verwarrende werveling met Poulencs Hyde Park en vervolgens een half dozijn liedjes in het Engels, met een iets meer volkse toon. Je zult een lange weg moeten afleggen om meer betoverende verslagen te horen van Brittens ‘Greensleeves’, Ierlands ‘If there were dreams to sell’ of Bishops ‘Home, sweet home’. Appls Engels is, niet verrassend, niet te bekritiseren. De twee Grieg-liederen die de epiloog vormen, zijn ook uitstekend. Maar de laatste momenten van een overigens bijna ideaal verslag van 'Ein Traum' benadrukken één voorbehoud. De stem is erg mooi over een breed bereik, maar blijft veel gelukkiger tot forte dan erboven, waar het flexibiliteit verliest en een licht wazige, zelfs woofy kwaliteit kan ontwikkelen.

Het is een probleem dat hopelijk zal worden opgelost naarmate Appl zich ontwikkelt. Zoals het er nu voorstaat, is er meer dan genoeg kwaliteit in zijn zang, en plezier te halen uit zijn muzikaliteit en interpretatieve instincten, om deze charmante en vaak ontroerende schijf met vertrouwen aan te bevelen.

Anyone who enjoyed Benjamin Appl’s previous disc, a Schubert recital (Wigmore Hall Live, 7/16), will recognise the same qualities on this new album, the first fruit of a newly forged relationship with Sony Classical. The voice has a burnished, oaky beauty as well as considerable sweetness (well captured in Sony’s natural engineering), while the interpretations are suffused with a gentle intelligence, an instinct for unforced but direct communication and what feels like a real love for the repertoire. The latter characteristic is even more in evidence in this project, one which has a disarming personal element: a carefully assembled programme that explores not just the abstract concept of ‘Heimat’ but also the young baritone’s relationship with his two homelands, original and adopted.

It’s a delightful selection, split up further into evocative subheadings, which mixes songs familiar and less well known, the expected with the unexpected. Schubert, Wolf and Brahms dominate the larger, German part of the programme, beautifully performed. But we also have the disarming, twinkling simplicity of Reger’s ‘Des Kindes Gebet’, as well as Adolf Strauss’s suave ‘Ich weiss bestimmt’, presented with a gentle pathos and sophistication that quietly underlines the tragedy of its having been composed in Terezín – here, as throughout, the piano-playing of James Baillieu is superb.

Appl’s move to the UK is announced in a confused whirl with Poulenc’s Hyde Park and then a half a dozen songs in English, with a slightly more folksy tone. You’ll have to go a long way to hear more enchanting accounts of Britten’s ‘Greensleeves’, Ireland’s ‘If there were dreams to sell’ or Bishop’s ‘Home, sweet home’. Appl’s English, unsurprisingly, cannot be faulted. The two Grieg songs that make up the epilogue are outstanding, too. But the final moments of an otherwise near-ideal account of ‘Ein Traum’ highlight one reservation. The voice is very beautiful across a broad range but it remains a great deal happier up to forte than above it, where it loses flexibility and can develop a slightly fuzzy, even woofy quality.

It’s an issue that will hopefully be ironed out as Appl develops. As it is, though, there is more than enough quality in his singing, and pleasure to be had from his musicianship and interpretative instincts, for this charming and often moving disc to be confidently recommended.