Awards Issue 2017

Shostakovich: Chamber Symphony, Op. 110a - Strauss: Metamorphosen for 23 Strings, TrV 290

Baltic Chamber Orchestra o.l.v. Emmanuel Leducq-Barôme

De strijkerstextuur van Strauss wordt op overtuigende wijze vastgelegd door de microfoons; de goed gekozen koppeling is minstens zo indrukwekkend.

Zelden ben ik zo geraakt door Strauss’ ‘Studie voor 23 solostrijkers’, zijn in memoriam aan een zwaar gekneusde cultuur en met name aan het gebombardeerde München, als toen ik luisterde naar deze opname met rijke textuur van het Baltic Chamber Orchestra. Hoewel de gekozen tempo’s relatief breed zijn, houdt Emmanuel Leducq-Barôme je op het puntje van je stoel, voornamelijk door maximale spanning te bereiken op het hoogtepunt van elke frase. Natuurlijk is de ontknoping van Eroica vanaf het begin duidelijk (hoewel er in het hele stuk naar andere werken wordt verwezen), maar wanneer Strauss zijn citaat uiteindelijk ronduit laat horen – op celli en bassen aan het einde van het werk – gaan de haren in mijn nek bijna overeind staan. Ik heb versies van Metamorphosen gehoord die vanaf het begin al waardeloos zijn (het werk kan, als het onhandig wordt gehanteerd, vrijwel muzikale treurigheid definiëren), maar dit is er zeker niet een van.

Het idee om het te koppelen aan dat andere grote gedenkteken voor een verwoeste Duitse stad (Dresden), Shostakovich’ Achtste Kwartet– hier ingevuld als een c-mineur ‘Kamersymfonie’ door Rudolf Barshai– is op zichzelf al een geniale zet. Opnieuw suggereert het spel maximale toewijding, met een voelbaar gevoel van mysterie in de openings-Largo, volle energie en snijdende accenten in het Allegro molto, een ongemakkelijk gevoel van delicatesse voor het cynische Allegretto en levendige verslaggeving van het trillende geweervuur ​​dat het vierde deel Largo informeert. Maar hoe goed de uitvoering van Leducq-Barôme ook is, ik moet toch een duidelijke voorkeur uitspreken voor de originele kwartetversie: dit verontrustende verhaal luidkeels verkondigen is niet helemaal hetzelfde als het toevertrouwen aan vrienden. Dat terzijde, Leducq-Barôme en zijn spelers laten het net zo goed werken als vrijwel iedereen anders op de schijf.

Dit is het soort cd dat degenen die concertmuziek als 'irrelevant' beschouwen, winstgevend zou kunnen bekeren: het richt zich op de wereld zoals die is; en als het uiteindelijk niet tot een positieve afsluiting kan leiden (zoals bijvoorbeeld Beethovens Vijfde dat kan), biedt het tenminste enige grond voor mededogen.

Rarely have I been as moved by Strauss’s ‘Study for 23 solo strings’, his in memoriam to a severely bruised culture and to bombed Munich in particular, as I was when listening to this rich-textured recording by the Baltic Chamber Orchestra. Although the chosen tempos are comparatively broad, Emmanuel Leducq-Barôme keeps you on the edge of your seat, principally by achieving maximum tension at the crest of each phrase. Of course the Eroica denouement is obvious right from the start (though other works are alluded to throughout the piece) but when Strauss finally makes his quotation blatant – on cellos and basses at the end of the work – the hairs on the back of my neck all but bristled. I’ve heard versions of Metamorphosen that are dead in the water right from the off (the work can, if clumsily handled, virtually define musical lugubriousness), but this certainly isn’t one of them.

The notion of coupling it with that other great memorial to a shattered German city (Dresden), Shostakovich’s Eighth Quartet – here filled out as a C minor ‘Chamber Symphony’ by Rudolf Barshai – is in itself a stroke of genius. Again the playing suggests maximum commitment, with a palpable sense of mystery in the opening Largo, full‑on energy and slashing accents in the Allegro molto, an uncomfortable feeling of delicacy for the cynical Allegretto and vivid reportage of the shuddering gunfire that informs the fourth-movement Largo. Still, good though Leducq-Barôme’s performance is, I must voice a definite preference for the original quartet version: loudly proclaiming this troubling narrative isn’t quite the same as confiding it among friends. That aside, Leducq-Barôme and his players make it work as well as virtually anyone else on disc does.

This is the sort of CD that might profitably convert those who see concert music as ‘irrelevant’: it addresses the world as is; and if ultimately it can’t spell positive closure (as, say, Beethoven’s Fifth can), it does at least offer some grounds for compassion.