januari 2018

A Lute by Sixtus Rauwolf: French & German Baroque Music

Jakob Lindberg

Een prachtig barokprogramma, speciaal samengesteld om Jakob Lindbergs nogal unieke instrument te laten horen: mogelijk de oudste luit die nog bespeelbaar is.

Nadat hij ons in zijn vorige twee opnames had verrukt met de muziek van Jacobijnse en Italiaanse Renaissance-meesters van de luit, richt de in Londen wonende Zweedse luitspeler Jakob Lindberg zijn aandacht op werken van Franse en Duitse barokcomponisten met even gelukkige resultaten.

Lindbergs Sixtus Rauwolf-luit werd rond 1590 in Augsburg gebouwd als een instrument met zeven of acht koren. In 1715 werd het aangepast en werd het het instrument met elf koren dat het nu is. Zoals Tim Crawford schrijft in zijn prachtige boekje, heeft Lindberg werken gekozen ‘die aannemelijk deel uit zouden kunnen hebben gemaakt van het repertoire van een eigenaar van het instrument rond de tijd van de laatste ombouw’. Crawford onderzoekt ook de overeenkomsten tussen instrumentrestauratie en uitvoering van vroege muziek, en de relaties tussen de Duitse componisten Esaias Reusner, David Kellner, ‘Mr Pachelbel’ en Weiss, en de Franse componisten van een eerdere generatie waaruit zij inspiratie putten, zoals François Dufault en Charles Mouton. De barokke danssuite, met zijn variaties op het klassieke Allemande-Courante-Sarabande-Gigue-patroon, domineert. Er zijn echter duidelijke verschillen tussen de Franse en Duitse stijlen; bovendien is binnen die stijlen de onderscheidende stem van elke componist duidelijk.

Dit zijn stemmen die Lindberg duidelijk hoort en met veel sympathie en verbeeldingskracht vertaalt. Hij is statig en expressief in Reusners Padoana terwijl hij de extravagante trillers en tokkels van de Dufault en de elegante houding van de Mouton vastgrijpt. Lindberg geniet op dezelfde manier van de toccata-achtige texturen, bitterzoete harmonieën en melodieuze aantrekkelijkheid van Kellner, ‘Mr Pachelbel’ en Weiss, hoewel het in diens Sarabande en Ciacona is dat Lindbergs beheersing van dit repertoire het meest overtuigend is – en ontroerend.

After delighting us with the music of Jacobean and Italian Renaissance masters of the lute in his previous two recordings, London-based Swedish lutenist Jakob Lindberg turns his attention to works by French and German Baroque composers with equally felicitous results.

Lindberg’s Sixtus Rauwolf lute was built in Augsburg around 1590 as a seven- or eight-course instrument. In 1715 it was altered and became the 11-course instrument it is today. As Tim Crawford writes in his superb booklet note, Lindberg has chosen works ‘that could plausibly have formed part of the repertory of an owner of the instrument at around the time of its final conversion’. Crawford also explores the similarities between instrument restoration and early music performance, and the relationships between the German composers Esaias Reusner, David Kellner, ‘Mr Pachelbel’ and Weiss, and the French composers of an earlier generation from which they drew inspiration, such as François Dufault and Charles Mouton. The Baroque dance suite, with its variations on the classic Allemande-Courante-Sarabande-Gigue pattern, dominates. There are, however, clear differences between the French and German styles; furthermore, within those, the distinctive voice of each composer is evident.

These are voices Lindberg hears clearly and translates with great sympathy and imagination. He is stately and expressive in Reusner’s Padoana while seizing upon the extravagant trills and strums evoked by the Dufault and the elegant deportment of the Mouton. Lindberg similarly relishes the toccata-like textures, bittersweet harmonies and melodic attractiveness of Kellner, ‘Mr Pachelbel’ and Weiss, though it is in the latter’s Sarabande and Ciacona that Lindberg’s mastery of this repertoire is at its most convincing – and moving.