maart 2018

J.S. Bach: Sonatas for Violin and Harpsichord

Isabelle Faust & Kristian Bezuidenhout

De ervaring van Isabelle Faust en Kristian Bezuidenhout bij het samen uitvoeren van deze werken betaalt zich uit zodra ze achter de microfoons zitten in deze prachtige set.

Bekentenis: ik kwam Bachs sonates voor viool en keyboard voor het eerst tegen toen ik Yehudi Menuhin heerlijk hoorde zweven boven het ploeterende klavecimbel van George Malcolm en het angstige gambaspel van Ambrose Gauntlett. Dat waren in ieder geval de langzame delen; in de snellere delen kwam Malcolm plotseling weer tot leven, terwijl Menuhin minder zeker werd.

Dit is misschien de reden dat het lang duurde voordat ik van deze sonates ging houden – een herinnering aan hoezeer opnames onze kijk op repertoire dat we niet kennen kunnen vormen. Dus als iemand deze stukken zou ontdekken via deze nieuwe set van Isabelle Faust en Kristian Bezuidenhout, denk ik graag dat ze meteen gewonnen zouden zijn voor de muziek. Het klavecimbel is een fantastische kopie van John Phillips naar een instrument van Johann Heinrich Gräbner dat door Trevor Pinnock aan Bezuidenhout is uitgeleend. En Faust heeft een even karaktervolle Jacobus Stainer-viool uit 1658 geleend die, zoals Bezuidenhout het in zijn fascinerende essay stelt, ‘de nodige genialiteit heeft om door een aantal van de meer weelderige klaviertexturen heen te snijden’.

Faust en Bezuidenhout speelden deze sonates vaak samen voordat ze ze meenamen naar de studio en dat is te zien – zowel in de details als in het vertrouwen dat echte risico’s mogelijk maakt. Neem bijvoorbeeld de Vierde Sonate. Fausts dynamische frasering van de aangehouden noten in het tweede deel Allegro geeft de regel een geweldig karakter, Bezuidenhout lijkt met haar mee te ademen, terwijl de finale vol sprankeling en energie is, maar nooit buiten adem, de versieringen klinken volkomen onvermijdelijk. Iets zo eenvoudigs als een aangehouden noot (het openingsdeel van de Vijfde Sonate) is prachtig gekleurd en Fausts dubbele stop in het derde deel Adagio heeft een wonderbaarlijk vertrouwelijke kwaliteit.

In de opening van de Eerste Sonate is Bezuidenhout zo betoverend dat je nauwelijks merkt dat Faust pianissimo binnensluipt. Haar subtiliteit wordt geëvenaard door Rachel Podger met Trevor Pinnock, hoewel Faust een nog grotere plasticiteit van de lijn vindt die erg innemend is. De fantasie van het openings-Adagio van nr. 3 is ook verleidelijk in deze nieuwe set. Zodra je een viola da gamba aan de mix toevoegt, verandert de balans en ben je je minder bewust van de viool; en hoewel Manze altijd intellectueel meeslepend is, vond ik zijn tempo's soms wat ingetogen (bijvoorbeeld in de finale van de nu gamba-loze Eerste Sonate). Richard Tognetti is een wonderbaarlijk creatieve speler, maar de wisseling tussen klavecimbel en orgel, zelfs binnen sonates, is enigszins excentriek. Faust en Bezuidenhout brengen deze sonates tot leven zonder toevlucht te nemen tot gimmicks - sample de vrolijke slotbeweging van de Derde Sonate.

Kan ik iets aanmerken op deze set? Nee, dat kan ik niet. Het is een welsprekend en prachtig opgenomen eerbetoon aan de componist en vraagt ​​om een ​​plek in de collectie van alle Bachliefhebbers, zo snel mogelijk.

Confession time: I first encountered Bach’s sonatas for violin and keyboard when I heard Yehudi Menuhin soaring deliciously above the plodding harpsichord of George Malcolm and the apprehensive gamba-playing of Ambrose Gauntlett. At least that was the slow movements; in the faster ones Malcolm suddenly came back to life, while Menuhin became less secure.

This is perhaps why it took me a long time to love these sonatas – a reminder of how much recordings can shape our view of repertoire we don’t know. So if someone discovered these pieces through this new set from Isabelle Faust and Kristian Bezuidenhout I like to think they’d be instantly won over by the music. The harpsichord is a fabulous copy by John Phillips after a Johann Heinrich Gräbner instrument loaned to Bezuidenhout by Trevor Pinnock. And Faust has borrowed an equally characterful Jacobus Stainer violin from 1658 which, as Bezuidenhout puts it in his fascinating essay, ‘has the necessary brilliance to cut through some of the more sumptuous keyboard textures’.

Faust and Bezuidenhout played these sonatas a lot in concert before taking them into the studio and it shows – both in the detail and the trust that allows for real risk-taking. Sample the Fourth Sonata, for instance. Faust’s dynamic phrasing of the held notes in the second-movement Allegro gives the line great character, Bezuidenhout seeming to breathe with her, while the finale is full of sparkle and energy but never breathless, the ornamentation sounding entirely inevitable. Something as simple as a sustained note (the opening movement of the Fifth Sonata) is exquisitely coloured and Faust’s double-stopping in the third-movement Adagio has a wondrously confiding quality.

In the opening of the First Sonata, Bezuidenhout is so beguiling that you hardly notice Faust stealing in, pianissimo. Her subtlety is matched by Rachel Podger with Trevor Pinnock, though Faust finds an even greater plasticity of line which is very winning. The fantasy of the opening Adagio of No 3 is also alluring on this new set. Once you add a viola da gamba to the mix, the balance changes and you’re less aware of the violin; and while Manze is always compelling intellectually sometimes I found his tempos a little staid (for instance in the finale of the now gamba-less First Sonata). Richard Tognetti is a wonderfully creative player but the switching between harpsichord and organ even within sonatas is somewhat eccentric. Faust and Bezuidenhout bring these sonatas alive without recourse to gimmickry – sample the joyous closing movement of the Third Sonata.

Can I find fault with this set? No, I cannot. It’s an eloquent and beautifully recorded homage to the composer and demands to be in the collection of all Bach lovers post-haste.