oktober 2018

Bartók: Violin Concerto No. 1 – Enescu: Octet

Vilde Frang & Radio France Philharmonic Orchestra o.l.v. Mikko Franck

Vilde Frang breidt haar toch al indrukwekkende discografie verder uit; samen met haar fantastische collega's produceert ze een gedenkwaardig Enescu Octet en een fraaie Bartók-koppeling.

Absoluut verbluffend. Als het Heifetz-Piatigorsky-team Enescu's strijkoctet had aangepakt, betwijfel ik of ze deze versie van Vilde Frang en vrienden hadden overtroffen. Hoewel het een relatief vroeg werk is, heeft het Octet een opvallend niveau van volwassenheid gemeen met Brahms' vroege kamermuziek, waarbij het openingsmotief de toon zet voor een achtbaanrit van 37 minuten die onderweg warmte, Bartókiaanse agressie, onderbroken kalmte en, om af te sluiten, een soort valse macabere op topsnelheid binnenhaalt. Bovendien is het thematische materiaal dat Enescu oproept steevast memorabel.

Frang wordt vergezeld door zeven topspelers (waaronder altviolist Lawrence Power) die, vooral in het vurige tweede deel, expressief kapitaal maken van Enescu's duizelingwekkend verweven texturen. Interessant is ook hoe de overgang van datzelfde deel naar het aanvankelijk rustige Lentement derde deel in zijn effect lijkt op de parallelle verschuiving van ‘storm’ naar ‘herdershymne’ in Beethovens Pastorale symfonie. Enescu’s strijkerswerk heeft vaak een Regeriaanse complexiteit, hoewel eindeloze modulatie, in tegenstelling tot Reger, geen kenmerk is van zijn stijl. Wat mij het meest boeit aan dit prachtige stuk zijn de rijke ingrediënten, een aspect waar Frang en haar medewerkers ten volle van lijken te genieten. Er zijn andere versies beschikbaar – waaronder een uitstekende online live-uitvoering onder leiding van Janine Jansen – maar geen enkele kan tippen aan Frangs team qua spontaniteit, hartstocht en scherpe aanval.

In een ideale wereld had ik liever meer Enescu (misschien een vioolsonate) als opvulling gehad dan Bartóks Eerste Concert, vooral gezien de overvloed aan mooie Bartók-concertopnames die de afgelopen jaren zijn verschenen. Toch raakt Frang opnieuw de spijker op zijn kop, vooral in het tweede deel Allegro giocoso, dat ze met bliksemsnelle intonaties speelt, in een handomdraai wisselend van adembenemende animatie naar zuchtende lyriek, altijd met een lichte toets. Voor mij belichaamt deze muziek de bedwelmende opwinding van jeugdige verliefdheid (zoals ik het me herinner!) en Mikko Franck weet zijn Franse spelers consequent alert te laten spelen. De geluidskwaliteit is overal eersteklas, dus ik voorspel een potentiële genomineerde voor de Gramophone Awards voor 2019. Fingers crossed.

Absolutely stunning. Had the Heifetz-Piatigorsky team tackled Enescu’s string Octet, I doubt that they would have topped this version by Vilde Frang and friends. Although a relatively early work, the Octet has in common with Brahms’s early chamber music a striking level of maturity, the opening motif setting the scene for a 37 minute roller coaster that en route takes in warmth, Bartókian aggression, interrupted calm and, to close, a sort of valse macabre at top speed. Furthermore, the thematic material that Enescu conjures is invariably memorable.

Frang is joined by seven top-ranking players (including viola player Lawrence Power) who, in the fiery second movement especially, make expressive capital out of Enescu’s dizzily interweaving textures. Interesting too how the transition from that same movement to the initially tranquil Lentement third movement resembles, in its effect, the parallel shift from ‘storm’ to ‘shepherd’s hymn’ in Beethoven’s Pastoral Symphony. Enescu’s string-writing often has a Regerian complexity about it, though, unlike Reger, endless modulation isn’t a feature of his style. What most absorbs me about this wonderful piece are its rich ingredients, an aspect that Frang and her collaborators appear to relish to the full. There are other versions available – including an excellent online live performance led by Janine Jansen – but none quite matches Frang’s team for spontaneity, ardour and keenness of attack.

In an ideal world, I would have preferred more Enescu (a violin sonata, perhaps) as a fill-up rather than Bartók’s First Concerto, especially considering a plethora of fine Bartók concerto recordings that has appeared in recent years. Still, Frang again hits the target, especially in the Allegro giocoso second movement, which she plays with lightning inflections, switching in a trice from breathless animation to sighing lyricism, always with a light touch. For me this music epitomises the heady excitement of youthful infatuation (such as I remember it!) and Mikko Franck draws consistently alert playing from his French players. Sound quality throughout is first rate, so I predict a potential Gramophone Awards nominee for 2019. Fingers crossed.