december 2018

Elgar: The Music Makers & The Spirit of England

BBC Symphony Orchestra o.l.v. Sir Andrew Davis

Met artiesten en een platenlabel in Chandos, die allemaal zo doordrenkt zijn van dit soort repertoire, is het geen verrassing dat dit album zo krachtig en ontroerend is.

Zowel de solist als de dirigent hebben ons al opmerkelijke versies van The Music Makers gegeven – respectievelijk voor Naxos (12/06) en Teldec/Warner (2/95) – maar er is een geheel idiomatische gevoeligheid, gezamenlijke ijver en eenheid van visie die deze weelderig ontworpen Chandos-nieuwkomer tot iets heel bijzonders maken. Zeker, Sarah Connolly's voordracht van de slotregels ('Yea, in Despite of a dreamer who slumbers / And a singer who sings no more') distilleert een pijnlijke intimiteit die niet geëvenaard is sinds Janet Bakers sublieme bijdrage op Boults opname (EMI/Warner, 5/67) - en wat een reserves aan teder medeleven brengt ze naar 'But on one man's soul it has broken / A light that doth not depart' (track 6, vanaf 1'12"), waar de tonen van 'Nimrod' ontroerende herinneringen brengen aan Elgars geliefde vriend en onvermoeibare kampioen, August Jaeger. Op dezelfde manier getuigt Andrew Davis' glorieus soepele dirigeerwerk van totale overtuiging. Om hem en zijn nauwgezet voorbereide BBC-troepen op hun best te horen, luister vanaf 1'32" op track 8 ('O men! It must ever be / That we dwell, in our dreaming and signing, / A little apart from ye') met zijn verwoestend aangrijpende verwevenheid van thema's uit Enigma, het Vioolconcert en De Apostelen. Vergis je niet, iedereen die ooit in de ban is geraakt van de angsten, hoop en dromen die deze diep kwetsbare, ontroerende autobiografische creatie achtervolgen, zal hier overvloedige beloningen uit halen.

Tot nu toe is The Spirit of England (zettingen uit 1915 17 van drie gedichten van Laurence Binyon) alleen in zijn geheel opgenomen met een sopraansolist. Elgar heeft echter ook het gebruik van een tenor goedgekeurd en Andrew Staples maakt een vurige vertoning in een andere geweldige vertoning onder Davis' sympathieke leiding. Zelfs meer dan Mark Elder (Hallé, 3/17) rijdt Davis een opvallend doelbewust parcours door beide buitenste delen (‘The Fourth of August’ en ‘For the Fallen’), terwijl hij tegelijkertijd elk greintje stille vastberadenheid en waardigheid uit het middelpunt van de cantate (‘To Women’) haalt. Het is een ongewoon welsprekende uitvoering in elk opzicht, hoewel ik een bijzonder zwak heb voor Alexander Gibsons onderscheiden versie uit 1976 met Teresa Cahill als een memorabel zelfverzekerde soliste (oorspronkelijk gemaakt voor RCA, 5/77, en sindsdien opnieuw uitgebracht op Chandos).

Uitgebracht ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van Armistice Day, heeft dit stevige koorpaar mij al veel plezier bezorgd en de warmste lofbetuigingen verdiend.

Both soloist and conductor have already given us notable versions of The Music Makers – for Naxos (12/06) and Teldec/Warner (2/95) respectively – but there’s a wholly idiomatic sensibility, collaborative zeal and unity of vision that mark out this sumptuously engineered Chandos newcomer as something rather special. Certainly, Sarah Connolly’s delivery of the closing lines (‘Yea, in spite of a dreamer who slumbers / And a singer who sings no more’) distils an aching intimacy not matched since Janet Baker’s sublime contribution on Boult’s recording (EMI/Warner, 5/67) – and what reserves of tender compassion she brings to ‘But on one man’s soul it has broken / A light that doth not depart’ (track 6, from 1'12"), where the strains of ‘Nimrod’ pay moving reminiscence to Elgar’s beloved friend and tireless champion, August Jaeger. Likewise, Andrew Davis’s gloriously pliant conducting evinces total conviction. To hear him and his painstakingly prepared BBC forces at their raptly intuitive best, listen from 1'32" on track 8 (‘O men! It must ever be / That we dwell, in our dreaming and signing, / A little apart from ye’) with its devastatingly poignant intertwining of themes from Enigma, the Violin Concerto and The Apostles. Make no mistake, anyone who has ever fallen under the spell of the fears, hopes and dreams that stalk this deeply vulnerable, touchingly autobiographical creation will derive copious rewards here.

Until now The Spirit of England (settings from 1915 17 of three poems by Laurence Binyon) has only ever been recorded in its entirety with a soprano soloist. However, Elgar also sanctioned the use of a tenor, and Andrew Staples makes an ardent showing in another terrific display under Davis’s sympathetic lead. Even more than Mark Elder (Hallé, 3/17), Davis drives an arrestingly purposeful course through both outer movements (‘The Fourth of August’ and ‘For the Fallen’), while at the same time extracting every ounce of quiet resolve and dignity from the cantata’s centrepiece (‘To Women’). It’s an uncommonly eloquent performance in every respect, though I do retain a particularly soft spot for Alexander Gibson’s distinguished 1976 version with Teresa Cahill a memorably assured soloist (originally made for RCA, 5/77, and since reissued on Chandos).

Released to coincide with the centenary of Armistice Day, this meaty choral pairing has already given me a lot of pleasure and earns the warmest plaudits.