december 2018
The Berlin Recital (Live at Philharmonie, Berlin, 2018)
Yuja Wang
Yuja Wang is een van de meest indrukwekkende pianisten van haar generatie – buitengewone techniek gecombineerd met fantasierijke muzikaliteit; ze verschijnt voor de tweede keer in evenzoveel maanden op deze pagina.
‘Uitzonderlijke artisticiteit, technische perfectie en grenzeloze verbeelding’, staat er op de achterkant. Zulke hype zet me normaal gesproken tegen de haren in. Maar deze keer zal ik het met plezier onderschrijven.
Om te beginnen, zoals Yuja Wang doet, met een van de meest gesmede strijdrossen in het repertoire, in de vorm van de Rachmaninov G mineur Prelude, lijkt vragen om problemen, en haar openingsmaten flirten met sensatiezucht door zo snel zoveel te geven. Maar dat zou een onderschatting zijn van haar uitzonderlijke bronnen van dynamiek, toon en accent. Evenzo is haar rubato in het middendeel opvallend soepel; toch breekt het nooit de brede lijn, en de gelaagdheid van de textuur is superieur orkestraal, terwijl de reprise haar vermogen laat zien om haar frasering aan beide dynamische uitersten een scherp profiel te geven.
In de eerste van haar twee C mineur Études-tableaux is ze net zo stormachtig en temperamentvol als de muziek vereist: sommigen zouden zelfs meer zeggen dan het vereist. Maar ze verliest nooit haar hoofd en haar kleuren zijn origineel zonder eigenzinnig te zijn. Zoals het langzamere Étude-tableau aantoont, is haar ‘grenzeloze verbeeldingskracht’ evenzeer duidelijk in haar pedaalslagen, en in zowel de B mineur Prelude als Skrjabins Sonate nr. 10 beweegt ze soepel tussen vederlichte, suggestieve toetsen en maximale eruptieve volatiliteit.
De drie Ligeti Études zijn ultieme tests van pianistische kleuring en intellectuele behendigheid, en ook hier biedt Wang een tour de force van quasi-orkestrale details. Ik heb geen vergelijking op forensisch niveau met Aimard uitgevoerd, maar de algemene indruk die hij geeft is zeker inspannender en minder gestroomlijnd.
Prokofjevs Sonate nr. 8 vereist een groter bereik van drama, en ook hier gaat Wang de uitdaging aan. Opnieuw is haar weging van de componenten van elke textuur een wonder om te aanschouwen, en dit stelt de buitenste bewegingen in staat om te vliegen in plaats van alleen maar te slaan, zoals ze soms doen. Af en toe helpt een lichte links-voor-rechts desynchronisatie haar vooruit, wat ik me kan voorstellen dat sommigen een beetje gemaniëreerd vinden, vooral in het langzame deel Andante sognando, waar haar rubato ook meer afbreuk doet dan toevoegt. Om te wedijveren met Richters klassieke, hoewel toegegeven droogjes opgenomen en duidelijker, verslag uit 1962, zou haar instinct om te verleiden en te verblinden door sonoristische middelen wat ingetoomd moeten worden, en een overdracht van die energie naar meer onderzoek naar filosofische diepgang. Aan de andere kant wordt Prokofjevs aangeboren exhibitionisme onmiskenbaar volledig recht gedaan, terwijl de cruciale 'onbesliste' herinnering van de finale aan het eerste deel ook emotioneel waar klinkt. De uber-exuberante laatste pagina's zorgen voor een stortvloed aan applaus dat net zo verdiend is als de hype die de cd begeleidt.
Iedereen die tot nu toe meer afgeschrikt dan aangetrokken werd door Yuja Wangs glamoureuze imago, zal misschien wat moeten heroverwegen in het licht van dit recital. Ook een fantastische pianoklank: om een grote zaal, een spel met een hoge impact vast te leggen zonder compromissen of vervorming, is een prestatie op zich.
‘Exceptional artistry, technical perfection and boundless imagination’ it says on the back cover. Such hype normally puts my back up. But on this occasion I’ll happily endorse it.
To start, as Yuja Wang does, with one of the most well-flogged warhorses in the repertoire, in the shape of the Rachmaninov G minor Prelude, would seem to be asking for trouble, and her opening bars do flirt with sensationalism by giving so much so soon. But that would be to underestimate her exceptional resources of dynamics, tone and accent. Similarly, her rubato in the middle section is strikingly pliant; yet it never breaks the broad line, and the layering of the texture is superbly orchestral, while the reprise shows her ability to give sharp profile to her phrasing at either dynamic extreme.
In the first of her two C minor Études-tableaux she is as tempestuous and temperamental as the music demands: some might even say more than it demands. But she never loses her head, and her colours are original without being wilful. As the slower Étude-tableau demonstrates, her ‘boundless imagination’ is equally evident in her pedalling, and in both the B minor Prelude and Scriabin’s Sonata No 10 she moves smoothly between feathery, evocative touches and maximum eruptive volatility.
The three Ligeti Études are supreme tests of pianistic colouring as well as intellectual agility, and here too Wang offers a tour de force of quasi-orchestral detail. I have not carried out a forensic-level comparison with Aimard but the general impression he gives is certainly more strenuous and less streamlined.
Prokofiev’s Sonata No 8 demands a longer-range grasp of drama, and here too Wang rises to the challenge. Again her weighting of the component parts of every texture is a marvel to behold, and this in turn enables the outer movements to fly rather than merely to bludgeon, as they sometimes do. Occasionally a slight left-before-right desynchronisation helps her along, which I can imagine some finding a little mannered, especially in the Andante sognando slow movement, where her rubato also arguably detracts more than it adds. To rival Richter’s classic, though admittedly more drily recorded and plain-speaking, 1962 account would require some reining-in of her instinct to seduce and dazzle by sonoristic means, and a transfer of that energy into more probing for philosophical depth. On the other hand, Prokofiev’s innate exhibitionism is undeniably done full justice, while the finale’s crucial ‘irresolute’ reminiscence of the first movement also rings emotionally true. The uber-exuberant last pages provoke a torrent of applause that is as fully earned as the hype accompanying the disc.
Anyone hitherto more put off than drawn in by Yuja Wang’s glamorous image may have to do some rethinking in the light of this recital. Fabulous piano sound, too: to capture large-hall, high-impact playing such as this without compromise or distortion is an achievement in itself