december 2018

Messiaen: La Nativité du Seigneur

Richard Gowers & King’s College, Cambridge

Vanaf het rustige begin van het werk tot aan het magnifieke en magistrale slotdeel is dit een zeer indrukwekkend orgelspel, waarbij de atmosferische klank van Kings College vakkundig is vastgelegd.

Messiaens negendelige reflectie op de geboorte van Christus heeft al lang zijn plaats verdiend als een van de grote klassiekers voor orgel, dus het is geen verrassing dat King's College Chapel, Cambridge, zijn stem toevoegt aan de catalogus van mooie opnames van het werk.

Deze nieuwe release op King's eigen label is absoluut heel mooi. De aanhoudende gedachten dat dit beroemde orgel misschien gewoon te Engels is om zijn tong om de Gallische accenten van Messiaen heen te krijgen, worden definitief terzijde geschoven met het enorm gefocuste en intens cerebrale spel van Richard Gowers. In zijn eigen essay over waarom hij ervoor koos om dit werk op te nemen, suggereert hij dat 'het al lange tijd verbonden is met de kapel en het orgel van King's', en herinnert ons eraan dat het laatste deel, de opwindende toccata 'Dieu parmi nous', vaak is gebruikt als postlude voor de jaarlijkse dienst van Nine Lessons and Carols.

Maar afgezien van deze sentimentele connectie – en zijn uitvoering van dat deel is een bijzonder opwindende – brengt Gowers de fundamentele muzikaliteit van het werk over. Er is hier een gevoel dat hij de muziek voelt, dat hij veel van Messiaens visie deelt en dat hij precies weet wat hij wil dat de muziek de luisteraar vertelt, of het orgel nu wel of niet het soort geluid produceert dat Messiaen oorspronkelijk in gedachten had.

De opnamekwaliteit is ook erg goed, net als de overvloedige notities in het boekje – het ontbreken van enig materiaal over het orgel is toepasselijk, aangezien Gowers’ uitvoering nooit bedoeld is als een showcase van orgelkleuren – en al met al raad ik deze cd van harte aan, zelfs in het licht van behoorlijk stevige concurrentie van mensen als Olivier Latry (DG, 5/02) en een van Gowers’ illustere voorgangers als orgelgeleerde van King, Simon Preston (Decca/Eloquence, 3/66, 3/18).

Messiaen’s nine-movement reflection on the birth of Christ has long earned its place as one of the great classics for organ, so it is no surprise to see King’s College Chapel, Cambridge, adding its voice to the catalogue of fine recordings of the work.

This new release on King’s own label is most certainly very fine indeed. Lingering thoughts that this famous organ might be just too English to get its tongue around the Gallic accents of Messiaen are conclusively brushed aside with the tremendously focused and intensely cerebral playing of Richard Gowers. In his own essay on why he chose to record this work, he suggests that ‘it has been connected with the Chapel and organ at King’s for a long time’, and goes on to remind us that its final part, the thrilling toccata ‘Dieu parmi nous’, has often been used as the postlude to the annual service of Nine Lessons and Carols.

But this sentimental connection aside – and his is a singularly thrilling performance of that movement – Gowers conveys the fundamental musicality of the work. There is a sense here that he feels the music, that he shares much of the Messiaen’s vision and that he knows exactly what he wants to music to say to the listener, whether or not the organ makes the sort of sound Messiaen might originally have had in mind.

The recording quality is also very fine, as are the copious booklet notes – the absence of any material about the organ is appropriate since Gowers’s performance is never intended as a showcase of organ colours – and all told I recommend this disc wholeheartedly, even in the light of some pretty stiff competition from the likes of Olivier Latry (DG, 5/02) and one of Gowers’s illustrious predecessors as a King’s organ scholar, Simon Preston (Decca/Eloquence, 3/66, 3/18).