april 2019

Gabriel Jackson: The Passion of Our Lord Jesus Christ

Choir of Merton College, Oxford o.l.v. Benjamin Nicholas

Als de diepgaande blik op Gabriel Jacksons fantastische nieuwe Passion vorige maand uw interesse heeft gewekt, zult u niet teleurgesteld worden: het is een krachtig en ontroerend werk.

Het Merton Choirbook-project, dat in 2014 werd bedacht ter gelegenheid van het 750-jarig jubileum van Merton College, Oxford, wilde ‘de beste enkele collectie nieuwe koor- en orgelmuziek van de 21e eeuw’ creëren. Een blik op het resulterende volume – anthems, hymnes, psalmen en antifonen van iedereen van Harrison Birtwistle en Ēriks Ešenvalds tot Kerry Andrew en Judith Weir – levert een sterk argument op, en dat wordt alleen maar sterker naarmate de werken geleidelijk hun weg vinden naar de opnamecatalogus.

Het middelpunt van het project is een 70 minuten durende Passion-setting van Gabriel Jackson. Voor het eerst hier opgenomen door het Choir of Merton College en de Oxford Contemporary Sinfonia, is het een werk dat nauw verbonden is met de geschiedenis en gemeenschap van het college, maar dat ook alle beloften biedt voor een rijk toekomstig leven na beide. Kapelaan Simon Jones heeft niet alleen teksten uit de vier evangeliën en de King James-bijbel (waarvan een deel in Merton is vertaald) verzameld, maar ook van de dichters van Merton, TS Eliot, Edmund Blunden en Thomas Carew, om een ​​devotionele collage te maken die in de Anglicaanse traditie van Vaughan Williams, Howells en Benjamin Britten past.

Een ensemble van 10 man, gedomineerd door de glans van harp, percussie en hoge houtblazers, geeft het werk zijn dramatische reikwijdte, afwisselend strak en mager en dan weer dik uitgespreid, rijk aan melodieus borduurwerk. De pakkende opening – een saxofoon die plotseling uit een laag instrumentaal gerommel barst in een extatische, oeroude arabeske van geluid, als een hedendaagse Rite of Spring – zet de toon voor een werk waarvan de door gezangen beïnvloede regels en modale tonaliteit direct en onaangedaan spreken.

Textuur spreekt hier het luidst, of het nu gaat om de klagende vocale flikkeringen en versieringen die door melodieën heen snikken of de plotselinge licht-donkere verschuivingen van orkestratie. Zonder Evangelist-figuur verloopt het Passieverhaal vloeiender tussen twee solisten (sopraan Emma Tring en tenor Guy Cutting) en het hoofdkoor. Het vertellen van verhalen is eerder contemplatief dan slaafs dramatisch – een meditatie over actie, in plaats van actie zelf.

Contrasten zijn veelzeggend, terwijl de muziek beweegt van de schitterende schoonheid van ‘Anointing at Bethany’ (sopraan, viool, harp) naar de desoriënterende horror van Gethsemane. Het komt allemaal neer op een effectieve, emotioneel geladen hedendaagse Passie, hoewel het laatste deel van Eliot-tekst ongemakkelijk aanvoelt. Dit is poëzie die te zelfvoorzienend is om tot een lyriek te worden gebogen en vecht terug tegen de muzikale poging om het tot een triomfantelijke afsluitende apotheose te maken.

Conceived to mark the 750th anniversary of Merton College, Oxford, in 2014, the Merton Choirbook project set out to create ‘the 21st century’s finest single collection of new choral and organ music’. A glance down the resulting volume – anthems, hymns, psalms and antiphons by everyone from Harrison Birtwistle and Ēriks Ešenvalds to Kerry Andrew and Judith Weir – makes a strong case, and it’s one only being reinforced as the works gradually make their way into the recording catalogue.

The centrepiece of the project is a 70-minute Passion setting by Gabriel Jackson. Recorded here for the first time by the Choir of Merton College and the Oxford Contemporary Sinfonia, it’s a work closely bound up with the college’s history and community, but one that gives every promise of a rich future life beyond both. Chaplain Simon Jones has collated texts not only from the four Gospels and the King James Bible (part of which was translated at Merton) but also from Mertonian poets TS Eliot, Edmund Blunden and Thomas Carew to create a devotional collage that follows in the Anglican tradition of Vaughan Williams, Howells and Benjamin Britten.

A 10-piece ensemble, dominated by the glitter of harp, percussion and high woodwind, gives the work its dramatic scope, by turns taut and lean and then thickly spread, rich with melodic embroidery. The arresting opening – a saxophone erupting suddenly out of low instrumental rumbling into an ecstatic, primal arabesque of sound, like a latter-day Rite of Spring – sets the tone for a work whose chant-inflected lines and modal tonality speak directly and unaffectedly.

Texture talks the loudest here, whether in the keening vocal flickers and ornaments that sob through melodies or the sudden light-dark shifts of orchestration. With no Evangelist figure, the Passion narrative passes more fluidly between two soloists (soprano Emma Tring and tenor Guy Cutting) and the main choral body. Storytelling is contemplative rather than slavishly dramatic – a meditation on action, rather than action itself.

Contrasts are telling, as the music moves from the lambent beauty of ‘Anointing at Bethany’ (soprano, violin, harp) to the disorientating horror of Gethsemane. It all adds up to an effective, emotionally charged contemporary Passion, though the Eliot-texted last movement feels uneasy. This is poetry too self-sufficient to be bent into a lyric, and fights back against the musical attempt to assume it into a triumphant closing apotheosis.