mei 2019
If: Michael Nyman, Henry Purcell
Iestyn Davies & Fretwork
Michael Nyman en een viola da gambaconsort klinken misschien als een onwaarschijnlijke combinatie, maar het resultaat is prachtig. Voeg daar de sublieme zang van Iestyn Davies en een aantal glorieuze Purcell aan toe en ‘If’ is een genot.
Vorig jaar gaf de Amerikaanse countertenor Anthony Roth Costanzo ons een recital met muziek van Philip Glass en Handel (Decca). Nu is het de beurt aan de Britse countertenor Iestyn Davies om de kloof tussen minimalisme en barok te overbruggen, door werken van Michael Nyman en Henry Purcell samen te brengen in een gelikte nieuwe samenwerking met het vioolconsort Fretwork. Geen van beiden is natuurlijk de eerste die de connectie maakt. Maar hoewel de twee repertoires misschien een aantal van dezelfde muzikale processen delen, gebruiken hun componisten ze om een tegengesteld effect te bereiken, zoals 'If' duidelijk aantoont.
De opname brengt liederen van Purcell (allemaal gearrangeerd voor stem en viola da gamba door Richard Boothby van Fretwork) samen met een selectie van Nyman-miniaturen, waaronder episodes uit The Diary of Anne Frank, Fretwork-opdrachten The Self-Laudatory Hymn of Inanna and her Omnipotence en Music after a While (een première-opname), evenals twee uitgebreidere muzikale sequenties - de liederencyclus No Time in Eternity en Balancing the Books, hier gearrangeerd voor viola da gamba's.
De Nyman-uitvoeringen zijn voorbeeldig - helder en helder gearticuleerd uit Fretwork en door Davies uitgevoerd met een lege, ongekreukte zuiverheid die zo essentieel is voor de muziek, en die hard moet worden verkregen voor deze instinctief expressieve artiest. De soundtrackfragmenten zijn pijnlijk zoet in het oor, maar er zit een heerlijk serieuze bravoure (en, uiteindelijk, wat declamatorisch drama) in Innana, en de aforistische Herrick-cyclus No Time in Eternity komt prachtig over.
Het meest interessant is echter Balancing the Books. Oorspronkelijk gecomponeerd voor de Swingle Singers, haalt Boothby's woordloze arrangement voor de vijf violen van Fretwork vreemde en prachtige kleuren uit het consort - nu een Bluegrass- of Appalachian folkband of knarsende accordeon, nu een glanzend strijkkwartet.
Het is moeilijk te geloven dat Purcell geen nummers heeft achtergelaten met begeleiding van een viola consort, en Boothby's nauwgezette arrangementen bieden een verleidelijke glimp van wat had kunnen zijn. In plaats van te rusten op de koele stevigheid van een klavecimbel, komt ‘Evening Hymn’ gekoesterd in strijkerswarmte en sussende legato, terwijl ‘Music for a while’ een opvallende nieuwe duisternis aanneemt, naaldpuntige dissonanten elegant verdraaid in de wond. Het beste is echter ‘O solitude’, met zijn koude openingstoetbegeleiding. Allemaal onberispelijk gezongen door Davies, wiens Peter Pan-stem frisser en gladder klinkt dan ooit.
Last year the American countertenor Anthony Roth Costanzo gave us a recital pairing music by Philip Glass and Handel (Decca). Now the British countertenor Iestyn Davies takes his turn straddling the minimalism/Baroque divide, bringing together works by Michael Nyman and Henry Purcell in a slick new collaboration with the viol consort Fretwork. Neither is, of course, the first to make the connection. But while the two repertoires may share some of the same musical processes, their composers deploy them to opposite effect, as ‘If’ neatly demonstrates.
The recording brings together songs by Purcell (all arranged for voice and viol consort by Fretwork’s own Richard Boothby) with a selection of Nyman miniatures including episodes from The Diary of Anne Frank, Fretwork commissions The Self-Laudatory Hymn of Inanna and her Omnipotence and Music after a While (a premiere recording), as well as two more extended musical sequences – the song-cycle No Time in Eternity and Balancing the Books, arranged here for viols.
The Nyman performances are exemplary – crisp and cleanly articulated from Fretwork and dispatched by Davies with a vacant, unrippled purity that is so essential to the music, and must be hard won for this instinctively expressive performer. The soundtrack extracts are painfully sweet in the ear but there’s a wonderfully straight-faced swagger (and, finally, some declamatory drama) to Innana, and the aphoristic Herrick cycle No Time in Eternity comes off beautifully.
Most interesting, though, is Balancing the Books. Originally composed for the Swingle Singers, Boothby’s wordless arrangement for Fretwork’s five viols draws strange and wonderful colours from the consort – now a Bluegrass or Appalachian folk band or grinding accordion, now a glossy string quartet.
It’s hard to believe that Purcell left no songs with viol consort accompaniment, and Boothby’s meticulous arrangements offer a tantalising glimpse of what might have been. Rather than resting on the cool firmness of a harpsichord, ‘Evening Hymn’ comes cradled in string warmth and lulling legato, while ‘Music for a while’ takes on a striking new darkness, needle-point dissonances elegantly twisted in the wound. Best, though, is ‘O solitude’, with its chilly opening plucked accompaniment. All are immaculately sung by Davies, whose Peter Pan voice sounds fresher and smoother than ever.